Class notes
Hersenen en gedrag Hoorcolleges Deeltentamen 2
- Course
- Institution
Alle aantekeningen van de hoorcolleges voor deeltentamen 2.
[Show more]
Seller
Follow
annabel2000
Content preview
Hersenen en gedrag Hoorcolleges Deeltentamen 2Hersenen en gedrag 2 Hoorcollege 1 07-10-2019
Slaap
Periodieke toestand van verminderde reactiviteit t.o.v. externe stimuli
Verschilt per soort, individu, stimulus
Functie
- Energiebesparing; daling O2-verbruik, HR, stofwisseling
- Fysiek herstel; diepe slaap stimuleert immuunsysteem, eiwitproductie –
eitwitafbraak
- Geheugenconsolidatie; diepe slaap verbetert geheugen
Slaap is niet los te zien van waak
- Slaap-waak afwisseling in een +- 24-uursritme (circadiaan)
- Functioneren overdag hangt af van slaapkwaliteit/kwantiteit
Tijd nodig voor creëren van ritme
Biologische klok = suprachiasmatische nucleus SCN
- Self-sustained pacemaker
- In mensen 24.2 uur
- Licht zorgt voor reset van 24-uursritme, meest belangrijke Zeitgeber
- Zeitgeber; externe cue waarop het endogene circadiane ritme kan
synchroniseren. Altijd in de pas lopen met de externe wereld
- Free-running ritme; endogeen ritme zonder koppeling met de externe tijd
Nachtuilen; laat naar bed, laat wakker
Leeuwerikken; vroeg naar bed, vroeg wakker
Hall, Rosbash, Young nobelprijs voor de geneeskunde/fysiologie
Hoe ouder we worden, hoe minder diep we slapen
Negatieve feedback loop: eiwitten inhiberen hun eigen DNA-transcriptie. Eiwitten
remmen hun eigen productie.
Verschillen in eiwitefficiëntie veranderen transcriptiekinetiek en daarmee de cyclustijd
Is de SCN de enige invloed op slaap/waak?
We kunnen ervoor kiezen om slaap uit te stellen, SCN negeren
Hoe langer we wakker zijn, hoe meer we de druk voelen om te slapen
Het lichaam neigt naar een homeostase van slaapduur en intensiteit
2-process model
- Process C: circadiane druk om wakker te blijven
Fysiologisch component: SCN-activiteit, melatonine, cortisol, temperatuur
- Process S: homeostatische druk om te slapen
Fysiologisch component: SWS, mogelijk adenosine (cafeïne is de blokker)
Verschil tussen druk om wakker te blijven en druk om te slapen heel groot =
we zijn op dit punt het meest moe
Licht
Huidtemperatuur
Fysieke activiteit
Lichaamshouding
Mentale stress
Pijn
Voeding
,Licht
ipRGCs: gevoelig voor blauw licht, informatie gaat naar suprachiasmatische
nucleus
Pijnappelklier: melatonine produceren bij duisternis – gaat naar rest van het
lichaam
Licht doet melatonine dalen, ook bij blinde mensen
Vroeg licht aanbieden aan begin slaapperiode – ritme verschuift – verlating -
gaan later slapen – staan later op
Einde van de nacht veel licht – ritme verschuift – vervroeging – gaan eerder
slapen – staan eerder op
Mensen zonder retina (blinde mensen): extern melatonine toedienen
Melatonine toedienen: interne ritme loopt synchroon met de externe tijd
Melatonine: circadiaan ritme-verschuivings-middel
Samenvatting
Heel veel biologische processen zijn circadiaan
In mensen: intrinstieke periode van 24.2 uur
Synchronisatie met buitenwereld voornamelijk via licht
Melatonine is zowel ‘output parameter’ van SCN als Zeitgeber
- Melatonen is geen slaapmiddel perse, maar een circadiaan ritme-middel
Slaap meten
Polysomnografie
EEG
EOG, oogactiviteit
EMG, spieractiviteit
Neurotransmitterafgifte meten
Stadia slaap
Waakstadium: alfagolven
Fase 1: theta-golven, doezelen
Fase 2: spindles, K-complexen, lichte vorm van slaap
Fase 3: grote trage delta-golven
REM: lijkt op waken, doezelen, spierspanning op zijn minimaalst, zijn verlamd
- Begin van de nacht; diepe slaap, geheugen, herstel, energiebesparing
- Eind van de nacht; meer REM-slaap
Waak-slaap transities lijkt plotseling
Waak Slaap
nREM REM
Orexine-neuronen activeren waak-inducerende kernen
Via dorsomediale hypothalamus aangestuurd door SCN
Waak-inductie
, Verschillende kernen met exciterende neurotransmitter projecteren van
midbrain – forebrain – neocortex
Slaap-inductie
Slaapinducerende kernen inhiberen (GABA) waakinducerende kernen
Samenvatting
Elkaar tegenwerkende celkernen zijn verbonden in inhibitoire feedback loop
- Hierdoor stabiele staten van slaap/waak
Gemoduleerd door andere slaap/waak kernen waaronder SCN
- Hierdoor is wisseling mogelijk
Fysiologie van slaap
Indien systemen correct functioneren, zijn eigenschappen van waak, nREM en
REM slaap van elkaar gescheiden
Verminderde arousal bij waak – slaap
Synchronisatie in nREM
Dromen in REM
Spieratonie in REM
Narcolepsie
Overmatige slaperigheid overdag
Slapen gefragmenteerd
Schakelaar slaap/waak raakt uit balans
Cataplexie; complete verlamming van spieren tijdens heftige emoties
Hypnagoge hallucinaties: dromen buiten REM
Slaapverlamming: net wakker, maar nog niet in staat om je spieren te
bewegen
Obesitas
Slapen niet meer of minder dan de normale populatie
Waarschijnlijk genetische achtergrond
15-30 jaar
Oorzaak
- Verlies van hypocretine/orexine producerende neuronen in de laterale
hypothalamus
- Geassocieerd met genen die betrokken zijn bij het immuunsysteem; auto-
immuun ziekte
Geen directie behandeling; misschien orexine suppletie
Humane behandeling; defragmentatie van slaap/waak
- Dutjes en stimulantia overdag, GHB ’s nachts
- Vooral bestrijden van symptomen
Samenvatting
Slaap en waak zijn onafscheidelijk en beïnvloeden elkaar over en weer
Wederzijds inhiberende kernen zorgen voor stabiele fases van waak en slaap
Verstoring van wederzijdse inhibitie kan van invloed zijn in
neuropsychologische stoornissen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annabel2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now