Sociaal werk
Hoofdstuk 10: Mensenrechten en sociaal werk
Verschillende benaderingen inzake mensenrechten
Juridische benadering
De casus van de heer Wackenheim
Lees p.312-314
Grondrechten of mensenrechten
Grondrechten:
Slaat op de fundamentele rechten en vrijheden van de mens.
Ze zijn opgenomen in de rechtsorde omdat de overheid geen keuze heeft, ze gaan vooraf aan de
staat.
Ze zijn opgenomen in de grondwet en/of in internationale verdragen.
Onderscheid tussen:
- Grondrechten: Nationaal
Bv: Grondwet of andere nationale wetten.
- Mensenrechten: Internationaal
Het onderscheid is niet zo van belang/loopt door elkaar.
Indeling
Burgerlijke en politieke rechten:
Verwijzen naar rechten en vrijheden om als volwaardige burger te participeren in de maatschappij.
Zijn historisch ontstaan vanuit de bekommernis dat de staat niet te veel mag tussenkomen in de
uitoefening van rechten.
- Burgerlijke rechten: Zijn er ter bescherming van de individuele vrijheden en bescherming van
de burger tegen mogelijk machtsmisbruik.
Bv: Recht op persoonlijke vrijheid, recht op privacy, vrijheid van godsdienst…
- Politieke rechten: Dienen om burgers te laten deelnemen aan het staatsgezag.
Bv: Recht om te stemmen, recht om verkozen te worden, recht om een politieke partij op te
richten…
Economische, sociale en culturele rechten:
Rechten die de overheid verplichten om een aantal voorwaarden te scheppen opdat eenieder een
menswaardig leven kan leiden.
Het is een sociaal grondrecht dat bepaald wat er onder recht op een menswaardig leven begrepen
kan worden.
Bv: Recht op sociale zekerheid, recht op arbeid, recht op sociaal-culturele ontplooiing, recht op
huisvesting…
Collectieve en solidariteitsrechten:
Die dienen ten aanzien van groepen en personen een bepaalde globale toestand te garanderen.
Bv: Recht van volkeren op zelfbeschikking, recht op ontwikkeling, recht op vrede, recht op een gezond
milieu…
1
, Hoofdstuk 10: Mensenrechten en sociaal werk
Non-take up:
Het blijkt dat ondanks de grondrechten en de juridische vertaling ervan mensen nog steeds
onbeschermd zijn en hun rechten niet opnemen.
De uitdaging voor het sociaal werk = De effectiviteit van de mensenrechten bevorderen
(= enhancing effectivity).
- Mensen wijzen op grondrechten en de weg ernaartoe tonen + schendingen ervan signaleren.
- Oplossingen in cases zoeken met menselijke waardigheid als maatstaf.
Bronnen
Bronnen van grond- en mensenrechten:
Zijn de verdragen waarin die mensenrechten zijn omschreven.
Verenigde Naties in New York:
Werd opgericht op 24 oktober 1945 om de vrede door internationale samenwerking en collectieve
veiligheid te bevorderen.
= Internationaal – intergouvernementeel, direct afdwingbaar
De mensenrechten naleven is een van de belangrijkste doelstellingen.
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Bijna alle landen zijn lid van de VN (91).
Organen:
- Internationaal gerechtshof in Den Haag.
- Mensenrechtencomité van de VN.
De Raad van Europa:
= Internationaal – intergouvernementeel, direct afdwingbaar
Werd opgericht in 1949 om de democratie, de mensenrechten en de eenheid tussen de lidstaten te
bevorderen.
47 lidstaten
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (1950)
Europees Sociaal Handvest (1961 en herzien in 1996)
Belangrijkste orgaan: Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.
De Europese Unie:
Het verdrag van Lissabon geeft de Europese Unie een binden Handvest van grondrechten en bepaalt
dat de Europese Unie zal toetreden tot het EVRM.
Op deze manier is het een betere mensenrechtenbescherming voorzien dan voorheen.
27 lidstaten
De Belgische Grondwet:
Bepaalt welke rechten de Belgen hebben.
Sociale grondrechten in artikel 23 en 24.
Lees p.318
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inadeli. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.