Summary
Samenvatting PIMV03 Koesignalen
- Course
- Institution
Samenvatting PIMV03 Koesignalen
[Show more]
Seller
Follow
jorieke2
Reviews received
Content preview
PIMV03, Samenvatting Toetsweek 3Koesignalen
Systematisch waarnemen
Signalen oppikken die een koe continu uitzendt: dat is de uitdaging van koegericht
management. Je kunt daarom het beste waarnemen door jezelf de volgende vragen te
stellen:
1. Wat zie ik?
2. Hoe komt dit?
3. Wat betekent dit?
4. Beste oplossing
Ook kun je op twee verschillende manieren kijken:
1. Gericht kijken: je gaat op zoek naar dingen om te zien. Hierbij kijk je of zaken goed
gaan en je controleert situaties die een risico bij zich dragen.
2. Onbevangen kijken: je vergeet alle excuses en verklaringen en kijkt rond alsof je op
bezoek bent op een volstrekt onbekend bedrijf.
Daarna maak je de afweging ‘is dit gunstige informatie, of moet worden ingegrepen?’.
Risicogroepen
Dieren in risicogroepen geven als eerste signalen af dat er iets niet in orde is. Zeer
hoogproductieve koeien laten bijvoorbeeld eerder problemen met het rantsoen zien.
Indicatordieren
Als bepaalde risico’s het eerst zichtbaar worden bij bepaalde groepen runderen, dan kun je
deze groepen gebruiken om deze risico’s te controleren. De koeien in de risicogroepen zijn
op dat moment indicatordieren. Als er bijvoorbeeld problemen kunnen zijn met het rantsoen,
kun je dit als eerste bij de vaarzen controleren.
Risicoplaatsen
Risicoplaatsen zijn plaatsen waar dieren mogelijk schade op nadelige gevolgen ondervinden
van hun omgeving. In de wei is bijvoorbeeld de sloot een risicoplaats, want hier kan leverbot
opgelopen worden. Ook kan het voerhek een risicoplaats zijn, want door veelvuldig gebruik
kunnen kleine onvolkomenheden tot grote problemen leiden bij bijvoorbeeld wegvluchten.
Risicomomenten
Risicomomenten staan voor periodes waarin een vergroot risico bestaat op ziekte,
aandoeningen en ongemak. Dit kan samenhangen met het seizoen, de leeftijd en het
lactatiestadium. Het is essentieel om risicomomenten goed voor te bereiden en te
begeleiden. Voorbeelden van risicomomenten zijn: droogzetten, nieuwe dieren in de koppel
of afkalven.
Risicomanagement
Risico’s zijn voor een groot deel te beïnvloeden. We onderscheiden twee soorten risico’s:
bekende en onbekende. Voor de bekende risico’s moet een veehouder zijn huiswerk goed
gaan doen. Om onbekende risico’s het hoofd te bieden is het zaak voortdurend alert te zijn.
Preventie en schadebeperking
Preventie is de vermindering van de kans dat een risico optreedt. Je kunt dit doen door
bijvoorbeeld de succesfactoren zeker te stellen. Bijvoorbeeld een uitstekend uitkuil- en
voermanagement.
Schadebeperking is ervoor zorgen dat de schade door het optreden van een risico minimaal
blijft. Je kunt dit doen door zo vroeg mogelijk te signaleren en in te grijpen door bijvoorbeeld
goede controles.
,Anatomie van de koe
Natuurlijk gedrag
In de wei is het natuurlijke gedrag van de koe te zien. Dit geldt voor sociaal gedrag, zoals
spelen, groepsgedrag en rangordegedrag. Ook de bewegingen van de koe zijn het meest
natuurlijk in de wei.
Controle in de wei
Inde wei heb je weinig werk bij de koeien, dus zie je ze minder vaak. Controlerondes zijn dan
van groot belang. Kijken naar de dieren in de wei geeft informatie over normaal gedrag en
normale behoeftes. Je kunt dit gebruiken in de stal en koegericht management. Verder kun
je op de volgende dingen letten:
o Haarkleur, glans, afwijkend gedrag en diarree.
o Pensvulling, buikvulling en conditiescore.
o Homogeniteit van de koppel.
o Graasgedrag
o Specifieke controles.
o Opvallende zaken
Risico’s in de wei
In de wei schuilen gevaren die in de stal niet voorkomen. Zoals maag- darm- en longwormen
en leverbot. Ook eikels kunnen giftig zijn. Drachtig jongvee en droge koeien lopen ook een
groter risico in de wei, omdat ze niet of nauwelijks bijvoedering krijgen. Een risicoplaats is
bijvoorbeeld een beekje of een sloot.
Grazen
Zwaaiend met haar kop vreet de koe al het gras binnen haar bereik op. Vervolgens zet ze
enkele passen en herhaalt dit. Van smakelijk gras neemt een koe ongeveer één kilogram
droge stof per uur op.
Staan en liggen
Het opstaan en gaan liggen van een koe in de wei vertelt welke bewegingsruimte een ligbox
in de stal haar moet geven. Ze gaat staan op de volgende manier:
1. Allereerst tilt de koe haar kop op en brengt haar voorpoten onder haar borstkas.
, 2. Ze strekt haar kop ver weg, als tegengewicht voor haar achterestel. De voorpoten
werken als balanceerpunt.
3. De achterpoten worden onder het lichaam gezet. Haar kop raakt bijna de grond.
4. De kop wordt weer ingetrokken en de koe zet een voorpoot naar voren om goed in
balans te blijven.
5. Ten slotte wordt haar vierde poot geplaatst en kan het dier gaan lopen. Maar niet
voordat ze zich even uitrekt.
Tochtsignalen
Ook tocht is te scoren. Tochtsignalen zijn:
o Slijmen 3 punten
o Onrust/vechten 5 punten
o Besprongen worden door anderen, blijft niet staan 10 punten
o Snuffelen/likken aan kling van andere koe 10 punten
o Kin op kruis van andere koe 15 punten
o Andere dieren bespringen 35 punten
o Andere dieren bespringen aan kopkant 100 punten
o Staande tocht 100 punten
Locomotiescore
De locomotiescore is bruikbaar voor individuele koeien en om ene beeld te krijgen van de
koppelgezondheid. Aandachtspunten zijn: infectiedruk, bekappen en voeding:
1. Score 1: De gezond lopende koe. De rug is in stilstand en in beweging vlak en
horizontaal. Het dier loopt normaal. Ze zet alle klauwen doelbewust neer, de
achterklauwen op de plaats waar de voorklauwen stonden dit is goed.
2. Score 2: De licht afwijkende gang. De rug is in stilstand vlak en horizontaal. In
beweging is de rug krom. De koe staat normaal, maar kromt de rug als ze gaat lopen.
Haar kop hangt lager en verder van het lichaam. De gang is licht afwijken deze
koe heeft aandacht nodig.
3. Score 3: De lichte kreupelheid. De rug is in stilstand en in beweging krom. Zowel in
stilstand als tijdens het lopen kromt de koe de rug. Ze maakt met één of meer poten
korte stapjes de koe behoeft vandaag een effectieve behandeling.
4. Score 4: De kreupele koe. De rug is in stilstand en in beweging krom. Het dier ontlast
één of meerdere klauwen. Ze houdt haar rug krom, zowel in stilstand als in beweging
dit is een zieke koe, die zo snel mogelijk adequaat moet worden geholpen en
verpleegd.
5. Score 5: De ernstig kreupele koe. De rug is in stilstand en in beweging krom. Het dier
heeft een kromme rug. Ze weigert op een bepaalde klauw te staan of hinkt. Ze blijft
liggen of heeft grote moeite om op te staan deze ernstig zieke koe heeft intensieve
verpleging nodig en ziektekundige hulp.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jorieke2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now