Other
Uitwerking lesdoelen leerlingbegeleiding (onderwijskunde 2)
- Course
- Institution
Uitwerking lesdoelen leerlingbegeleiding (onderwijskunde 2)
[Show more]
Seller
Follow
student060899
Reviews received
Content preview
Onderwijskunde 2 ‘Leer- en leefomgevingen’Leerdoelen Thema Leerlingenbegeleiding
1. Studenten begrijpen dat de begeleiding van leerlingen een taak is van iedereen. Ze
erkennen hun verantwoordelijkheid als leraar in het uitbouwen van een beleid rond
leerlingenbegeleiding op school. (alle hoofdstukken)
Elke leraar kan leerlingen op verschillende domeinen begeleiden binnen de brede basiszorg. Ook
kunnen alle leraren aan preventie preventiepiramide doen. Voorkomen is immers beter dan
genezen (welbevinden ∞ probleemgedrag). Maar geïntegreerde leerlingenbegeleiding is hiervoor
een voorwaarde. Meer preventie zorgt ervoor dat er minder curatie nodig is. Steun van de directie
en het engagement van alle leerkrachten (model geïntegreerde leerlingenbegeleiding) is hiervoor
echter wel noodzakelijk.
2. Studenten kunnen de domeinen van leerlingenbegeleiding opnoemen, voorbeelden
geven van hoe diverse actoren hieraan kunnen bijdragen en meer specifiek benoemen
wat de leerkracht in de klas kan doen. Het domein ‘leren en studeren’ is een belangrijk
domein binnen leerlingenbegeleiding, maar wordt niet behandeld omdat dit in het thema
‘Leer- en denkprocessen’ uitgebreid aan bod komt (H1, H2 en H5)
- De begeleiding van de onderwijsloopbaan heeft het doel elke leerling te ondersteunen om
zichzelf te ontwikkelen en om keuzes te leren maken op school en daarbuiten. Op die manier
krijgt elke leerling de kans om het onderwijs gekwalificeerde verlaten haar eigen
mogelijkheid en interesse.
- In het begeleidingsdomein leren en studeren wordt het leren van de leerlingen
geoptimaliseerd en ligt de focus op de ondersteuning en ontwikkeling van het leerproces
- In het begeleidingsdomein psychisch en sociaal functioneren komt het welbevinden van de
leerling centraal, dit vertaalt zich in een krachtige leeromgeving binnen veilig, warm,
uitdagend en verbindend schoolklimaat. In deze omgeving kunnen leerlingen zichzelf zijn en
op een spontane en vitale manier handelen om tot leren te komen en zich te ontwikkelen tot
veerkrachtige volwassenen.
- In het begeleidingsdomein preventieve gezondheidszorg worden de gezondheid en
ontwikkeling van leerlingen bevordert en beschermt. Het is de begeleiding van risicofactoren
signalen en symptomen van gezondheids- en ontwikkelingsproblemen vroegtijdig de
detecteren en een gezonde en veilige levensstijl bij leerlingen te stimuleren
Mogelijke actoren:
- (Medeleerlingen/leerlingen)
o Buddysysteem
begeleiding van leren en studeren (bv. zorgen dat notities volledig zijn)
begeleiding van psychisch en sociaal functioneren (bv. tegen de
eenzaamheid op de speelplaats wanneer een leerling ASS heeft)
preventieve gezondheidszorg (bv. tegen de eenzaamheid als deel van het
pestactieplan)
- Leraren
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: begeleiden van schakelmomenten in de
onderwijsloopbaan
o Begeleiding van leren en studeren: leerstrategieën aanreiken in de eigen lessen
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: deelnemen als klassenleraar aan
begeleidende activiteiten
o Preventieve gezondheidszorg: praten met de leerlingen over hoe het gaat
- Directie
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: bezoek van oud-leerlingen om informatie over
studierichtingen te geven organiseren
o Begeleiding van leren en studeren: organiseren van avondstudie met begeleiding na
de schooluren
1
, o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: teambuilding/themadagen
organiseren
o Preventieve gezondheidszorg: een schoolpsycholoog/leerlingbegeleider aanstellen
- Leerlingbegeleider
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: individuele gesprekken met leerlingen over hun
studiekeuze
o Begeleiding van leren en studeren: individuele gesprekken met leerlingen met een
SOB
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: individuele gesprekken met
leerlingen over hun SOB (bv. bij ASS)
o Preventieve gezondheidszorg: individuele gesprekken met leerlingen met een
moeilijke thuissituatie (bv. ouder overleden, scheiding,…)
- Externen
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: experten uitnodigen om over hun beroep te
informeren
o Begeleiding van leren en studeren: bijlessen aanbieden (tutors)
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: psychische hulp aanbieden (bv.
psycholoog)
o Preventieve gezondheidszorg: medische hulp aanbieden (bv. bij eetstoornis)
- Pedagogische begeleidingsdienst (PBD)
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: leraren informeren over hun positie als rolmodel
o Begeleiding van leren en studeren: leraren en directie informeren over
leerstrategieën, innovaties,…
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: directies informeren over
mogelijke maatregelen die zij kunnen treffen (bv. schoolpsycholoog)
o Preventieve gezondheidszorg: studiedagen over bepaalde SOB’s organiseren voor
leraren
- Centrum voor leerlingbegeleiding (CLB)
o Onderwijsloopbaanbegeleiding: vraagverheldering van leerlingen over de
onderwijsloopbaan
o Begeleiding van leren en studeren: adviezen geven aan leraren om beter leren en
studeren te begeleiden (signaalfunctie)
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: systematisch contact (medisch
onderzoek) op psychisch vlak
o Preventieve gezondheidszorg: systematisch contact (medisch onderzoek) op fysiek
vlak
- Ondersteuningsnetwerk (ONW) / Ondersteuners
o Begeleiding van leren en studeren: school begeleiden bij het implementeren van
bepaalde onderwijsbehoeften op vlak van leren en studeren
o Begeleiding van psychisch en sociaal functioneren: school begeleiden bij het
implementeren van bepaalde onderwijsbehoeften op vlak van psychisch en sociaal
functioneren
3. Studenten kunnen het belang van het uitbouwen van geïntegreerde
leerlingenbegeleiding op school op basis van inzichten uit onderzoek staven en kunnen
de kenmerken van geïntegreerde leerlingenbegeleiding toelichten. (H1 en H3)
Geïntegreerde zorg impliceert dat alle leraren betrokken zijn bij de begeleiding van leerlingen en
dat ze die integreren in pedagogische aanpak. Geïntegreerde zorg wordt gezien als een “whole
school approach” en stelt dat alle aspecten binnen een school bijdragen aan de leeruitkomsten en
het welbevinden van leerlingen. De leraar krijgt er een centrale rol toebedeeld maar staat er niet
alleen voor: hij wordt ondersteund door en op school goed uitgebouwd zorgbeleid. De 8 pijlers
van het model van geïntegreerde zorg worden in de figuur samengebracht in een
spinnenwebmodel. Centraal in dit model staat de leerling en ondersteuning van leerlingen met
specifieke onderwijsbehoeften. Een spinnenwebvoorstelling zet extra in de verf dat alle acht
pijlers van even groot belang zijn om een goede ondersteuning voor leerlingen te kunnen bieden:
wanneer een pijler niet meegenomen wordt verzwakt het hele web.
2
, Ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte(s) staat centraal
o Duidelijke visie op leerlingenbegeleiding (gedragen door het hele schoolteam)
o Ondersteunende rol van de directie bij de uitbouw en impplementatie van het
zorgbeleid
o Ondersteundende structuren en procedures binnen de school geven het
zorgbeleid invulling (bv. zorgteam)
o Schoolinterne samenwerking tussen leraren onderling en met het zorgteam, er
worden gelijkgerichte afspraken gemaakt
o Samenwerking met ouders
o Samenwerking met leerlingen: samen met een leerling wordt bekeken waar deze
nota heeft en hoe de extra ondersteuning op school voor een gegeven worden
o Samenwerking met externen zoals het CLB en buitenschoolse hulpverleners (in
overeenstemming met de schoolinterne samenwerking)
o Professionalisering van het schoolteam door nascholing, aanbod van en
documentatiecentrum op school,… mogelijk gemaakt door schoolinterne
samenwerking en samenwerking met externen
4. Studenten kunnen de fasen in het zorgcontinuüm omschrijven, de belangrijke actoren
in elke fase benoemen en maatregelen voor leerlingen hierin situeren. (H1, H2, H4,
leerlingencasussen)
Fase 0: Brede basiszorg
Actoren: school (leerkrachten), zorgteam (leerlingenbegeleiders, zorgcoördinator, …),
Pedagogische begeleidingsdienst (PDB)
Omschrijving:
De brede basiszorg is de fase in het zorgcontinuüm waarbij de school de ontwikkeling van alle
leerlingen stimuleert en problemen probeert te voorkomen door een krachtige leeromgeving aan
te bieden dit doet de leerkracht onder meer door in te zetten op een goed klasklimaat, duidelijke
instructie, goed klassenmanagement, open communicatie met ouders,… Alle leerlingen hebben
baat bij een brede basiszorg.
Fase 1: Verhoogde zorg
Actoren: school (leerkrachten), zorgteam (leerlingenbegeleiders, zorgcoördinator, …),
Pedagogische begeleidingsdienst (PDB)
Omschrijving:
Verhoogde zorg in de fase in het zorgcontinuüm waarbij de school en de leerkracht extra zorg
voorziet onder de vorm van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende
maatregelen afgestemd op de ondersteuningsnoden van bepaalde leerlingen.
Fase 2: Uitbreiding van de zorg
Actoren: CLB, Ondersteuningsnetwerk (ONW).
Omschrijving:
In de fase van uitbreiding van de zorg neemt het CLB de regie van de leerlingbegeleiding over. De
maatregelen uit fase 1 worden verdergezet en in overleg met de leerling en de ouders wordt de
leerling bij het CLB aangemeld. Het CLB start in deze fase meestal een handelingsgericht
diagnostisch traject op en gaat samen met leerling, ouders en schoolteam actief op zoek naar
oplossingen voor de gestelde problemen, met de bedoeling dat de leerling nog altijd het
gemeenschappelijk curriculum kan volgen. Indien nodig wordt extra ondersteuning vanuit
ondersteuningsnetwerk ingeschakeld.
Fase 3: IAC (Individueel aangepast curriculum)
Actoren: CLB, Ondersteuningsnetwerk (ONW).
Omschrijving:
Wanneer blijkt dat de aanpassingen die nodig zijn om een leerling in de school mee te nemen
binnen gemeenschappelijk curriculum ofwel disproportioneel of onvoldoende zijn, stelt het CLB
een verslag op waarin de studievoortgang op basis van individueel aangepast curriculum of een
IAC mogelijk wordt. Dit op maat van de leerling aangepast curriculum kan aangeboden worden in
een school voor gewoon onderwijs maar de overstap naar het overduidelijk onderwijs is ook
mogelijk.
3
, 5. Studenten kunnen essentiële elementen in de begeleidershouding van de leraar
volgens Carl Rogers omschrijven en toepassen in een concrete casus. (H1)
Grondhouding van Rogers -> Client Centered theory: de leerling staat centraal
o Echtheid: echtheid betekent dat je als leerkracht voor je leerlingen mag zijn zoals je
bent Je moet je niet verbreken achtergrond achter een facade. Je handelen moet in
overeenstemming (= congruentie) zijn met jouw gevoel. Een goede
leerlingbegeleider in contact met zichzelf en is in staat te erkennen wat een bepaalde
leerlingen bij hem los maken. Een goede leerlingbegeleider kan ook naar de leerling
toe uitdrukken wat een bepaalde situatie waar over de leerling verteld bij hem
losmaakt.
o Empathie: empathie verwijst naar het gegeven dat hij me kan verplaatsen in de
leefwereld van je leerlingen en begrijpt wat in hun belevingswereld betekenisvol is.
Je kan je eigen opzij schuiven en meekijken vanuit het referentiekader van de
leerling. Vooral wanneer een leerling een leraar in vertrouwen neemt in een
persoonlijke probleemsituatie, is het van cruciaal belang dat hij zich gerespecteerd,
begrepen en gesteund voelt. Door als leerlingbegeleider op pad te gaan om oplossing
te zoeken, drukt hij uit een oplossing te willen zoeken voor het probleem. (bv. toets
verplaatsen omdat het al erg druk is die dag)
o Onvoorwaardelijke positieve waardering en onvoorwaardelijk respect: Dit
betekent dat je de leerling in zijn eigenheid aanvaardt zonder voorwaarden stellen.
Een goede leerlingbegeleider neemt een houding aan die warmte en genegenheid
uitstraalt. Onvoorwaardelijke positieve waardering betekent niet dat het gedrag van
de leerling moet goedgekeurd worden en dat er geen grenzen stelt mogen worden.
Het is wel belangrijk dat met de leerling gezocht wordt naar de betekenis van dit
gedrag en dat een leerling gestimuleerd wordt om zijn verantwoordelijkheid te
nemen.
6. Studenten kunnen toelichten hoe extra ondersteuning voor leerlingen met specifieke
onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs georganiseerd wordt en deze situeren in
het zorgcontinuüm. (H2)
Kan in alle fasen van het zorgcontinuüm naargelang de nood aan zorg van de leerling.
Fase 0: bv. de leerlingen de mogelijkheid geven extra informatie te vragen
Fase 1: bv. extra bijles voor een specifieke leerling
Fase 2: bv. laptop/homeschooling bij ernstige ziekte
Fase 3: bv. leerling met een mentale beperking laten deelnemen aan het reguliere onderwijs met
aangepaste einddoelen met het oog op socialisatie (wel geen diploma mogelijk)
o Studenten begrijpen het doel van recente regelgeving (met name de evolutie
naar meer inclusief onderwijs, zie ook: krachtlijnen van het M-decreet en het
leersteundecreet) en wat de implicaties hiervan zijn voor de onderwijspraktijk.
(H2)
doel: Meer inclusie => om de te grote instroom in het buitengewoon onderwijs een halt
toe te roepen (er was bovendien te vee segregatie). In andere landen werd dit op een
andere, betere manier aangepakt en men wilde dit volgen.
Kernpunt = meer inclusie/schoolcontext meer realiteitsgetrouw maken (afspiegeling van
de werkelijke maatschappij). Er word gekeken welke redelijke aanpassingen getroffen
kunnen worden om aan de onderwijsbehoeften van elke leerling te voldoen.
Redelijke aanpassingen en onderwijsbehoeften
eerst kijken wat mogelijk is in het gewone onderwijs
wat zijn redelijke aanpassing binnen het reguliere onderwijs (=
redicodis)
recht om zich in het reguliere onderwijs in te schrijven
nieuwe types buitengewoon onderwijs in het basisaanbod (type 9 voor
leerlingen met ASS die niet in het reguliere onderwijs passen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student060899. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now