Klimaatverandering
boek: “van klimaatverandering naar systeemverandering” (ACCO 25euro)
gastdocenten: mogen max 2 teksten per college geven, is achtergrond info (dient enkel voor
verduidelijking)
examen: MC (60%), 2 open vragen (kijk BB voor vbvragen 15%), groepspaper (25%)
Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change)
Opgericht in 1988 door WMO (World Meteorological Organization
) en UNEP(United Nations Environment Programme)
Om beleidsmakers te voorzien van objectieve informatie over:
– oorzaken van klimaatverandering
– impact op de leefomgeving en socio-economische gevolgen
– mogelijke acties (mitigatie en adaptatie)
Veruit belangrijkste informatiebron wat betreft klimaatverandering. Policy-relevant, not policy
prescriptive. Dit betekent dat beleidsmakers het IPCC gaan raadplegen om eventueel juiste
richtlijnen op te maken, maar het IPCC bepaalt niet wat politiekers/beleidsmakers moeten doen, ze
schrijven dus niet voor wat de richtlijnen moeten zijn.
Consensusrapport (enkel zaken waarover men het eens is; er wordt bij onenigheid niet gestemd,
maar gezocht naar consensus) = eerder conservatief
Sinds zijn ontstaan heeft
IPCC heel wat rapporten
gepubliceerd. Om de ~7 jaar
wordt een overzichtsrapport
(assessment report)
gepubliceerd (FAR, SAR,
TAR, AR4, AR5, AR6).
Daarnaast worden ook
rapporten over specifieke
thema’s gepubliceerd (bv.
Over hernieuwbare energie of
over weersextremenen)
AR6:
1. De wetenschappelijke basis (Werkgroep 1 – aug. 2021)
2. Impact, adaptatie en kwetsbaarheid (Werkgroep 2 - 2022)
3. Klimaatmitigatie (Werkgroep 3 - 2022)
4. Syntheserapport (2022)
3 duidelijke conclusies die het IPCC naar voor heeft gesteld:
- human influence on the climate system is clear: geen twijfel meer mogelijk, maar de mens
beïnvloedt het klimaat wel degelijk. Invloed vd mens is wetensch vastgesteld: door de mens
ontstaan er grote en snelle veranderingen in versch componenten vh klimaat wat resulteert
in extreme weersituaties
- alle regio’s id wereld ondervinden nu al gevolgen vd klimaatverandering
- the more we disrupt the climate, the more we risk severe (zware), pervasive(doordringend)
, and irreversible (onomkeerbare) impacts zoals het smelten van de ijskappen en stijgen vd
zeespiegel
Klimaat op aarde wordt bepaald door verschillende factoren.
1. De instraling die we ontvangen van de zon
- hoe meer zonnestraling we ontvangen, hoe warmer de aarde zal kunnen zijn
- de hoeveelheid zonnestraling wordt bepaald door de activiteit vd zon
- zonneactiviteit vertoont ~11jarige cycli; momenteel is de zonneactiviteit relatief laag;
- baan van aarde rond de zon speelde belangrijke rol bij klimaatveranderingen op geologische
tijdschaal, zoals bij overgangen ijstijden - tussenijstijden)
2. Niet alle straling die onze atmosfeer bereikt kan de aarde opwarmen -> deel wordt
weerkaatst door het ijs (hoge albedo = veel straling weerkaatst; lage albedo = veel straling
wordt geabsorbeerd en warmt dus oppervlak op). Hoe meer ijs er verdwijnt, hoe meer
bodem er vrij komt vrije bodem gaat warmte absorberen klimaatopwarming stijgt nog
harder
3. Rest van straling warmt aarde op, maar die warmte blijft niet op aarde (anders zou het water
op aarde gaan koken en verdampen), maar verdwijnt terug naar de ruimte. Rode pijlen. Dat
gebeurt echter met vertraging – broeikasgassen houden de warmte vast waardoor de
warmte niet kan weggaan naar de atmosfeer. Ze liggen dus als een dekentje rond de aarde.
BG houden warmte vast op aarde hoe meer BG, hoe warmer de aarde
Broeikasgassen
de 3 belangrijkste die zorgen voor de opwarming vd aarde:
- koolstofdioxide (CO2) vinden we terug in: fossiele brandstoffen (87%) ontbossing (13%)
- methaan (CH4) landbouw en veeteelt (42%), fossiele brandstoffen (38%)
- lachgas (N2O) fossiele brandstoffen (14%) landbouw (60%)
fossiele brandstoffen is de belangrijkste menselijke bron van broeikasgassen
CO2 gehalte in atmosfeer is nu hoger dan hoogste niveau in de geschiedenis van de Homo Sapiens (en
hoogste niveau van afgelopen 2 miljoen jaar)
,temperatuur veranderde als eerste door de verandering van de baan van de aarde rond de zon
door de temperatuursverandering, kwam er een stijging van CO2 id atmosfeer zelfversterkende
mechanisme in gang gezet zodat de temp nog meer stijgt (verandering baan aarde rond zon
temperatuursstijging CO2 stijging nog een hogere temperatuur nog meer CO2). Deze
zelfversterkende mechanismen zijn heel belangrijk bij de bepaling vh klimaat
De opwarming van de aarde
Momenteel ~ 1.1 °C opwarming t.o.v. gemiddelde van 1850-1900
De aarde is zowat overall opgewarmd en de opwarming gaat
vooral de laatste decennia steeds sneller. Het noorden warmt meer op dan het zuiden.
, Enkele gevolgen:
- Afsmelten gletsjers: landijs verdwijnt = zeeniveau stijgt, albedo daalt aarde wordt warmer
maar ook inheemse bevolking krijgt hierdoor wateroverlast en problemen met
drinkwater want gletsjers is voor die bevolking drinkwater.
-
- Afsmelten zeeijs: weinig effect op zeeniveau (omdat het zoetwater op zout is) maar wel
negatief effect op albedo (meer warmte geabsorbeerd)
- Verzuring oceanen: CO2 lost op ih water verzuring ocean tast basis vd voedselketen id
oceanen aan + afsterven vd koralen (koralen zijn heel belangrijk als voedsel voor bijna alle
zeedieren)
Koralen leven in symbiose met algen, waaraan ze hun mooie kleuren danken. Als de temperatuur
van het water te hoog stijgt, verliezen de koralen de algen echter, waardoor het koraal verbleekt
en uiteindelijk afsterft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emilygoris. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.