Parlementaire democratie
1 | Wat is democratie?
Politiek = het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
De invloed van politici op zaken die van algemeen belang zijn:
- Welvaart (voldoende banen voor jongeren)
- Volksgezondheid (wegwerken van wachtlijsten in ziekenhuizen)
- Infrastructuur (aanleg en onderhoud bruggen, wegen)
- Onderwijs (veranderen van examen eisen)
- Buitenlandse betrekkingen (uitzenden militairen voor vredesmissie)
- Openbare orde en veiligheid (inzetten meer politieagenten)
Democratie= een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politieke besluitvorming.
Referendum= kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek vraagstuk of
wetsvoorstel.
Nederland: indirecte democratie = parlementaire democratie = gekozen vertegenwoordigers in een
parlement.
Kenmerken Parlementaire democratie:
• Burgers hebben politieke grondrechten
o Alle Nederlanders vanaf 18 hebben het recht om te kiezen & verkozen te worden.
o Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
o Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
• Regels over politieke besluitvorming in de grondwet:
o De regering en het parlement maken samen de wetten.
o Wetten gelden pas als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
• Ondanks meerderheidsprincipe wordt ook rekening gehouden met minderheden.
(Grondrechten kunnen hierdoor niet zomaar worden afgeschaft.)
• Persvrijheid. Journalisten bepalen zelf waarover en op welke manier ze berichten schrijven.
(Zonder toestemming van de overheid = betrouwbare en onafhankelijke info)
Dictatuur= alle macht is in handen van 1 persoon of een kleine groep mensen.
Fascisten zijn sterk nationalistisch en wijzen de democratie af.
Religieuze dictatuur = (Iran) de machtsuitoefening is volledig gebaseerd op de islamitische
wetgeving.
, • Geen machtenscheiding. Alle macht is in handen van 1 of een kleine groep. -> willekeur,
rechters worden gecontroleerd door dezelfde machthebbers.
• Grondrechten worden niet gerespecteerd. Geen vrije meningsuiting of mogelijkheid tot
protest.
• Geen vrije pers. De overheid beoordeelt soms vooraf alle publicaties = censuur.
• Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
• Een grote politieke rol voor de militairen. Om verzet van het volk te onderdrukken.
• Meestal sprake van verkiezingsfraude. Schijnverkiezingen om hun macht te legitimeren.
• De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen. Want niet/nauwelijks oppositie.
2 | Politieke stromingen
Ideologieën
Ideologie= een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de samenleving.
1. Welke waarden en normen staan centraal?
a. Waarde = een uitgangspunt dat mensen belangrijk vinden in hun leven. Bijv.
Gelijkheid.
b. Normen = regels over hoe je je op grond van een bepaalde waarde behoort te
gedragen. Bijv. Rijken moeten meer belasting betalen.
2. Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
a. Links = Een sterke actieve rol van de overheid op het gebied van economie,
uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg. Ongelijkheid verminderen.
b. Rechts = zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op sociaaleconomisch
gebied. Mensen zelf verantwoordelijk voor een beter bestaan.
c. Tussen links en rechts in = Politieke midden.
Liberalisme
Ideaal was persoonlijke en economische vrijheid.
NU:
VOOR de vrijemarkteconomie. Overheid speelt een kleine rol op sociaaleconomisch gebied en
beperkt zich tot kerntaken als defensie en bestrijding van criminaliteit. Rechts
Socialisme
Socialisten wilde een einde maken aan armoede en ongelijkheid.
• Communisten wilden dat arbeiders door een revolutie alle macht zouden overnemen.
• Sociaaldemocraten wilden via verkiezingen in de regering komen en dan hervormingen
doorvoeren.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eliseboer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
