Hoofdstuk 1 De Strafwet
I. Het legaliteitsprincipe
1. Begripsbepaling
Het legaliteitsprincipe ligt ten grondslag van het strafrecht, waardoor je het
kan beschouwen als legaal recht. Dit principe impliceert twee zaken:
Je mag een gedraging niet beschouwen als een misdrijf zolang de
wetgever ze niet als zodanig heeft beschreven
Op een misdrijf kan enkel een straf toegepast worden die bij wet
werd bepaald
De burger moet inzicht krijgen in de strafwaardigheid van zijn
gedraging, zodat hij op voorhand kan voorzien hoe de overheid op
zijn gedragingen strafrechtelijk zal kunnen reageren.
Het legaliteitsprincipe vindt zijn oorsprong in de 2 de helft van de 18de eeuw als
reactie tegen vorstelijke en rechterlijke willekeur. De geestelijke vaders,
Beccaria en Von Feuerbach, formuleerden bovenstaande regel in het Latijn
Nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege.
Opgenomen in Grondwet, Strafwetboek en internationale verdragen
Art. 12, tweede lid en Art. 14 Gw.
Art. 2, eerste lid Sw.
Art. 7 EVRM en Art. 15 IVBPR
2. Gevolgen
A. Vereiste van wettekst
Het misdrijf en de daaraan verbonden straf berusten op wet in de ruime
zin van het woord.
Rekening houden met akten uitgaande van de wetgevende macht
Ook ordonnanties en decreten
Krachtens artikel 11 van de Bijzondere Wet van 8 augustus
1980 gewijzigd door de Wet van 16 juli 1993 m.b.t. de
hervorming van de instellingen, kunnen decreten en
ordonnanties voor bijzondere afbreuken van de automatische
toepassing van Boek afwijken voor misdrijven die binnen de
grenzen van de bevoegdheden van de Gemeenschappen en
Gewesten vallen.
LET OP: er is eensluidend advies van de Federale
Ministerraad vereist voor iedere beraadslaging in de
Gemeenschaps- of Gewestregering over een voorontwerp
van een decreet of ordonnantie die een straf of
strafbaarstelling voorziet buiten de wetsbepalingen in Boek
Sw.
Nieuwe strafbaarstelling
het leggen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid bij
een andere persoon dan diegene die is veroordeeld.
, De uitvoerende macht heeft ook een reglementaire bevoegdheid –
Art. 14 Gw.
Binnen bepaalde perken kan zij feiten strafbaar stellen en sancties
bepalen.
Wetten van 7 mei 2004 en 17 juni 2004
De gemeenten krijgen een ruimere bevoegdheid. Zo kunnen
zij straffen en bestuurlijke sancties bepalen voor de
overtredingen van hun regelementen of verordeningen. Het
Grondwettelijk Hof oordeelde dat deze bevoegdheden niet
strijdig zijn met het strafrechtelijk legaliteitsprincipe.
Nieuwe GAS-wet van 24 juni 2013
Uit Nieuwe Gemeentewet, volledige integratie in wet
24 juni 2013
De meest opvallende bepaling van deze laatste wet is
een verlaging van de sanctioneerbare leeftijd van
zestien naar veertien jaar.
Uitbreiding van het materieel toepassingsgebied
Inbreuken van de 1ste soort
Dit zijn gedragingen van lokale overlast voor zover op
dit soort inbreuken geen straffen of bestuurlijke
sancties worden gesteld door of krachtens een wet,
decreet of ordonnantie.
Gemengde inbreuken (= inbreuken van 2de en 3de
soort)
Inbreuken van de 2de soort zijn ‘lichte’ inbreuken.
Vb. diefstal, grafschennis, vernieling of beschadiging
van monumenten, standbeelden of kunstvoorwerpen,
aanbrengen van graffiti op RG of OG zonder
toestemming, opzettelijk beschadigen van andermans
onroerende of roerende eigendommen, kwaadwillig
bomen omhakken, vernieling van afsluitingen of
hagen, nachtlawaai, opzettelijk beschadigen van
landelijke of stedelijke afsluitingen, lichte gewelddaden
zonder iemand te verwonden en het verbod op het
dragen van kledij die het gezicht volledig of
grotendeels verbergt.
Inbreuken van de 3de soort zijn ‘zware’ inbreuken.
, Vb. opzettelijke slagen en verwondingen, belediging en
de vernieling of het onbruikbaar maken van
voertuigen.
Inbreuken op stilstaan en parkeren en overtredingen
van de bepalingen betreffende de verkeersborden C3
en F103
LET OP uitsluitend vastgesteld door automatisch
werkende toestellen.
Niet-nakomen van een in artikel 33, derde lid GAS-wet
opgenomen verplichting van voorafgaandelijke
machtiging m.o.o. het opvragen van de identiteit van
een houden van een kentekenplaat
Aanpassing arsenaal van sancties
LET OP categorieën van GAS-sancties zijn limitatief. De
gemeenten kunnen geen andere vormen van GAS-sancties
opleggen.
De door de gemeenteraad vastgestelde straffen
mogen de politiestraffen niet te boven gaan
Er kunnen bestuurlijke sancties voorzien worden
Een bestuurlijke sanctie kan maximaal €175 of €350
bedragen naargelang de overtreder minderjarig of
meerderjarig is. Daarnaast kan er ook een schorsing of
een intrekking van een door de gemeenste verleende
toestemming of vergunning en/of de tijdelijke of
definitieve sluiting van een inrichting uitgesproken
worden.
Er kan ook voorzien worden in alternatieve
maatregelen voor bestuurlijke geldboete in
gemeentelijke reglementen en verordeningen
Vb. gemeenschapsdienst of lokale bemiddeling
Greep van de Europese Unie op het strafrechtelijk beleid van
lidstaten groeit
Een aantal jaar geleden waren de Europese rechtsregels maar een
onrechtstreekse bron voor het strafrecht, maar hun invloed op de
huidige beleidsvormen van lidstaten stijgt aanzienlijk.
Kaderbesluiten, met unanimiteit, aangenomen
door de Raad van de Europese Unie, op voorstel
van de Commissie met een geringe Europese
parlementaire inbreng Uitvoerende macht als
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkeverbelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.