Summary
Samenvatting ondersteunende wetenschappen 4
- Course
- Institution
Dit document bevat een samenvatting van ondersteunende wetenschappen 4.
[Show more]
Seller
Follow
shanadegieter
Reviews received
Content preview
Ondersteunende wetenschappen 4Farmacologie
Farmacodynamiek = wat doet het farmacon met ons lichaam?
Farmacokinetiek = wat doet ons lichaam met het farmacon?
Farmacokinetiek:
• Toediening (lokaal of systemisch) en resorptie
- Toediening:
o Lokale of plaatselijke toediening
§ Huid
§ Slijmvliezen ogen, mond, oren en vagina
§ Neus en longen
o Systemische toediening (via bloedbaan)
§ Transdermaal
§ Oraal
Ø Kauwtablet
Ø Dranken
Ø Sublinguale tabletten
Ø Maagresistente tabletten
Ø Tabletten met vertraagde afgifte
§ Rectaal
Ø Zetpil
Ø Klysma
§ Parenteraal
Ø Intravasculair/intraveneus
Ø Intramusculair
Ø subcutaan
- Resorptie = de opname van een geneesmiddel in de bloedbaan
o Via de huis (transdermaal)
o Via enterale toediening
o Via subcutane of intramusculaire injectie
Factoren die biologische beschikbaarheid beïnvloeden:
o Oplosbaarheid
o Fysicochemische karakteristieken
o Medicamenteuze interacties
o Toedieningswijze
§ Geen passage door maag – darmstelsel (parenteraal)
§ Passage door maag – darmstelsel (enteraal)
Ø Passage door de lever (first pass fenomeen)
Toedieningswijze:
• Intravasculair (intra – arterieel in specifieke situaties)
- Biologische beschikbaarheid 100%
- Geen resorptie = snelle werking
- Geen first pass effect
, • Intramusculair
- Biologische beschikbaarheid afhankelijk van
o Doorbloeding spierweefsel
o Viscositeit
o Volume
o Eigenschappen van het geneesmiddel
- Geen first pass effect
• Subcutaan
- Biologische beschikbaarheid ( zie IM injectie)
- Onderhuidse doorbloeding lager à resorptie lager
- Resorptie versnellen of vertragen
- Geen first pass effect
• Pulmonair
- Biologische beschikbaarheid beïnvloed door
o Hoge bloeddebiet
o Opp. van de alveolaire membranen
- Geen first pass effect
• Transdermaal
- Biologische beschikbaarheid bepaald door
o Vetoplosbaarheid van het geneesmiddel
o Slecht voorspelbaar
- Transdermale therapeutische systemen
- Geen first pass effect
• Sublinguaal
- Biologische beschikbaarheid = hoog
- Snelle werking
- Geen first pass effect
• Oraal
- Biologische beschikbaarheid = variabel
o Maaglediging
o Motiliteit van de darm
- Chronisch gebruik
- Fist passage effect
• Rectaal
- Biologische beschikbaarheid = variabel
- Klein resorptie – oppervlak met wisselende contacttijd
- Geen first pass effect
- Voordeel: komt niet in maag terecht
Cave : geen resorptie nodig bij intravasculaire injectie.
Opmerking: gecontroleerde vrijstelling = bij een gecontroleerde vrijstelling wordt de resorptie
beïnvloed om een langere therapeutische actie van het geneesmiddel te bekomen. Repeat action en
delayed release. Delayed release en sustained release.
Biologische beschikbaarheid van een geneesmiddel is een term om uit te drukken in welke mate
een geneesmiddel in de bloedbaan terecht komt of m.a.w. de fractie van de toegediende dosis die de
algemene circulatie bereikt.
, • Verdeling/distributie over het lichaam
- Verdelingssnelheid
o Geneesmiddel
o Weefsels
- Vrije fractie
o Ongebonden
o Passage door membranen
o Therapeutisch effect
o Eliminatie mogelijk
- Gebonden fractie
o Gebonden (e.g. albumine)
o Geen passage
o Geen therapie
o Geen eliminatie
Distributie van GM kan individueel verschillen.
Farmaca binden aan plasma – EW à is reversibel.
Graad van de binding is afhankelijk van de affiniteit en de capaciteit.
Vrije fractie van een GM daalt in het bloed à een deel van de gebonden fractie zal losgekoppeld
worden van albumine.
Gebonden vorm = geneesmiddelen reservoir.
Verschillende GM tegelijk à EWbinding verdringen à interacties.
Plasma – EWbinding van GM afhankelijk van fysiologische/pathologische omstandigheden.
Bloed – hersenbarrière of BBB:
Bescherming van de hersenen tegen bepaalde stoffen.
Hydrofiele oplossingen gaan niet door de BBB, lipofiele stoffen wel.
Grootte van moleculen: klein wel, groot niet.
Elektrische lading à elektrisch neutraal wel.
Specifieke transportsystemen aanwezig om bepaalde GM naar of uit de hersenen te brengen.
• Eliminatie (excretie (= via urine uit lichaam verwijderd à nieren) en metabolisme)
= alle processen die leiden tot daling van de hoeveelheid farmacon in het lichaam.
Biotransformatie = chemische omzetting in lichaam, stof wordt wateroplosbaar à lever.
Klaring:
De klaring van een GM is het volume plasma dat per tijdseenheid volledig gezuiverd of
geklaard wordt van dit GM.
o Totale bloeddebiet naar het orgaan
o Vrije fractie van het GM
o Eliminatiecapaciteit van het orgaan
§ Hepatische klaring:
, o Biotransformatie à verminderde activiteit van het product of hierdoor worden
actieve verbindingen gevormd, prodrug = moedermolecule heeft geen
farmacologische activiteit, maar wordt omgezet tot actieve metaboliet.
o Metabolisatiewegen:
Fase 1 reacties (functionalisatie reacties)
è Wijziging in chemische structuur
è Meestal inactivatie
Fase 2 reacties (conjugatie reacties)
è Koppeling lichaamseigen stof
o Factoren die metabolisatie beïnvloeden:
- Patiënt – karakteristieken
- Genetische factoren
- Leeftijd
- Toedieningsvorm
- Interacties
• Inhibitie
• Inductie
- Ziekte
§ Renale klaring:
De renale klaring van een geneesmiddel komt overeen met de som van de klaringen door
glomerulaire filtratie en tubulaire secretie; min de fractie teruggeresorbeerd door tubulaire
reabsorptie.
o Excretie
- Glomerulaire filtratie
- Actieve tubulaire secretie
- Tubulaire reabsorptie
§ Creatine klaring:
De creatine klaring komt overeen met het volume bloedplasma dat per minuut door de
nieren ontdaan wordt via creatine.
o 125 ml/min ontdaan via de urine.
De concentratie van een farmacon in een bepaald deel van ons lichaam, is afhankelijk van de
toegediende dosis, maar ook van de snelheid van resorptie, verdeling en eliminatie, en evolueert
dus in functie van de tijd.
Metabolisme:
Een buffer is een structuur, substanties of proces dat verandering tegengaat. De lever functioneert
bijvoorbeeld als buffer door sterke veranderingen van hoeveelheden opgeloste stoffen in het bloed
tegen te gaan.
Farmacodynamiek:
• Therapeutische effecten van GM
• Bijwerkingen van GM
Hoe werkt het GM in op het lichaam? à aangrijpingspunten, mechanismen
Waar op moleculair niveau:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shanadegieter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now