NAAM
Doorheen de geschiedenis zijn er verschillende namen gebruikt om de orthopedagogiek te benoemen, bv.:
Bijvoorbeeld:
- Heilopvoedkunde: deze term werd na WO II minder hanteerbaar
· Komt van ‘helen’, genezen: mooie connotatie, maar iets te medisch
· Wordt in Duitstalige gebieden wel nog vaak gebruikt
- Pedologie
· Ook meer een medische connotatie
- Orthopedagogiek
· Internationaal gezien een moeilijke term, omdat niet altijd duidelijk is wat er mee bedoeld
wordt. Er bestaan veel verschillende termen, waardoor een vereniging moeilijker is.
‘Orthopedagogiek’ wordt als term gebruikt sinds 1949 (internationaal congres in Amsterdam)
- Men wou met deze term ook een beetje aangeven dat kwetsbare mensen tegen de heersende
ideologieën van toen beschermd moesten worden (cf. WO II).
Connotaties
- Soms spreekt men ook over de ‘speciale orthopedagogiek’
· In Vlaanderen minder, we spreken eerder over de bijzondere orthopedagogiek omdat dit
‘speciale’ vaak aan het bijzonder onderwijs wordt gelinkt.
· Het orthopedagogisch handelen in verschillende specifieke doelgroepen
DEFINITIE ORTHOPEDAGOGIEK
Bevat een aantal elementen:
Methodisch: we werken met specifieke methodieken die evidence-based zijn
- Van veel methoden weten we echter nog niet of ze evidence-based zijn.
Doelgericht: we gaan naar doelen toe werken en deze expliciteren
Zinvol: ethisch/juist handelen
Handelen: in situaties met een cliënt en zijn context aan de slag gaan
Moeilijke
Opvoedingssituaties
DIFFERENTIATIE
Organisatorische orthopedagogiek: heeft te maken met de concrete werkvloer, het beleid
- Bv. financiering, subsidies
Theoretische orthopedagogiek: het denken over de meer moeilijke/filosofische vragen
Bijzondere orthopedagogiek: het pedagogisch handelen met verschillende doelgroepen
ORTHOPEDAGOGEN IN VLAANDEREN: GENT
Nyssen Rene (‘34-‘45): psychiater
- De eerste proffen in de orthopedagogiek waren eigenlijk psychiaters
- Bracht tijdens WO II een boek uit over hoe om te gaan met kinderen met moeilijkheden (<-> nazi’s)
De Busscher Jacques (‘46-‘66): psychiater
- In Gent zeer medisch t.o.v. Leuven, waar het meer gegroeid is vanuit het onderwijs
Wens Maria (‘70-‘85): pedagoog
- Sterk beïnvloed door de Nieuwe Schoolbeweging
- Assistente van Nyssen
Broekaert Eric (‘85-‘16): orthopedagoog
- Integratieve handelingspedagogiek
STROMINGEN: NEDERLANDSTALIG
Fenomenologisch: Langeveld, Lubbers, Utrechtse school
- Proberen zoeken naar de werkelijkheid door uitingsvormen te interpreteren d.m.v. ‘zinvol
handelen’
· Samen dingen doen, erop uittrekken, …
Het medische voorbij:
- Leggen sterk de nadruk op het pedagogische
- Vliegenthart: “Kinderen die anders in de wereld staan”
- Van Gelder: “De pedagogische situatie v.h. kind”
Handelen en dialoog:
- Leggen veel nadruk op handelen en dialoog
· Conflicten, tegenstellingen, moeilijkheden vormen via dialoog de motor tot verandering
- Ter Horst: “Orthopedagogische grondvormen van dialoog”
- Kok: “De orthopedagogiek is de studie v.h. handelen zelf”
Kritisch: Van Gennep, Van Hove
- Kritisch kijken naar de rol van de MS in het bemoeilijken/belemmeren van mensen met een
beperking/moeilijkheden
Positivistisch: Rispens, Dumont, Van Der Ploeg
- Proberen de werkelijkheid in kleine deeltjes onder te verdelen en die empirisch te onderzoeken
Integratief: Broekaert
- De verschillende visies kunnen afwisselend met elkaar samengaan
DUITSTALIGE GEBIEDEN
Heilpädagogik
Sonderpädagogik: verwijst vooral naar speciaal onderwijs (specifieke methodieken die men gebruikt
voor kinderen met leerproblemen)
Evolutie qua insteek (net zoals in Nederland)
Religieus: Bob, Hanselman, Montalta
- Aanvankelijk
Existentieel: Moor (we helpen mensen ontwikkelen in het mens-zijn)
Minimaliserend: Bleidick
Relationeel: Kobi
Kritisch: Janzzen
3
, Les 1: Geschiedenis Orthopedagogiek (HB Broekaert p.71-95)
Vaak ontstaan er in verschillende landen/contexten op een bepaald moment soortgelijke evoluties.
ANDERE GEBIEDEN
Rusland: defectologie (medisch georiënteerd)
Hongarije: conductieve pedagogiek
Frankrijk: education specialise
Engeland – USA: special education, special needs studies (vaak op onderwijs gericht)
Zuid-Afrika: genees pedagogiek, orthopedagogiek
Canada: orthopedagogie (Franstalig)
ORGANISATORISCHE ORTHOPEDAGOGIEK
IDEOLOGIE
We hebben doorheen de geschiedenis steeds een andere kijk gehad op de organisatie van zorg, en hier hebben
ideologieën een grote rol in gespeeld.
Caritatief: bv. kloosterordes
Kritisch: het in vraag stellen en veranderen v.d. SL
Neoliberaal: mensen worden gezien als hun eigen organisator van hulpverlening, waarmee ze zorg en
ondersteuning kunnen inkopen
- Beïnvloedt ons denken de dag van vandaag voor een stuk
- Voor- (regisseur van eigen leven) en nadelen
- Vertrekt vanuit deeltjes
Globalistisch: vertrekt meer vanuit een eenheid
MODELLEN
Onze organisatie van zorg kende ook een evolutie
Explicitatie van behandelingsdoelen
Explicitatie eindtermen
Actie en besluitvorming
Evaluatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenavanderpoel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.