Erfgoed
hand-out 2 Architectuurtheorie
V1: Als ontwerpers kunnen wij architectuurtheorie beschouwen als de ‘denkbare
dimensie’ achter ons handelen. Op welke wijze(n) kunnen wij onze visie aan anderen
meedelen? Illustreer elke wijze met één voorbeeld.
1) Een gesprek, een (academische) lezing, een dialoog en eventueel zelfs via een discussie
a. On the countryside – a 2012 gesprek door Rem Koolhaas in het Stedelijk Museum
Amsterdam (NL) op 25 april 2012. Half of mankind lives in the city, but the other half
doesn’t. Rem Koolhaas reveals how little attention has been paid to the countryside in
the past decades and how this unknown territory is rapidly transforming
2) Een publicatie in de vorm van een artikel of boek
a. The term theory of architecture was originally simply the accepted translation of the
Latin term ratiocinatio as used by Vitruvius, a Roman architect-engineer of the 1st
century CE, to differentiate intellectual from practical knowledge in architectural
education, but is has come to signify the total basis for judging the merits of buildings
or building projects. Such reasoned judgments are an essential part of the
architectural creative process. A building can be designed only by a continuous
creative, intellectual dialectic between imagination and reason in the mind of each
creator.” – Encyclopaedia Britannica
i. (De Architectura Libri Decem (The Ten Books on Architecture) by Marcus
Vitruvius Pollio)
b. Before 1750 every comprehensive treatise or published lecture course on architecture
could appropriately be described as a textbook on architectural theory. But, after the
changes associated with the Industrial Revolution, the amount of architectural
knowledge that could be acquired only by academic study increased to the point
where a complete synthesis became virtually impossible in a single volume.” –
Encyclopaedia Britannica
c. The historical evolution of architectural theory is assessable mainly from manuscripts
and published treatises, from critical essays and commentaries, and from the surviving
buildings of every epoch
i. Dictionary of Architecture (1856) by Eugène Viollet-le-Duc
d. Books, magazines, and journals published an unprecedented number of works by
architects and critics in the 20th century. As a result, styles and movements formed
and dissolved much more quickly than the relatively enduring modes in earlier history.
It is to be expected that the use of the internet will further the discourse on
architecture in the 21st century.
3) een tekening (vaak als verduidelijkend element bij deelname aan een architectuurwedstrijd)
a. Dom-Ino House by Le Corbusier, 1915
i. Dom-Ino House is an open floor plan structure designed that was a prototype
for the mass production of housing. The name is a pun that combines an
allusion to domus (Latin for house) and the game of dominoes. The floor plan
had a literal resemblance to the game pieces, and the units could be aligned
in a series, forming lines of row houses of different patterns. Corbusier’s
model proposed a structure consisting of concrete slabs supported by a
minimal number of thin, reinforced concrete columns around the edges, with
, a stairway providing access to each level of the floor plan. The frame was to
be completely independent of the floor plans, thus giving freedom to design
the interior configuration. The model eliminated load-bearing walls and the
supporting beams for the ceiling. The drawing and the design it depicted laid
the groundwork for the open plans and curtainwall façades found in modern
architecture.
b. Architectural Geomagnetics Flying machines by Lebbeus Woods, 1989
i. Although almost none of Woods’s projects were built, he left a large body of
theoretical writings, drawings, paintings and models behind. His work was
rooted in experimental architecture. Similar to the case of Piranesi, or the
futuristic sketches of Boullée, Woods imagined his own visions of architecture
and deconstructivist ideas. He eschewed practice, claiming an interest in
architectural ideas rather than the quotidian challenges of commercial
building. Instead of the archetypical architect’s detailed plans and models,
Wood’s perspective drawings were made to be thought-provoking, with
radical new ideas being surfaced as a result. Architectural Geomagnetic Flying
Machines was one of many drawings that represent a body of work exploring
new definitions for architecture. His work continues to influence the
contemporary drawings and designs of many architects around the world.
4) Een documentaire (film)
a. HRH Prince of Wales: A Vision of Britain - een 1988 documentaire van ZKH Prins van
Wales
i. A Vision of Britain: A Personal View of Architecture is a 1989 book written by
HRH Charles, Prince of Wales. Before the book was released, a BBC
documentary was made, called HRH Prince of Wales: A vision of Britain. In the
documentary the Prince of Wales visited buildings in the U.K. including
Birmingham City Centre and gave his views on the buildings.
- Men zou kunnen zeggen dat een architecturaal project zijn authoriteit haalt uit de kracht van
de kwaliteit van de onderliggende “denkbare dimensie’
o Onze ‘denkbare dimensie’ wordt ongetwijfeld gekleurd door het ‘wereldbeeld’ /
’worldview’ dat wij hebben.
- Denken gaat het ageren/ontwerpen vooraf
,hand-out 5 Terminologie
Erfgoed = Datgene wat men van de voorouders erft, zaken die mensen waarderen, zich mee
identificeren en willen bewaren voor toekomstige generaties.
Het belang van erfgoed wordt door een maatschappij bepaald en gedragen en verschilt sterk
land per land.
Werkt in een maatschappij soms ook toekomstgericht.
V2: Hoe wordt erfgoed gecategoriseerd? Illustreer met voorbeelden.
Materieel Erfgoed
Roerend erfgoed = verplaatsbaar, niet grondgebonden (boeken, archiefstukken, kleding,
gebruiksvoorwerpen, voer- en vaartuigen, …)
Immaterieel erfgoed = niet tastbaar erfgoed, gewoontes en gebruiken van vroeger die men nog steeds
doet (dialecten, verhalen, muziek, geuren, rituelen, feesten, ambachten, tradities rond eten en
drinken, …)
V3: Licht toe hoe de categorisering van erfgoed in ons land een belangrijke rol speelt
inzake het erfgoedbeleid.
Cultureel erfgoed = roerend en immaterieel erfgoed
Van belang, omdat het huidige generaties een beeld geeft van het verleden en kan bijdragen
tot de culturele identiteit.
• Vlaamse cultureel-erfgoedgemeenschap:
Aanduiding van organisaties en personen die een bijzondere waarde hechten een het
(Vlaamse) cultureel erfgoed of specifieke aspecten ervan.
o Ontleend aan de Kaderconventie van de Raad van Europa over de waarde van
cultureel erfgoed van de samenleving (2005)
• Beleid van ‘cultureel erfgoed’ en ‘onroerend erfgoed’
o cultureel erfgoed= gemeenschapsmaterie, vallen onder het beleidsdomein ‘Cultuur,
Jeugd, Sport en Media’
o ‘onroerend erfgoed’ = gewestelijke materie, vallen onder het beleidsdomein
‘Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed’ (RWO)
In de toekomst zal dit ‘Omgeving’ worden
• Vlaams Gewest : agentschap ‘Onroerend Erfgoed’ (OE)
• Waals Gewest : agentschap ‘Institut du Patrimoine Wallon’
• Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : agentschap ‘Directie Monumenten
en Landschappen’
, Ook een vraag: Hoe kan een men de waarde bepalen van erfgoed? + licht toe V4:
Welke handelingen omvat erfgoedzorg? Licht deze handelingen toe. (max. één A4) V5:
Geef een overzicht van de mogelijke erfgoedwaarden van een onroerend goed. Illustreer
elke waarde met een voorbeeld.
Erfgoedzorg
1. Inventariseren:
= een lijst opmaken van hetgeen men aantreft (methodologische aanpak)
• Ministerieel besluit van 17 juli 2015 : inventarisatiemethodologie voor bouwkundig erfgoed.
• Beoordeling van de erfgoedwaarde
o Informatie verzamelen om de erfgoedwaarde van het onroerend goed te kunnen
evalueren alvorens het in de inventaris wordt opgenomen.
• 13 Erfgoedwaarden:
o Een onroerend goed moet 1 van de 13 erfgoedwaarden bezitten om opgenomen te
worden in de inventaris.
Archeologische waarde Het betekenisvol kunnen bijdragen tot de reconstructie van de
bestaansgeschiedenis van de mensheid en haar relatie tot de omgeving
door de daar aanwezige overblijfselen, voorwerpen of sporen van de
mens en zijn omgeving te behouden of ze met archeologische en
natuurwetenschappelijke methoden te onderzoeken.
Architecturale waarde Getuigen van een fase of aspect van de (landschaps)architectuur of de
bouwkunst in het verleden. Het kan gaan om typologie, stijl, oeuvre of
materiaalgebruik
artistieke waarde Getuigen van het kunstzinnig streven van de mens in het verleden.
culturele waarde Getuigen van een tijd- en regio-gebonden menselijk gedrag.
esthetische waarde De waarnemer schoonheid laten ervaren.
historische waarde Getuigen van een (maatschappelijke) ontwikkeling, gebeurtenis, figuur,
instelling of landgebruik uit het verleden.
industrieel- Getuigen van een ambachtelijk of industrieel verleden.
archeologische waarde
technische waarde De ontwikkeling van de (cultuur)techniek in het verleden illustreren. Het
gaat om technische toepassingen als illustratie van zowel traditionele als
innovatieve technieken en materialen.
ruimtelijk- De ruimte ordenen, afbakenen, structureren of “blikken leiden”.
structurerende waarde
sociale waarde In de hedendaagse gemeenschap nog een actief, overgeleverd sociaal
gebruik hebben of gemeenschapsvormend blijven werken.
stedenbouwkundige Een rol spelen in de (planmatige) inrichting van de bebouwde ruimte in
waarde het verleden. Die inrichting omvat ook de wisselwerking tussen open en
bebouwde ruimte en de samenhang tussen de verschillende
schaalniveaus.
volkskundige waarde Getuigen van gebruiken en gewoonten, voorspellingen en tradities van
een specifieke bevolkingsgroep of gemeenschap in het verleden.
wetenschappelijke Het onroerend goed heeft potentie voor kennisontwikkeling en
waarde kenniswinst over een bepaald thema, periode of fenomeen, als het een
bijzondere bijdrage geleverd heeft op dat vlak of als het een
typevoorbeeld is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GeleFluostift. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.