VERBINTENISSENRECHT - Samenvatting alle LEERDOELEN en ARRESTEN!
14 views 0 purchase
Course
RR 204 Verbintenissenrecht
Institution
Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Book
Rechtshandeling en Overeenkomst
Een samenvatting van de literatuur die nodig is voor het vak Verbintenissenrecht (jaar 2), geschreven aan de hand van het boek Recht en Overeenkomst. Samenvatting is per leerdoel beschreven en omvat tevens de verplichte arresten. Heb er een 8 mee behaald en ik hoop dat het jullie ook kan helpen!
Werkcollege 1+2: Precontractuele fase & vertegenwoordiging
R&O: H2.3.4, H3
Wisman/Trijber, artikel 3:70 BW:
Wisman heeft zich voorgedaan als bevoegd vertegenwoordiger voor RB. Hij heeft in
die hoedanigheid met Trijber een overeenkomst gesloten waarbij Trijber voor € 1 de
helft van de aandelen verkreeg.
Naderhand bleek dat Wisman deze beslissing niet alleen had mogen maken. Hij
mocht dit alleen samen doen met Beek, maar Beek wilde de overeenkomst niet
bekrachtigen. Naar aanleiding hiervan is besloten dat Trijber alsnog € 30.000 zou
betalen. Trijber heeft deze kosten willen verhalen bij Wisman.
Rechtbank: Wijst de vordering af. Voorop staat dat Wisman in beginsel
aansprakelijk is voor de schade die Trijber heeft geleden doordat hij ten tijde van
het sluiten van de overeenkomst onbevoegd heeft gehandeld nu de door hem
gepretendeerde volmacht ontbrak. Volgens de rechtbank kan er van schade echter
niet worden gesproken omdat Trijber de prijs van €30.000 niet per se onredelijk
achtte.
Gerechtshof: Vernietigt de beschikking van de rechtbank. De rechtbank had het
positief belang moeten aannemen: ‘De omstandigheid dat Wisman tegenover Trijber
onbevoegd heeft vertegenwoordigd, brengt mee dat Wisman, die voor zijn
vertegenwoordigingsbevoegdheid had in te staan (zie artikel 6:70 BW),
aansprakelijk is voor het nadeel dat Trijber lijdt doordat de koopovereenkomst voor
€ 1 niet tot stand is gekomen.’
Trijber koopt aandelen van Renger Beheer via Wisman. Wisman was wel een beetje
bevoegd maar niet alleen bevoegd, hij was namelijk samen met een andere persoon
die bekrachtiging weigert. Wisman was officieel dus niet bevoegd maar handelde
wel uit naam van Renger Beheer. Officieus is er dus geen overeenkomst tot stand
gekomen.
Op grond van artikel 3:70 BW staat Wisman echter wel in voor zijn bevoegdheid. Hij
sluit de overeenkomst niet zelf, maar kan wel een vordering krijgen wegens het niet
voldoen aan de verplichting zoals genoemd in artikel 3:70 BW. Hij heeft de volmacht
namelijk niet volledig aan Trijber medegedeeld. Er is dus geen sprake van een
overeenkomst maar een verbintenis.
Conclusie: als de bevoegdheid ontbreekt moet de als gevolmachtigd handelde
(Wisman) schade aan de derde vergoeden. Hieronder valt mede het positief
contractsbelang (voordeel voor derde als de overeenkomst was doorgegaan)
ING/Bera: artikel 3:61 lid 2 BW
Er wordt een vennootschap opgericht door twee personen. Eén van hen is bevoegd
om te beschikken over de rekeningen. De bank gaat ervan uit dat beide oprichters
hiertoe bevoegd zijn. Hierover ontstaat een geschil tussen de bevoegde persoon en
de bank.
Mocht de bank gerechtvaardigd vertrouwen op deze schijn van volmachtverlening?
Voor toerekening van schijn van volmachtverlening aan de pseudo-
vertegenwoordigde kan ook plaats zijn ingeval de wederpartij gerechtvaardigd heeft
vertrouwd op volmachtverlening aan de pseudo-gevolmachtigde op grond van feiten
en omstandigheden die voor risico van de pseudo-vertegenwoordigde komen en
,waaruit naar verkeersopvattingen zodanige schijn van
vertegenwoordigingsbevoegdheid kan worden afgeleid.
Bij de beoordeling van de door ING aangevoerde stellingen moet uitgangspunt zijn
dat voor toerekening van schijn van volmachtverlening aan de vertegenwoordigde
ook plaats kan zijn ingeval ING gerechtvaardigd heeft vertrouwd op
volmachtverlening aan Ramkalup op grond van feiten en omstandigheden die voor
risico van Bera Holding komen en waaruit naar verkeersopvattingen zodanige schijn
van vertegenwoordigingsbevoegdheid kan worden afgeleid.
In het arrest heeft de Hoge Raad duidelijk gemaakt dat voor toerekening van schijn
van volmachtverlening aan de vertegenwoordigde ook plaats kan zijn ingeval de
wederpartij gerechtvaardigd heeft vertrouwd op volmachtverlening op grond van
feiten en omstandigheden die voor risico van de pseudovertegenwoordigde komen
en waaruit een vertegenwoordigingsbevoegdheid kan worden afgeleid.
CBB/JPO: Zie aantekeningen hoorcollege
Hoge Raad:
- Je moet inderdaad rekening houden met elkaars gerechtvaardigde belangen
in zulke onderhandelingen;
- Iedereen is vrij tot het afbreken van onderhandelingen, tenzij door
gerechtvaardigd vertrouwen van de ander in de totstandkoming van de
overeenkomst het afbreken van de onderhandelingen onaanvaardbaar is;
- De mate waarin de afbrekende partij aan vertrouwen heeft bijgedragen is
relevant;
- Het gehele verloop van de onderhandelingen is van belang.
Lesstof uit het boek
2.3.4 De precontractuele fase
Lange tijd ging men ervan uit dat hier veel vrijheid in was. Het arrest
Baris/Riezenkamp heeft hier verandering in gebracht. In dit arrest is bepaald dat
‘partijen, door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst,
tot elkaar komen te staan in een bijzondere door de goede trouw beheerste
rechtsverhouding (= artikel 6:2 BW, redelijkheid en billijkheid maar er wordt
gesproken van goede trouw omdat uit het artikel van de RB blijkt dat het contract al
gesloten is), medebrengende dat zij hun gedrag mede moeten laten bepalen door de
gerechtvaardigde belangen van de wederpartij.’
Het gedrag moet dus worden aangepast op de gerechtvaardigde verwachtingen
die de wederpartij heeft. Dit arrest heeft er dus voor gezorgd dat je niet meer
zomaar alles mag doen.
Om gedoe te voorkomen kunnen partijen een zogenoemde voorovereenkomst
opstellen, waarbij zij hun regels zelf opstellen met betrekking tot de precontractuele
fase.
Er kan tijdens de precontractuele fase een zogenoemde ‘rompovereenkomst’
ontstaan. Die ontstaat onder twee voorwaarden:
1. Over, in ieder geval, de essentialia van de overeenkomst is overeenstemming
bereikt;
2. Beide partijen hebben kennis van elkaars verwachtingen, verklaringen en
gedragingen (ze weten wat ze hebben afgesproken en de wil om verder te
, onderhandelen)
Kijk dus goed of een onderhandeling behoort tot de essentialia, dit kan een
rompovereenkomst namelijk in de weg staan. Indien er een
rompovereenkomst is gevormd, is er dus sprake geweest van aanbod en
aanvaarding ex artikel 6:217 lid 1 BW.
Indien een van de partijen zich niet houdt aan de rompovereenkomst, kan net zoals
in iedere andere overeenkomst, nakoming worden gevorderd op basis van artikel
6:74 lid 1 BW. Let op, bij het verbreken van een rompovereenkomst moet wel in
ruimere mate een beroep worden gedaan op de wet, gewoonte en de redelijkheid en
billijkheid op grond van artikel 6:248 BW. Bij een ‘normale’ verbreking van de
overeenkomst moet dit dus ook, maar wel minder dan bij de verbreking van een
rompovereenkomst.
De gevolgen van het afbreken van een precontractuele fase is afhankelijk van de
redelijkheid en billijkheid. De Hoge Raad heeft dit verduidelijkt door aan te geven
dat de gevolgen afhankelijk zijn van de fase waarin de precontractuele fase zich
verkeert, volgens de Plas/Valburg-doctrine. Volgens de Hoge Raad moeten hierbij
drie fasen worden onderscheiden:
1. Het afbreken van de onderhandelingen mag;
2. Het afbreken van de onderhandelingen mag, met vergoeding van de
gemaakte kosten;
3. Het afbreken van de onderhandelingen mag niet en is in strijd met de
redelijkheid en billijkheid. Gebeurt dit wel, kan een vergoeding worden
gevorderd van de schade en gederfde winst.
Hiervan is volgens de Hoge Raad sprake van wanneer de wederpartij
mocht vertrouwen dat enigerlei contract in ieder geval uit de
onderhandelingen zou resulteren. Men moet in de gegeven omstandigheden
de gerechtvaardigde verwachting hebben gehad dat de onderhandelingen tot
overeenstemming zouden leiden. Deze omstandigheden moeten dan ook
worden aangetoond.
Ruijterij/MBO: Belangrijk hierbij is in welke mate de wederpartij heeft
bijgedragen aan dit opgewekte vertrouwen.
Deze fasen zijn keer op keer genuanceerd. Een belangrijk arrest hierbij is CBB/JPO.
In dit arrest is bepaald dat er een schadevergoedingsplicht ontstaat in het volgende
geval. ‘Ieder van de onderhandelde partijen is vrij de onderhandelingen af te
breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij
in het tot stand komen van de overeenkomst of in het verband met andere
omstandigheden van het geval onaanvaardbaar zou zijn’. Hierbij moet worden gelet
op de mate waarin de afbrekende partij heeft bijgedragen aan het opgewekte
vertrouwen. De partij is dan verplicht tot vergoeding van het positief
contractsbelang.
NB. Indien de afbrekende partij afbreekt, is de literatuur er niet over uit of dit dan
een onrechtmatige daad is zoals bedoeld in artikel 6:162 BW of een schending van
de redelijkheid en billijkheid.
H3: Vertegenwoordiging en volmacht
Een vertegenwoordiger is een persoon die voor de vertegenwoordigde (= de
principaal) rechtshandelingen verricht. De vertegenwoordiger doet dit vanuit een
volmacht zoals is beschreven in artikel 3:60 lid 1 BW.
, Directe vertegenwoordiger: het verrichten van rechtshandelingen (een handeling
met bedoeling een rechtsgevolg tot stand te brengen, hiervoor is nodig: een op een
rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard) in naam
van een ander door iemand die daartoe rechtens de bevoegdheid heeft, met het
gevolg dat de rechtsgevolgen niet voor de handelende (vertegenwoordiger), maar
voor de ander (principaal) intreden.
Vertegenwoordiging bij handelsonbekwamen: worden vertegenwoordigd door hun
ouder of voogd. Een onder curatele gestelde wordt vertegenwoordigd door zijn
curator, artikel 1:245 jo. 1:381 BW e.v.
Een volmacht heeft alleen betrekking op rechtshandelingen. Feitelijke handelingen
kunnen niet op basis van de volmacht uit artikel 3:61 BW worden gedekt. Onder
rechtshandelingen wordt ook verstaan het in ontvangst nemen van een verklaring
(opzegging van de huur doorgeven aan principaal).
Een volmacht kan uitdrukkelijk of stilzwijgend worden verleend, artikel 3:61 BW.
Een volmacht kan dus ook blijken uit het handelen van een
volmachtgever/principaal.
Soms kan de vraag of iemand in de hoedanigheid van vertegenwoordiger optreedt,
lastig zijn. Zo hoeft een winkelbediende niet aan te geven dat zij voor de exploitant
optreedt. Of er een volmacht is verleend en zo ja, met welke inhoud, moet volgens
de Hoge Raad als volgt worden bekeken:
- Wat hebben partijen over en weer verklaard?
- Wat hebben partijen over en weer uit elkaars verklaringen en gedragingen
mogen begrijpen? Oftewel: is de volmacht verleend?
Artikel 3:33 jo. 3:35 BW
Het verschil tussen een volmacht en een lastgeving is dat bij een lastgeving een
verplichting ontstaat.
Het verlenen van een volmacht is een rechtshandeling, aangezien het gericht is op
het tot stand brengen van een rechtsgevolg. Een volmacht kan nietig (artikel 3:40)
of vernietigbaar (artikel 3:44) zijn, maar in de praktijk komt dit zelden voor.
Een onbevoegde vertegenwoordiging vindt meestal plaats van een overschrijding
van een bestaande volmacht. Op grond van artikel 3:70 BW staat degene die handelt
als gevolmachtigde in voor het bestaan en de omvang van de volmacht.
Wat betekent ‘instaan’ van de volmacht? Een verplichting tot schadevergoeding
van het positieve belang (het nadeel dat de wederpartij lijdt doordat de
rechtshandeling niet tot stand is gekomen)
Met een volmacht kan een persoon in naam van degene die hem de volmacht heeft
gegeven rechtshandelingen verrichten. Het sluiten van een overeenkomst is daar
een voorbeeld van. Die volmacht kan uitdrukkelijk of stilzwijgend worden gegeven.
Het is dus niet noodzakelijk dat degene die namens uw beoogde contractpartner
tekent aan u een schriftelijke volmacht laat zien. Maar als achteraf blijkt dat uw
(beoogde) contractpartner geen volmacht heeft gegeven aan degene die namens
hem heeft getekend, is er in beginsel geen overeenkomst tot stand gekomen.
Degene die een volmacht had moeten geven (de beoogde contractpartner) kan hier
een beroep op doen.
Soms kan de beoogde contractpartner hier geen beroep meer op doen. De
overeenkomst komt dan alsnog tot stand. Dat is het geval wanneer de beoogde
contractpartner verklaringen heeft gegeven waaruit je kan opmaken dat hij wél een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rianne_vveen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.78. You're not tied to anything after your purchase.
