Deel 4 : België is een rechtsstaat
-----------------------------------------------
- Rechtsstaat (rule of law): de staatsmachten zijn zelf onderworpen aan het
recht
● Band met democratie: ‘democratische rechtsstaat’
- Geen tirannie vd meerderheid (meerderheid kan zomaar
beslissen wat ze wil en daarmee de minderheid schaden)
- Fundamentele rechten beschermd (minderheid)
- Geen willekeur
- Politiestaat (rule by law): overheid gaat zelf regels opleggen maar is zelf niet
onderworpen aan het recht)
bv. Nazi Duitsland (er was geen manier om via een rechter uw fundamentele rechten af te dwingen)
13. Handhaven
13.1 Gerechtelijke handhaving (=doen naleven)
handhaving verloopt via de rechter
- Soorten rechtscolleges
● Oprichting rechtscollege? Alleen door de wetgever
● Hoven en rechtbanken = ‘rechterlijke macht’
- Beslechting van geschillen over burgerlijke rechten en politieke
rechten (= subjectieve geschillen)
bv. je koopt een fiets dan heb je het subjectieve recht van eigendom over die fiets. als
er dan een geschil is met iemand over die fiets dan gaat dat naar de
hoven/rechtbanken
● Bijzondere rechtscolleges
- Kunnen geschillen over politieke rechten toevertrouwd krijgen
● Politieke rechten: kiesrecht, belastingen, openbaar
ambt,...
● Speciale gevallen: GwH (Art. 142 Gw) en RvS (Art.
- Gezag van gewijsde: uitspraak heeft bindende kracht en wordt geacht
juridische waarheid te zijn
- Kracht van gewijsde: tegen uitspraak staan geen gewone rechtsmiddelen (bv.
hoger beroep) of buitengewone rechtsmiddelen met schorsende werking (bv.
in strafzaken: cassatie) meer open
De Hoven en Rechtbanken
, - Federale (!) instellingen, bevolkt door magistraten
- De magistraten vd zetel (=eigenlijke rechters)
● Benoemd door de koning op voordracht van de Hoge Raad voor de
justitie
- NL en FR college (paritair samengesteld uit rechters en OM, en
leden benoemd door de Senaat)
- Bevoegd voor voordracht rechters en OM
- Voordracht met tweederde meerderheid o.b.v. bekwaamheid en
geschiktheid (evt. met advies hof van beroep of Hof van
Cassatie)
● Onafhankelijkheid
- Benoemd voor het leven
- Ontzetting uit ambt of schorsing: enkel bij vonnis
- Overplaatsing: enkel met instemming
- Wedde: bij wet vastgesteld
- Geen andere betaalde functies van de regering aanvaarden
- Het openbaar ministerie (de staande magistratuur)
● Deel vd rechterlijke ‘orde’
● Individuele opsporing en vervolging v misdrijven
● Benoemd en ontslagen door de Koning (regering)
● onafhankelijk
- Minister v Justitie kan wel vervolging bevelen (positief
injunctierecht) en strafrechtelijk beleid vastleggen
- Deelstaten: injunctierecht, deelname aan de uitwerking
strafrechtelijk en veiligheidsbeleid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JB0. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.