Summary
Samenvatting BASISBEGRIPPEN VAN RECHT - DEEL IV - Piet Taelman
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van Basisbegrippen van recht - Deel IV, gedoceerd door Piet Taelman.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
rechtenugent123
Content preview
BASISBEGRIPPEN – DEEL IV: KENNISMAKING MET BURGERLIJK PROCESRECHTHOOFDSTUK 1: INLEIDING
Inbreuk subjectief recht verbod van eigenrichting = verbod om het recht in eigen handen te
nemen of om zelf voor rechter te spelen
Oplossing beroep doen op de openbare macht
Beroep op de overheidsrechter:
o Overheid moet ervoor instaan dat wie rechtsbescherming zoekt daadwerkelijk toegang
heeft tot een rechter
o Rechter beslecht in zijn uitspraak, a.d.h.v. rechtsregels, op bindende wijze rechtsgeschillen
tussen partijen
Rechtsgeschillen = geschillen die rijzen ingevolge de omstreden toepassing van het
recht
Procespartijen = rechtssubjecten tussen wie een geding hangende is
o Organieke betekenis rechterlijke macht
= de gewone hoven en rechtbanken (Art. 40 Gw.)
= judiciële of justitiële rechters
3 staatsmachten die uitgaan van de Natie (Art. 33 Gw.): scheiding der machten:
interactie:
Vonnissen en arresten worden in naam van de Koning ten uitvoer
gebracht (Art. 40 Gw)
Koning benoemt de rechters en magistraten (Art. 151 Gw.)
Wetgevende macht: recht van onderzoek (Art. 56 Gw.)
o Functionele betekenis rechterlijke macht
= de essentie van de opdracht van de rechter
Beslechten van geschillen, recht spreken
Rechtsprekende functie door:
Grondwettelijk Hof (Art. 142 Gw.)
o Oorspronkelijk Arbitragehof
o Initiële bevoegdheid: grenzen afbakenen van de wetgevende
bevoegdheid
o Huidige bevoegdheid: wetskrachtige akten toetsen aan een
beperkt aantal bepalingen uit de Gw.
o Manieren tot toetsing:
Beroep tot vernietiging
Door elke overheid of elke persoon wiens belang in
het geding komt
Schorsing
Prejudiële vraag
Door rechtscolleges
Verplicht om voor te leggen aan GwH
In afwachting zaak opschorten
Arrest van het hof is bindend t.a.v. alle
gelijksoortige zaken
o Administratieve rechtscolleges
,BASISBEGRIPPEN – DEEL IV: KENNISMAKING MET BURGERLIJK PROCESRECHT
Behoren organiek tot uitvoerende macht
Art. 145-146, 161 Gw.
Taak: ze hebben toegewezen bevoegdheden bij wet
gekregen voor het beslechten van specifieke geschillen die
betrekking hebben op bestuurshandelingen gesteld door
bepaalde administratieve overheden
Bv. Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Raad voor
verkiezingsbetwistingen, …
Oud voorbeeld: tuchtrechtscolleges: ingericht om
tuchtrecht te handhaven
Tuchtrecht stelt de gedragsregels vast die binnen
een bepaalde groep van beroepsgenoten moeten
worden gerespecteerd, m.o.o. interne cohesie en
goede werking van die groep.
Raad van State:
Administratief rechtscollege dat een meer
algemene onbepaalde bevoegdheid toegekend
kreeg tot nietigverklaring van bestuurshandelingen
of om ze te schorsen
Bestuurshandelingen = door adiministratieve
overheden gestelde handelingen die het bijzonder
kenmerk vertonen dat ze eenzijdig verbinden en
onmiddellijk uitvoerbaar zijn
Internationalisering, globalisering, europeanisering
Gevolgen:
o Meerlagigheid van het Belgisch
rechtssysteem
o Invloed van internationale rechtscolleges
op het Belgische recht
Belangrijk:
o EHRM
o Hof van Justitie
o Benelux-gerechtshof
Gewone hoven en rechtbanken
Administratieve rechtbanken
Alternatieve oplossingen voorkeur!: rechtszoekende krijgt medezeggenschap bij de oplossing
van zijn conflict
o ADR: alternative dispute resolution
o MARC: modes alternatifs de resolution/ règlement des conflits
o Vormen:
Bemiddeling
Arbitrage
Dading
Partijbeslissing
Bindende derdenbeslissing
Kwijtschelding
,BASISBEGRIPPEN – DEEL IV: KENNISMAKING MET BURGERLIJK PROCESRECHT
Minnelijke schikking
o Deel VII Ger. W.: bemiddeling
bemiddeling kwam op gelijke voet te staan met geschillenbeslechting door de
overheidsrechter of via arbitrage
Bemiddeling = een proces van vrijwillig overleg tussen conflicterende partijen dat
wordt geleid door een onafhankelijke derde die de communicatie vergemakkelijkt
en poogt de partijen ertoe te brengen zelf tot een oplossing te komen (die billijk is
voor beiden)
o Deel VI Ger. W.: arbitrage
= de mogelijkheid om vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke geschillen,
buiten
de overheidsrechter om, te laten beslechten door één of meer private rechters die
arbiters
worden genoemd
arbitrale uitspraken zijn bindend
indien ze niet worden nageleefd kan men bij de overheidsrechter een
uitvoerbaarverklaring bekomen om zo tot gedwongen tenuitvoerlegging te komen
arbitrale procedureregels worden door de partijen zelf vastgelegd (= ad hoc
arbitrage), deze kunnen er echter ook voor kiezen de regels van een arbitrage-instituut
te gebruiken (=institutionele arbitrage)
2013: hervorming arbitragewetgeving
- Afstemming op de UNCITRAL-modelwet
- Doelstelling: België op de (internationale) kaart zetten als een aantrekkelijk en
modern arbitrageforum
Typische arbitragegeschillen:
- Handelsrecht
- Consumentengeschillen
o Kwijtschelding = schuldeiser scheldt alle schulden van de schuldenaar kwijt
o Dading = contract waarbij partijen een betwisting beëindigen of voorkomen door
wederzijdse toegevingen
o Partijbeslissing = vaststellingsovereenkomst waarbij slechts 1 van de partijen de onderlinge
rechtsverhouding tussen de partijen regelt
rechter krijgt marginaal toetsingsrecht
o Bindende derdenbeslissing = een buitenwettelijke, geheel door de praktijk vorm gegeven,
zelfstandige rechtsfiguur die het mogelijk maakt dat 1 of meerdere derden beslissingen
nemen die de partijen binden
rechtsgrond = art. 1134 BW
rechter krijgt marginaal toetsingsrecht
, BASISBEGRIPPEN – DEEL IV: KENNISMAKING MET BURGERLIJK PROCESRECHT
o Minnelijke schikking = voorafgaand of tijdens de loop van een geding kan een einde
worden gemaakt aan het geschil door het optreden van een rechter die de partijen helpt bij
het zoeken naar een redelijke en voor hen aanvaardbare oplossing van hun geschil zonder
dat die rechter de macht heeft om een beslissing door te drukken of op te leggen
soms facultatief, soms verplicht (arbeidszaken, woningshuur)
er bestaan recentelijk ook kamers voor minnelijke schikking in familiezaken
Procesrecht of gerechtelijk recht
= de rechtstak die de middelen tot handhaving van het materieel recht tot voorwerp heeft
Helpt de naleving van materieel recht te verzekeren, vormt de kern van het handhavingsrecht
Regelt:
o Gerechtelijke organisatie
o Bevoegdheid van de rechterlijke instanties
o Verloop van de procedure
o Regels m.b.t. tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken
Burgerlijk procesrecht
o Geschillenrecht met betrekking tot het privaatrecht
o Art. 2 Ger.W.: regels in Ger.W. zijn van toepassing op alle rechtsplegingen behalve enkele
uitzonderingen
Strafprocesrecht
o Schrijft voor hoe misdrijven worden opgespoord, onderzocht, vervolgd en bestraft
Publiek procesrecht
o Omvat procesrecht a.d.h. waarvan geschillen worden beslecht die rijzen tussen de overheid
en de burger of tussen overheden onderling, naar aanleiding van bestuurshandelingen of
wetgevende handelingen
HOOFDSTUK 2: BRONNEN VAN HET BURGERLIJK PROCESRECHT
AFDELING 1: GRONDWET
Artikel 40 Gw.: erkenning rechterlijke macht als derde staatsmacht
Artikel 144-145 Gw.: bevoegdheden hoven en rechtbanken
Artikel 147, 156, 157 Gw.: rechterlijke organisatie
Artikel 151 §§2-6 Gw.: hoge raad voor justitie
Grondwettelijke principes:
Art 148 Gw: de uitspraken van vonnissen in de openbare terechtzittingen
Art 149 Gw: motiveringsverplichting
Art 151 § I Gw: onafhankelijkheid van de rechter
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtenugent123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now