Deze samenvatting is gebaseerd op hoor- en werkcolleges, het boek en alle andere relevante literatuur en heeft mij weten te helpen dit lastige vak te behalen!
Samenvatting – Fiscale aspecten van het ondernemen
Week 1
Leerdoelen
U kunt het specifieke karakter van de belastingheffing beschrijven en met behulp van
juridische en economische criteria af weten te zetten tegen andere vormen van
overheidsinkomsten
U kunt belastingheffing plaatsen in een algemeen politiek kader, waarbij de student de
functies van belastingheffing in fiscale regelingen kan onderscheiden
U kunt de beginselen van belastingheffing in verschillende fiscale regelingen onderscheiden
U kunt enig inzicht geven in de omvang en opbouw van de belastinginkomsten en de
collectieve belastingdruk
U dient de grondwettelijke basis van de belastingheffing, alsmede het constitutionele
toetsingsverbod te kunnen beschrijven
U dient de verschillende bronnen van het belastingrecht te kunnen onderscheiden.
U kunt het materieel en formeel belastingrecht, mede aan de hand van concrete wettelijke
regelingen van elkaar onderscheiden
U kunt de verschillende fasen van rechtsbescherming in belastingzaken beschrijven en in een
wettelijk kader weten te plaatsen
U kunt het verschil tussen de materiële en formele belastingschuld, de verschillende
heffingsmethoden en technieken beschrijven en in een wettelijk kader weten te plaatsen
U kunt de drie inkomensboxen van elkaar onderscheiden, beschrijven en kwalificeren
U kunt het belastingsubject en belastingobject van de Wet IB’01 beschrijven
U kunt aangeven hoe sociale verbanden draagkracht verhogend werken en hoe daar inde
Wet IB ’01 rekening mee wordt gehouden
U kunt de belastbaar inkomens in zijn verschillende elementen ontleden en enkele
kenmerkende regelingen zoals de persoonsgebonden aftrek en heffingskortingen kortkunnen
beschrijven
U kunt de draagkracht uit het eigenwoningbezit bepalen
U kunt de vermogensrendementsheffing toepassen
U kunt de verschillende tarieven en heffingskortingen in de Wet IB’01 beschrijven en in een
casus toepassen
U kunt de belastingschuld van een belastingplichtige bij een gegeven verzamelinkomen
berekenen
U kunt de verliescompensatieregelingen in de Wet IB’01 toepassen
U dient waar mogelijk gebruik te kunnen maken van de relevante wetteksten
Belastingheffing is primair een middel tot bekostiging van publieke voorzieningen en verdeling van de
collectieve lasten. Deze budgettaire functie is de klassieke functie. De belastingheffing heeft ook een
instrumentele functie. Belastingheffing is inzetbaar als instrument in de beleidsvorming van de
overheid. Belastingheffing fungeert dan als stuurgeld.
Als doelstellingen van de economische politiek gelden:
- Redelijke inkomensverdeling
- Aanvaardbare economische groei
- Volledige werkgelegenheid
- Evenwicht op de betalingsbalans
, - Stabiel prijspeil
- Bescherming van het fysieke leefmilieu
De beleidsinstrumenten die de bewindslieden ter beschikking staan, zijn in te delen in twee
categorieën: zij zijn (1) ofwel gericht op de regulering van de geldstroom (financiële sfeer), ofwel (2)
gericht op de regulering van de goederenstroom (reële sfeer). Belastingheffing raak beide sferen.
De belastingwetgever wordt constant geconfronteerd met de reeds gesignaleerde spanning tussen
doelmatigheid en rechtvaardigheid, ofwel tussen economische sturing en rechtsbeslissingen.
De beoordelingscriteria bij het belastingstelsel zijn:
- Een belastingstelsel moet eerlijk zijn; dat wil zeggen dat het gedragen wordt door de
rechtvaardigheidsopvattingen van de samenleving.
- Een belastingstelsel moet effectief zijn; dat wil zeggen dat de gestelde doelstellingen van
fiscaal beleid ook daadwerkelijk worden gerealiseerd.
- Een belastingstelsel moet efficiënt zijn; dat wil zeggen dat de gestelde doelstellingen met zo
weinig mogelijk uitvoeringskosten moeten worden verwezenlijkt.
- Een belastingstelsel moet eenvoudig zijn; dit is niet alleen nodig omdat dit de efficiency in de
uitvoering ten goede komt, maar ook omdat een grotere begrijpelijkheid van de regels
ervoor zorgt dat de rechten en verplichtingen duidelijker kenbaar zijn. Het legt ook een
minder grote communicatielast op de Belastingdienst.
Belastingheffing heeft de volgende doeleinden:
1. Budgettaire functie: dekking van de overheidsuitgaven. Fraude en oneigenlijk gebruik zijn
symptomen van gebrekkige acceptatie.
2. Instrumentele functie: ordening van de samenleving. De met deze regulering gepaard
gaande geldstromen worden ook wel aangeduid als belastingsubsidies.
Allocatieve functie. Via de belastingheffing probeert de overheid invloed uit te oefenen
op de samenstelling (allocatie) van de productie- en consumptiepatronen.
Onder belastingsubsidies wordt verstaan de tegemoetkomingen in de belastingwetgeving
die inbreuk maken op de normale structuur van de wet, maar die in de wet zijn opgenomen
om een beleidsdoelstelling te realiseren die de overheid ook via directe uitgaven had kunnen
nastreven. Het betreft doorgaans beperkingen op de belastinggrondslag in de vorm van
aftrekposten, tarieffaciliteiten of vrijstellingen.
Voordelen van belastingsubsidies zijn:
o Zeer doelgerichte werking
o Minder groot weglekeffect
o Door de subsidies onder te brengen in het fiscale stelsel is automatisch het
institutionele fiscale kader beschikbaar
o Het belastingadvieswezen zal van nature de vereiste expertise ontwikkelen en rekent
het tot zijn reguliere taak ondernemingen en particulieren op de
gebruiksmogelijkheden te attenderen.
De nadelen van belastingsubsidies zijn:
o Uitzonderingsbepalingen maken belastingwetgeving ingewikkelder
o Effectiviteit van belastingsubsidie is minder goed meetbaar
, o Bij progressieve tariefstructuren profiteren hogere-inkomensgroepen meer van de
belastingsubsidie, aangezien de belastingbesparingswaarde van een vrijstelling of
aftrekpost toeneemt naarmate het tarief hoger is
o De parlementaire controle op belastingsubsidies is minder groot
Stabilisatiefunctie. Via de belastingheffing kan de overheid invloed uitoefenen op
gelijkmatig verloop van de economische bedrijvigheid.
Verdelingsfunctie. Via de belastingheffing kan de overheid trachten de gewenste
inkomensverhoudingen te bereiken en zodoende de verdeling van de goederen bijsturen.
De aan de overheid ter beschikking staande instrumenten van inkomensbeleid zijn:
belastingen, subsidies en inkomensprijzen.
3. Steunfunctie: behulpzaam bij belastingheffing. Een voorbeeld van een steunfunctie is de
vennootschapsbelasting, want deze zorgt ervoor dat ondernemers en vermogensbezitters de
druk van de inkomstenbelasting niet al te gemakkelijk kunnen ontlopen door hun
onderneming of vermogen in te brengen in een NV of BV.
De grondbeginselen van belastingheffing zijn onder te verdelen in twee categorieën:
Verdelingsbeginselen:
Draagkrachtbeginsel
Profijtbeginsel/vergoedingsbeginsel
Beginsel van bevoorrechte verkrijging
Doelmatigheidsbeginselen:
Welvaartsbeginsel
Beginsel van de minste pijn
Beginsel van de optimale realisatie
Draagkrachtbeginsel
Belasting kan worden geheven naar rato van de draagkracht van de belastingplichtigen. Daartoe is
vereist dat er consensus bestaat over de maatstaf van draagkracht en de tariefstructuur. Als
maatstaven van draagkracht zouden kunnen worden gehanteerd: 1) het inkomen, 2) de consumptie
en 3) het vermogen. In Nederland wordt het inkomen als maatstaf voor draagkracht gehanteerd.
Voor de vaststelling van het draagkrachtig inkomen wordt doorgaans dat deel van het
inkomen, dat het individu of het gezin in staat moet stellen in zij primaire levensbehoeften te
voorzien, voor de belastingheffing buiten aanmerking gelaten. Daartoe zijn twee technieken: 1) de
inkomensaftrekmethode en 2) de belastingkorting methode.
Bij de inkomensaftrekmethode wordt met de primaire levensbehoeften rekening gehouden
door het inkomen als maatstaf van draagkracht te verminderen met de zogenoemde belastingvrije
som. Bij toepassing van de belastingkorting methode wordt het gehele inkomen onverkort aan het
(progressieve) tarief onderworpen. Vervolgens wordt het verschuldigde belastingbedrag verminderd
met het vastgestelde belastingkorting bedrag.
Profijtbeginsel
Toepassing van het profijtbeginsel houdt in dat belasting wordt geheven naar mate waarin het
individu profijt heeft getrokken uit de door de overheid bekostigde voorzieningen.
, Het beginsel van de bevoorrechte verkrijging
Belastingheffing op basis van het beginsel van de bevoorrechte verkrijging houdt in dat een speciale
belasting geheven kan worden indien de verkrijger bij de verkrijging van een bate in een
bevoorrechte positie verkeert in vergelijking met anderen. Vb. Kansspelbelasting, erfbelasting en
schenkbelasting.
Het welvaartsbeginsel
Het welvaartsbeginsel is het meest dominante doelmatigheidsbeginsel. De toepassing van dit
beginsel betekent een inbreuk op de rechts- of verdelingsbeginselen.
Het beginsel van de minste pijn
Dit beginsel houdt in dat de wetgever tracht de belastingheffing zodanig in te richten dat deze zo
weinig mogelijk ergernis veroorzaakt en de administratieve rompslomp voor de belastingplichtige
beperkt.
Het beginsel van de optimale realisatie
Dit beginsel houdt in dat beginselen nooit ten volle, maar optimaal moeten worden gerealiseerd.
Voorts morgen de eisen die de uitvoerbaarheid aan de belastingwetgeving stelt, niet over het hoofd
worden gezien.
Verreweg het grootste gedeelte van alle uitgaven van het Rijk wordt betaald uit de
belastingopbrengsten. Wanneer de uitgaven de inkomsten overtreffen, is sprake van een
begrotingstekort. De dekking van het tekort kan op diverse manieren geschieden.
Afsluiten van geldleningen
Inflatoire financiering
Belastingverhoging
Beperking van de overheidsuitgaven
In juridische zin is belasting datgene wat de nationale wetgever als belasting wenst aan te duiden. De
economische definitie van belastingen zijn inkomens- (of vermogens) overdrachten die – anders dan
bij wijze van straf – plaatsvinden van niet-overheidshuishoudingen naar en ten behoeve van een of
meer overheidshuishoudingen als zodanig, en wel krachtens rechtsregels.
Kenmerken van het economische begrip belastingen zijn: 1) inkomens- (of vermogens)
overdrachten, 2) anders dan bij wijze van straf, 3) door niet-overheidshuishoudingen, 4) naar en ten
behoeve van een of meer overheidshuishoudingen en 6) krachtens rechtsregels.
Voorbeeld van directe belastingen zijn loon-, inkomsten- en vennootschapsbelasting.
Omzetbelasting en de accijnzen zijn vormen van indirecte belastingen.
Het heffen aan de bron betekent doorgaans dat degene die inkomsten uitbetaalt die aan een
bronheffing onderworpen zijn, aangewezen is als onbezoldigd belastingfunctionaris. Hij moet een
bepaald deel van de inkomsten op het uit te betalen bedrag inhouden en dit aan de Belastingdienst
afdragen. Hij wordt aangeduid met de wettelijke term inhoudingsplichtige.
Voorbeelden van bronheffingen zijn dividendbelasting, loonbelasting en in
uitzonderingsgevallen kansspelbelasting.
Voordeel van deze heffingstechniek is dat de administratieve verwerking sterk wordt
vereenvoudigd en de belastingvordering soepeler verloopt. Door de concentratie van de heffing bij
een kleiner groep inhoudingsplichtigen is de controle op de naleving gemakkelijker.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkevanvoorden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.10. You're not tied to anything after your purchase.
