Fokkers
De veehouder is de fokker en verwacht een bijdrage aan het eigen fokplan:
1. Bedrijfseigen fokdoel: veestapel met efficientere productie, betere
gebruikseigenschappen, betere gezondheid enz.
2. Selectie van koeien
3. Selectie van stieren
4. Combinatie van koe en stier
De cel
Elke cel heeft een celkern.
In de celkern liggen chromosoomparen (koe 30 paar) die zijn opgebouwd uit DNA. DNA is
een dubbele helix en bevat het genetische informatie in de vorm van een nucleotiden code.
In de geslachtsorganen vindt meiose (chromosoomparen door de helft) plaats. Sperma- en
eicellen zijn haploid (= geen chromosomenparen, maar enkel). Als bevruchting plaats vindt,
wordt de cel weer diploid.
Dus de helft van de chromosomen van de vader en de helft van de moeder
Locus
Een locus is een plaats op het chromosoom, dit kan een gen (= eenheid aan erfelijk
materiaal) zijn. Een allel is een variatie vorm van een gen.
Een nakomeling (F1) krijgt 1 allel van de moeder en 1 allel van de vader.
,Haarkleur – raskenmerk
Van oudsher:
o Ieder ras zijn eigen kenmerken
o Herkenbaar aan uiterlijk
o Behoorlijk constant = fokzuiver = “je weet wat je krijgt”
o Vachtkleur en aftekening als “kwaliteitsgarantie” + stamboekregistratie =
gegarandeerde afstamming
Haarkleur is een voorbeeld van een kwalitatief kenmerk:
o Slechts enkele “kwaliteiten” (zwart, rood, blond)
o Genetische achtergrond
1 of enkele genenparen
(Bijna) alles bepaald door erfelijke aanleg
Vererving van kleur – E locus
E-locus op chromosoom 18
o Allel E+ = wildkleur
o Allel E = zwart (donkerbruin)
o Allel e = rood
Genotype EE = fenotype zwarte vacht = Angus
Genotype ee = fenotype rode vacht = Limousin
Genotype E+E+ = fenotype donker tot licht bruin = Jersey
Dominant – recessief
Homozygoot: fokzuiver = 2 dezelfde kopieen van een bepaald allel op een bepaalde locus
Heterozygoot: 2 verschillende allelen op een bepaalde locus
EE+ zwart
Ee zwart
E+e wild
Zwart € is dominant over wild (E+) en rood (e).
Rood is recessief t.o.v. zwart en wild
Ee-dier is drager van de roodfactor (e)
Interactie (epistasie)
Interactie: de expressie van een gen wordt beinvloed door genen op andere loci (meestal op
verschillende chromosomen)
Voorbeeld 1: geen pigment aangemaakt (bepaald door ene locus
Voorbeeld 2: een allel voor mannelijk geslacht. Hierdoor worden de allelen onderdrukt die te
maken hebben met vrouwelijke eigenschappen
Voorbeeld 3: verdunningsfactor (R) bij haarkleur
Vererving van kleur – R locus
R-locus op chromosoom 5
o Allel R = kleur verdund
o Allel r = kleur normaal
Vererving aftekening
S-locus op chromosoom 6
o Allel S = wildtype = egaal, effen
o Allel SH = Hereford-aftekening
, o Allel SCS = Wiltrik
o Allel s = willekeurig bont
Bt-locus op chromosoom 3 (waarschijnlijk) – Belted
o Bt = lakenvelder
o bt = anders bont
Blaarkop:
DNA-achtergrond niet bekend
Praktijd: behoorlijk overheersende aftekening
Interactie – aftekening
Interactie tussen genen voor speciale bont-aftekeningen
S/s SS en Ss egaal, effen
ss geeft mogelijkheid voor bont
Gb/gb GbGb en Gbgb blaarkop
gbgb geeft mogelijkheid voor anders bont
Bt/Bt BtBt en Btbt lakenvelder
btbt geeft mogelijkheid voor anders bont
Gewoon bont = ss gbgb btbt (HF, FV, MRIJ)
Haarkleur en aftekening
,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jorieke2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.