Samenvatting vezelkennis
1. Inleiding
Vezels – eigenschappen
Onderhouden geconfectioneerd artikel hangt af van eigenschappen
Geschikte grondstoffen selecteren bij maken v/e collectie
Milieu-impact
CURSUS
1. Indeling textielvezels naar herkomst
2. Onderzoeksmethodes (identificatie textielvezels) LABO
3. Etikettering: meest recente regelgeving rond samenstellingsetiket, handelsnamen
textielvezels en onderhoudsetiket + industriële wasproces i.f.v. werkkledij
4. Begrippen i.v.m. eigenschappen textielvezels
5. Natuurlijke vezels: katoen, bastvezels, blad- en vruchtvezels, wol en haren, zijde +
ecologische impact + mogelijke alternatieven
6. Man-made fibres
I. Kunstvezels bestaande uit natuurlijke polymeren: viscose, modal, lyocell, bamboeviscose,
cupro, acetaat + alternatieven: sojavezels, melkvezels
II. Kunstvezels bestaande uit synthetische polymeren (synthetische vezels) vertonen
duidelijk te onderscheiden eigenschappen: polyamide- en aramidevezels, polyester,
polyacryl, polyvinyl, polyolefine, elastomeren
7. Milieu-impact
8. Nieuwe materialen: mogelijkheden om textielvezels te produceren o.b.v. biopolymeren
9. Basischemie
2. Indeling van de textielvezels naar herkomst
2.1. Inleiding
Natuurlijke vezels: lange haartjes die door spinnerijbewerkingen tot garen worden versponnen.
Vezeleigenschappen beteren door: nieuwere teelten, verbeterde verwerkings- en
veredelingstechnieken
Vezels met een minder grote milieu-impact
o Bv. Katoenplant: groot waterverbruik + groot verbruik aan chemicaliën tdns teelt en oogst
Oplossingen vinden
Man-made fibres
o Nabootsing spinmethode zijderups + goedkoper
o 1884 voor het eerst vezels op kunstmatige wijze geproduceerd o.b.v. een natuurlijke
grondstof nl. cellulose eerste viscoseproductie
o Na WOI: vezels uit eenvoudige chemische grondstoffen
o Na WOII: synthetische vezels met voldoende kwaliteit
o Aardolie = voornaamste grondstofbron voor synthetische vezels schaarste, niet-
hernieuwbare bron huidige zoektocht naar duurzamere alternatieve grondstofbronnen en
geoptimaliseerde technologieën voor vezelwinning en -productie
o Chemische vezels als filament versnijden + verspinnen zoals natuurlijke vezels:
kroezen/textureren van filamenten = nabootsing voluminositeit natuurlijke vezels
o Chemische modificatie van synthetische vezels: specifieke eigenschappen verkrijgen voor
meer specifieke eindtoepassingen
o Eigenschappen van groot belang: zowel voor verwerking tot afgewerkt product als
eigenschappen en gebruiksmogelijkheden eindproduct
1
, 2.2. Indeling
Textielvezels: 2 categorieën : NATUURLIJKE VEZELS & MAN-MADE FIBRES
NATUURLIJKE VEZELS
Plantaardige vezels (cellulose als bouwsteen, specifiek gekweekt op velden)
Zaadvezels: katoen (CO) te veel waterverbruik + pesticiden
Bastvezels (‘bast’ = stengel, belangrijk dat plant hoog groeit): vlas/linnen (LI) tot 1m hoog in
goeie klimat. omst.
Bladvezels (tropische planten met veel lange bladeren, vezels moeten gewassen en gedroogd
worden): sisal krabpaal poes
Vruchtvezel: kokosvezel (bruine, stugge vezel) deurmatten, borstels
Dierlijke vezels (eiwitten als bouwsteen)
Wol: huidbedekking schaap (grondstof: keratine = soort eiwit)
Haar: huidbedekking alle andere dieren (grondstof: keratine)
o Mohair: heel pluizig, angorageit
o Kasjmier: kasjmiergeit Risicovol voor dieren, veel ketens bannen deze vezels
o Angora: heel zacht, angorakonijn
o Zijde: uitgespuwd door zijderups, bevat eiwitten, maar geen keratine, want geen
huidbedekking
Minerale vezels (van minerale oorsprong)
Asbest: makkelijk in te ademen problemen zo min mog. gebruiken
MAN-MADE FIBRES
Kunstvezels op basis van natuurlijke polymeren (=grote molecuul die bestaat uit een lange keten
van gelijke delen/monomeren)
Plantaardige oorsprong
Geregenereerde cellulosevezels (100% cellulose):
o Viscose (CV): lijkt op gematteerde vorm van katoen, mogelijk alternatief, maar niet
ecologisch + half zo sterk naaldbomen
o Cupro (CUP): ziet eruit als gewassen zijde, aangenaam om te voelen en dragen, niet
ecologisch (gebruik van blauwe, giftige vloeistof voor bereiding (cuprammonium)) maar
wel tot. recuperatie!!!
o Modal (CMD): steviger dan CV, zelfde spinproces, andere cellulosewinning: beuk
o Lyocell (CLY): tencel = handelsnaam, ecologische bereiding, één v/d betere viscoses (in natte
omst.): eucalyptus
o Bamboe(-viscose): geen bastvezel, wordt bereid als viscose, niet ecologisch, tenzij uit
ecologische processen, zoals lyocell-proces
Gemodificeerde cellulosevezels (cellulose verwerken door azijnzuur toe te voegen chemische
verbindingen)
o Di-acetaat (CA): slechte ‘carnavalsstof’, zeer gevoelig, lage sterkte, krimpt enorm, gebruikt als
decoratieve vezel (glanzend)
o Tri-acetaat (CTA)
Eiwitvezels: zowel geregenereerd als gemodificeerde varianten: geen wol, haarsoort, zijde
o Plantaardig: noten, maïs, soja
Dierlijke oorsprong
Dierlijke eiwitten: caseïnevezels (melkvezels) melk bevat veel eiwitten, uit zure melk
2
, Kunstvezels op basis van synthetische polymeren (synthetische vezels, ingedeeld naar hun
wijze van bereiding)
Polycondensatievezels (niet alleen in kleren, maar ook interieurtextiel, zoals gordijnen + kan goed
tgn licht)
Polyamide (PA) = nylon (handelsnaam): nylonkousen, lingerie, bikini/badpak, tapijten
Aramidevezels
o Kevlar: kan goed schokken opvangen kogelvrij vest
o Nomex: weerstand tgn brand brandweerpakken
Polyester (PES)
Polymerisatievezels
Polyvinylchloride (PVC): weerstand tgn brand, maar niet zo goed als nomex, harde PVC voor
ramen, zachte PVC voor kledij
Polyacryl (PAC): vervangproduct voor wol: warm zoals wol, maar goedkoper en lichter, zeer UV
bestendig zetelbekleding of parasols
o Modacryl (MAC) gemodificeerde acrylvezels: zit in extensions, fake fur, veilige grondstof,
zelfdovend
Polyvinylalcohol (PVA)
Polyolefinevezels
o Polyeth(yl)een (PE): chemisch inert, reageert niet
o Polyprop(yl)een (PP): tapijten, kunstgras, sportkledij, toep. i/d bouw
Polyadditievezels
Polyurethaan
o Elastaan (EL): lycra = handelsnaam, opvolger van rubber, in alles wat rekt bv. Zwemkledij,
ook lederimitatie
Kunstvezels van minerale oorsprong (mineraal: uit de grond gehaald)
Glasvezels
Koolstofvezels
Metaalvezels
Textielvezelbenaming Afkorting
Katoen CO
Vlas/Linnen LI
Wol WO
Zijde SE
Viscose CV
Lyocell CLY
Cupro CUP
(Di)Acetaat CA
Triacetaat CTA
Modal CMD
Polyamide/Nylon PA
Aramide AR
Polyester PES
Polyvinylchloride PVC
Polyachryl PAC
Fluorvezel PTFE (polytetrafluoretheen)
Polypropyleen PP
Polyethyleen PE
Elastaan EL
Polyvinylalcohol PVA
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ChenHao. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.08. You're not tied to anything after your purchase.