Revalidatiepsychologie
Revalidatie in een biopsychosociaal perspectief .................................................................................... 5
Hoofdstuk 1 : Het ICF-Model als conceptueel kader .......................................................................... 5
1. Inleiding................................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 2 : Gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit ................................................................... 6
1. Inleiding................................................................................................................................... 6
2. Psychologische aspecten van levenskwaliteit......................................................................... 6
3. Determinanten en meten van levenskwaliteit ....................................................................... 7
4. Betekenis van levenskwaliteit i/d revalidatie ......................................................................... 7
Hoofdstuk 3 : Positieve psychologie ................................................................................................... 8
1. Het ontwikkelen v/d positieve krachten i/d mens.................................................................. 8
2. Wat is positieve psychologie ................................................................................................... 8
Hoofdstuk 4 : psychologie van de persoonlijkheid VIDEO .................................................................. 9
1. De persoonlijkheid .................................................................................................................. 9
2. Persoonlijkheidstheorieën ...................................................................................................... 9
3. Toepassingen i/d revalidatiepraktijk..................................................................................... 11
Hoofdstuk 5 : persoonlijkheidsstoornissen i/d revalidatiepraktijk ................................................... 12
1. Persoonlijkheidsstoornissen en persoonlijkheidstypes- en trekken..................................... 12
2. Algemene adviezen ............................................................................................................... 14
Hoofdstuk 6 : Rouw........................................................................................................................... 15
1. Inleiding................................................................................................................................. 15
2. Rouwmodellen: ..................................................................................................................... 15
3. Rouwreacties......................................................................................................................... 18
4. Gecompliceerde rouw........................................................................................................... 19
5. Resultaat v/h verwerkingsproces negatieve naar positievere emoties en gevoelens ......... 20
6. Depressie >< Rouw................................................................................................................ 20
7. Rouwen & palliatieve zorg .................................................................................................... 21
8. Rouwzorg .............................................................................................................................. 21
9. Specifieke doelgroepen: ....................................................................................................... 23
Hoofdstuk 7 : De invloed van stress.................................................................................................. 26
1. Introductie ............................................................................................................................ 26
2. Acute stress ........................................................................................................................... 27
1
, 3. Aard van stressuitlokkende factoren .................................................................................... 27
4. Stresstheorie van Seyle ( 1907-1982) ................................................................................... 27
5. De gevolgen van chronische stress ....................................................................................... 28
6. Factoren die de gevolgen beïnvloeden ................................................................................. 28
7. Toepassingen in de praktijk .................................................................................................. 28
Hoofdstuk 8 : coping en stress management ................................................................................... 29
1. Introductie ............................................................................................................................ 29
2. Theoretische opvattingen over coping ................................................................................. 29
3. Verschillende vormen van coping ......................................................................................... 29
4. Stress als bron van persoonlijke groei .................................................................................. 30
5. Het trainen van effectieve coping ......................................................................................... 30
6. Algemene stressmanagement strategieën ........................................................................... 31
Hoofdstuk 9 : de rol van stemming en emotie ................................................................................. 32
1. Introductie ............................................................................................................................ 32
2. Theoretische opvattingen over emoties ............................................................................... 32
3. Verband tussen emotie ziekte en gezondheid...................................................................... 32
4. Invloed van depressie en angst op chronische aandoeningen ............................................. 33
5. Klinische implicaties .............................................................................................................. 34
Hoofdstuk 10 : Belasting van het gezinssysteem .............................................................................. 35
1. ICF middel en belang v/d context ......................................................................................... 35
2. Gezinsbelasting ..................................................................................................................... 35
3. EMOTIONELE BELASTING EN BELEVINGEN BIJ PARTNER...................................................... 37
4. Valkuilen................................................................................................................................ 38
HOOFDSTUK 12 : Het ontwikkelen v/e adequate werkrelatie tss hulpverlener en revalidant ➔
THERAPEUTISCHE RELATIE ................................................................................................................ 39
1. Inleiding................................................................................................................................. 39
2. Therapeutische werkrelatie i/d revalidatie : De patiënt centraal......................................... 39
3. Psychoanalytisch model v/d hulpverlener-patiëntrelatie .................................................... 39
4. Het opbouwen v/e therapeutische relatie ........................................................................... 39
5. Effectiviteit v/e positieve attitude v/d therapeut ................................................................. 40
6. Conflictmanagement............................................................................................................. 40
HOOFDSTUK 13 : therapietrouw ....................................................................................................... 41
1. Wat is therapietrouw? .......................................................................................................... 41
2. Wat is exact het probleem? .................................................................................................. 41
3. Therapietrouw in kaart brengen ........................................................................................... 41
4. Barrières voor therapietrouw ............................................................................................... 41
2
, 5. Facilitatoren voor therapietrouw ......................................................................................... 42
HOOFDSTUK 14 : revalidatiedoelstellingen ...................................................................................... 44
1. Inleiding................................................................................................................................. 44
2. Goal setting theory ............................................................................................................... 44
3. Sociaal psychologische theorieën mbt doelstellingen en motivatie..................................... 44
4. Zelfregulatie theorie van Carver & Scheier ........................................................................... 45
5. Betekenis van patiëntgeoriënteerde doelstellingen in de revalidatie .................................. 45
6. Toepassing van doelstellingen in de revalidatie ................................................................... 45
7. Ervaringen in de praktijk ....................................................................................................... 46
8. Nagaan of doelen bereikt warden (Goal Attainment Scale) ................................................. 46
9. Is het gebruik van doelstellingen in de revalidatie effectief ................................................. 46
HOOFDSTUK 17 : Placebo-effecten en niet-specifieke effecten i/d revalidatie ............................... 47
1. Inleiding................................................................................................................................. 47
2. Onderscheid i/d begrippen ................................................................................................... 47
3. Verwachtingen v/d patiënt mbt herstel ............................................................................... 47
4. Psychologische mechanismen .............................................................................................. 47
5. Toepassingen i/d revalidatie ................................................................................................. 48
HOOFDSTUK 18 : Cognitie- en gedragsgerichte interventies i/d revalidatie .................................... 49
1. De evaluatie van patiënten ................................................................................................... 49
2. De evaluatie van mensen met langdurige ( musculoskeletale) pijnklachten ....................... 50
3. Pain neuroscience education (PNE) / pijneducatie............................................................... 51
4. Gedragstherapeutische principes ......................................................................................... 51
5. Interventies bij mensen met langdurige (musculoskeletale) pijnklachten ........................... 52
6. Conclusie ............................................................................................................................... 55
HOOFDSTUK 19 : Patiënt empowerment ......................................................................................... 56
1. Inleiding : De studie v/d machtsbalans tss patiënt en huisarts in relatie tot
gezondheidsinformatie. ................................................................................................................ 56
2. Controle ................................................................................................................................ 56
3. Vertrouwen ........................................................................................................................... 58
4. Communicatie ....................................................................................................................... 58
5. Patient empowerment .......................................................................................................... 58
6. De interpersoonlijk relatie .................................................................................................... 59
HOOFDSTUK 20 : Burn-out bij hulpverleners.................................................................................... 60
1. Inleiding................................................................................................................................. 60
2. Kenmerken ............................................................................................................................ 60
3. Diagnosestelling .................................................................................................................... 60
3
, 4. Verhoogd risico-preventie-behandeling ............................................................................... 60
5. Preventie ............................................................................................................................... 60
6. Preventie-behandeling .......................................................................................................... 61
7. Assessment ........................................................................................................................... 61
GEDRAGSWIEL VIGIL : Meer inzicht in gedragsverandering via het gedragswiel ............................. 62
1. Preventies werken aan gezondheid ...................................................................................... 62
2. Gezondheidswinst via gedragsverandering .......................................................................... 64
4
,Revalidatie in een biopsychosociaal perspectief
Hoofdstuk 1 : Het ICF-Model als conceptueel kader
1. Inleiding
• Biomedische denkmodel
• Psychosociaal denkmodel
• Biopsychosociaal denkmodel
• 5 descriptieve dimensies
• Gevolgen van pathologie
• Atheoretisch, niet-cultuurgebonden
• Standaardtaal
• Populatienorm
• ‘Typering van vermogen’ en ‘uitvoering’
• Meetinstrument
5
,Hoofdstuk 2 : Gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit
1. Inleiding
• Factoren van levenskwaliteit?
o Psychologische, sociaal, huisvesting, sociologie, economie en gezondheidszorg
o Levenskwaliteit verhogen ➔ meer focus daarop
o Levenstevredenheid is heel sterk gecorreleerd aan het subjectieve dan het fysieke
o Politiek, sociologie, economie en gezondheidszorg
o Toename levensverwachting
o Onderzoeks- en behandelingsmogelijkheden
o Subjectieve ( levensvoldoening) > objectieve beoordeling
2. Psychologische aspecten van levenskwaliteit
• Gap theory: discrepantie tss ervaren en verwachte gezondheid gerelateerde
levensomstandigheden
o Casus 1 : acute rugklachten ➔ verbetering
o Casus 2: chronische rugklachten ➔ niet echte verbetering = de gap tss
verwachting patiënt en werkelijkheid is heel groot ➔ dit zorgt voor
verminderde levenskwaliteit
o Casus 3 : chronische rugklachten ➔ verwachting patiënt is verschillend als
werkelijkheid ; patiënt accepteert de werkelijkheid ➔ gap is kleiner ➔
betere levenskwaliteit
o Casus 4 : patiënt heeft een probleem en werkt te veel geen tijd om te leven
en krijgen dan een erge diagnose ; tijdens therapie krijgen ze andere verwachten en
voelen zich beter dan vroeger want hun levenskwaliteit verbeteren
• Disability paradox: nieuw evenwicht zoeken
Pijn, CV(S), cognitieve/communicatieve beperking
• Response shift: verandering en zelfgerapporteerde quality of life
o Rekalibratie:
▪ Patiënt heeft een action shit nodig ( proces/acties doorlopen tot voorkomen tot
shift in zijn verachtingen / waardes)
o Reprioritering (waarden)
o Reconceptuealisatie (betekenis)
6
, • Subjectieve beoordelingsprocessen (=appraisal: beoordelingsprocessen om te bekomen
tot respons shift)
1. Referentiekader individu
2. Herinneringen en ervaringen uit het verleden ( bv: tweede enkelverstuiking waarbij
eerste enkelverstuiking niet goed verloopt waardoor patiënt bij tweed
enkelverstuiking negatieve gedachten heeft)
3. Standaard om mee te vergelijken (bv: vergelijken met andere mensen)
4. Subjectieve algoritme
Interindividueel
Intra-individueel
3. Determinanten en meten van levenskwaliteit
• DETERMINANTEN
o Beter subjectieve evaluatie dan objectieve factoren
o Perceptie mentale gezondheid ( depressie) > fysieke gezondheid
• METEN
o Subjectieve perceptie v/d betrokkenen ( dus niet de vrouw v/d patiënt bevragen)
o Ingevuld worden door mantelzorger/zorgverlener bij cognitieve, sensorische of
communicatieve stoornissen
o NIET: SF-36? Sickness impact profile, Nottingham health profile
o Goede generieke vragenlijsten:
▪ WHOQOL-100 en WHOGOL-BREF
▪ EuroQol 5D
▪ SEIQoL-DW
o Beter om ziekte specifieke vragenlijsten te gebruiken dan generieke vragenlijsten
• QUALITY OF LIFE appraisal profile
4. Betekenis van levenskwaliteit i/d revalidatie
• Revalidatieteam:
o Centraal
o Individuele wensen en behoeften
o Gesprek aangaan met patiënt
o Revalidatiedoelstellingen
o Resultaat ( vragenlijst)
• Verwachtingen referentiekader
7
,Hoofdstuk 3 : Positieve psychologie
1. Het ontwikkelen v/d positieve krachten i/d mens
2. Wat is positieve psychologie
• Optimisme
o Positieve afloop (toekomst) : vertrouwen, volharding, motivatie
▪ Copingstijl met moeilijkheden
▪ Revised Life Orientation Test
o Voorbije gebeurtenissen :
Stabiel en globaal toevallig en specifiek
▪ Attriubional style questionnaire
o Positieve gevoelens : minder stress en grote levensvoldoening
o Probleemgerichte copingstijl en positieve herkadering
vermijdende copingstijl
o =mediërende factor voor emotioneel welbevinden
o Ondersteunende sociale netwerken opbouwen
o Deels genetisch ¨+ veilige hechting jonge kind
o Cognitieve gedragstherapie : negatieve interpretatieschema’s
+ afbakenen van realistische, bereikbare doelen
o Motivatie tot handelen ( m. Herremans bv grote sportief wielrenner
➔ ongeval ➔ hemiplegie➔ sportief met rolstoel)
• Hoop
o Meer doelgericht dan optimisme
▪ pathway thinking
▪ agency
o Trait Hope Scale en State Hope Scale Beck Hopelessness Scale ➔
doorverwijzen
o Invloed bij pathologie, > correlatie met depressie
o Perceptie van levensgebeurtenis, verwachting iets te veranderen,
interpretatie van de oorzaak, gevolgen en eigen mogelijkheden,
gebeurtenis belangrijk, …
o PATIENT EMPOWERMENT ➔ dr Edgard Beeckman
8
,Hoofdstuk 4 : psychologie van de persoonlijkheid VIDEO
1. De persoonlijkheid
= het geheel v/d persoonlijkheidskenmerken; dus ook de lichamelijke kenmerken en de
individuele regelmatigheden in gedrag en beleving
=Het geheel van het persoon
2. Persoonlijkheidstheorieën
1) Dynamisch-interactionistisch paradigma
• De ontwikkeling v/d persoonlijkheid tijdens het leven
• Wisselwerking tss omgeving en genetica
• Van eenzijdige theorieën naar de humanistische benadering
• Tot 18 jaar; mag nog een beetje aangepast erna.
• Tweeling onderzoek : tweeling waarbij omgeving/etniciteit verschillend waren; tweelingen
hadden verschillende personlijkheidskenmerken
2) 1ste theorie: Psychoanalyse
• Ontwikkeld door Sigmund Freud; onderzoek hysterische of neurose patiënten ( Freud liever
hysterische patiënten)
• Ontstaan vanuit zijn werk met hysterische patiënten
• “Alles komt vanuit de cliënt”
• De basis van de volwassen persoonlijkheid wordt gelegd in de kindertijd infantiele driften en
verlangens (kinderen die geen banden hadden met hun ouders , bepaalde trauma’s tijdens
kindertijd zullen raars zijn bij volwassenheid)
• Theorie v/h onderbewuste : ego – id – superego
o ID : onbewuste deel ( conflict met u persoonlijkheid want je bent onbewust : we kunne
dan merken via afweermechanismen)
o Superego: het weten
o EGO : tussen onbewust en bewust
• Afweermechanismen als reactie op angst bv: projectie (bv : angsten projecteren op iemand
anders ( bv: das u fout dat ik een probleem heb dan moet jij het oplossen, want ik weet het
niet mensen doen dat, want ze hebben iets niet kunnen leren doen in kindertijd)
• Fase van Freud:
o Eerste fase: erogene : zuigelingen hebben een heel goede band met mama omdat hun
erogene zone Van Demond gestimuleerd word door te eten; door te zuigen
o Tweede fase: na dichte fase met mama moet ook eruit gaan ( dit lukt niet of geen goede
band met mama door niet te zuigen gaan later misschien gaan roken/drinken of nagels
eten, want ze hebben nood aan erogene zone van u mond)
9
, 3) Leertheorie
• Ontwikkeld door BF Skinner
• Gedrag ontstaat door ervaring, de mens als black box
o Stimuli door omgeving, ons gedrag zal een actie geven aan de stimuli
• Persoonlijkheid is een aangeleerde manier om op stimuli te ervaren
• Klassieke en operante conditionering
o Klassiek: experiment van Pablo: pablo gaf eten aan hond en hond produceerde speeksel
dus hij vroeg zich af of hij ook speeksel produceren met een stimuli dus door een
belletje: hij gaf belletje + eten geven na lange tijd probeerde hij belletje zonder eten, dan
begon hij speeksel produceren externe stimulus te associëren als long
o Aanleren van bepaalde gedrag met reflexen die we al hebben ( bv speekselreflex, flight
of flight reflex
o Operante : aanleren gedrag op basis van externe stimuli dingen die we niet vanzelf
bezitten BV:; ouder en kind en je wilt leren bepaalde gedrag wel of niet te doen en je
gaat die belonen ( ze leren positieve actie te doen, want ze krijgen een beloning) BV: tijd
skinner operante conditie aan duiven om pingpong te spelen ze kregen een beloning (
een gedrag stelden die naar richting dat Skinner wou en gaf een beloning)
• Toepassingen i/d praktijk
o +S+ Beloning werkt hele motiveren ( geeft productie van dopamine ( vrij komen als leuke
dingen waardoor je je goed gaan voelen) ( bv kinderen sticker en mensen motivatie (
das kei goed)
o +S- = straf ➔ gedrag stellen negatief toevoegen zodat minder gegeit om iets te doen
▪ Bij dieren elektrische shock om aan te leren ( moet op rode knop te duwen en groen
eis er elektriciteit)
▪ Alcohol ➔ bepaalde medicijnen antabuse neemt en combineert met alcohol dan ben
je misselijkheid ( als je niet drinkt geen effect
o -S+ : niet goed motiveren of geen oefeningen doen altijd te motiveren met beloning
o -S- = slecht gedrag en straffen
▪ BV STUDEREN : examen en je wilt niet studeren dan gaat je niet slagen en
herbeginnen ( gestraft) wel gestraft dan ben je geslaagd en je zijt ervan af
4) Humantistische benadering
• Persoonlijkheid bestaat uit de bewuste ervaringen v/d mens ( dus niet als
psychoanalyse)
• De persoon als geheel bekijken ( gedrag, emoties en omgeving)
• Het actuele zelf vs het ideale ( theorie van Carl Rogers)
o Actuele en ideaal =heel kort van elkaar ( balans persoonlijkheid)
o Geen balans = persoonlijkheidsproblemen
• Het streven naar zelfactualisatie
o Naar eerste streven naar behoeftes – eten, warmte, dak)
o Dan creatieve ontwikkelingen intellectuele ontwikkeling streven naar beter ontplooiing
o Dan zelfactualisatie je ben wie je ideaal wilt zijn
• Client-centered therapie
o Client is de baas over zijn therapie
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KinesitherapieSamenvattingen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.00. You're not tied to anything after your purchase.