Summary
samenvatting Praktisch burgerlijk recht (14/20 gehaald!!)
- Course
- Institution
Alle delen dat gekend moeten zijn voor het examen; de powerpoint en boek
[Show more]
Seller
Followamberfiers
Reviews received
Content preview
RECHTDEEL 1: INLEIDING TOT RECHT
INLEIDING TOT HET RECHT
1. Verantwoording
Recht: verantwoording
o Recht is niet enkel een zaak van juristen, maar van alle burgers
o Iedereen wordt met recht geconfronteerd (bv. contract tekenen studentenjob, huurcontract kot)
o Recht (= niet zwart-wit, vaak andere meningen over zaken) ¹ moraal (= uw normen en uw waarden)
o Recht ¹ godsdienstige regels
2. Het begrip recht
2.1 Algemeen
Wat is recht? (definities niet vanbuiten kennen, voorbeelden geven)
o Een geheel van algemeen geldende normatieve regels
- Verbodsbepalingen – gebodsbepalingen – normen die toelating bevatten – organieke
regels
- Dwingend recht – aanvullend recht
- Algemene normen – individuele normen
o Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
o Door de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
o Afdwingbare normen
2.2.1 Eenn geheel van algemeen geldende normatieve regels
A. Verbods-, gebods-, toelatings- en organieke regels
• Verbodsregel: “je mag niet” Û gebodsregel “je moet” belastingen betalen
• Toelatingsregel: “je mag” Þ”eigendomrecht”: ouderwetste gele papieren “bekenmaking” gebouwen
• Organieke regels: “organisaties” Þ organisatie van staat, soorten rechtbanken
B. Dwingend recht – aanvullend recht
Om te weten of je deze regel moet naleven of ervan mag afwijken is een ondrscheid tussen regels van
aanvullend en van dwingend recht belangrijk.
“Je hebt genoeg gewerkt, je wilt een tv kopen. Oké ik zal de tv laten leveren, ik zou wel een voorschot
willen. Plaats en tijdstip van levering pas betalen sta in wet. Regel van aanvullend recht, je kan er van
afwijken en toch voorschot vragen.”
Je hebt een kot en een jaarcontract maar je bent gent beu dus je wilt weg en onderverhuren. Als het in je
contract staat dat je mag onderverhuren dan mag het. Van regel afwijken; aanvullend recht
Dwingend recht: je wordt er toe gedwongen
• Dwingend recht van openbare orde
“= algemeen belang”: geen enkel excuus of van regels af te wijken
1
, • Goede zeden
Beetje subjectief: iedereen heeft andere normen en waarden
• Ter bescherming van de zwakken
Als huurder ben je zwak want je hebt een kotbaas, consument zwak; sowieso bedenktermijn
van 14 dagen, werknemer zwak tegenover werkgever
C. Algemene normen – individuele normen
Tov koning kan je geen rechtzaak starten: individuele normen
2.3 Door de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
Waar meerdere mensen samenwerken, heeft men regels nodig om goed te functioneren à het recht vormt
het normenstelsel van de staat
Staat = een entiteit die beschikt over een bevolking, een grondgebied en een regering die gezag uitoefent en
die bovendien soeverein en onafhankelijk is. Þ Aangezien de staat soeverein is, geldt het recht boven elk
ander normenstelsel
De wet is voor de overheid het meest voor de hand liggende middel om normen uit te vaardigen. Þ dus iedere
rechtsregel die een norm (= waarde) inhoudt, valt onder deze noemer.
Regels kunnen ook ontstaan door de rechtspraak Þ de rechterlijke macht oefent op haar terrein een deel van
de openbare macht uit
Verschillende niveaus; gemeentes, gewesten
Regels opgesteld door de overheid
Wij = federale staat: sommige regels tellen voor héél het land = federaal
Per provincies ook mogelijke enkele regels op te leggen
Regels in bepaalde gemeentes anders; bv plaatsen waar je mondmasker moet dragen,
vergunningen aanvragen, parkeerboetes, afvalbeleid
2.4 Afdwingbare normen
Belangrijkste kenmerk
Voorbeeld:
Stel je voor de regels zijn er maar je kunt geen straffen opleggen, geen vervolging
In uw contract stond erop dat je 1 sept dat je de sleutel kreeg voor uw kot maar op 30 sept mag je nog
niet binnen dan kan je naar de rechtbank stappen
Meestal worden de rechtsrgels vrijwillig nageleefd, toch is het voor de overheid noodzakelijk om een
systeem van afdwingbaarheid op te stellen.
o Sancties voorzien bij het niet naleven van de rechtsnormen: een bestraffende beteugeling
die van publieke aard is à verkeersboettes bij snelheidsovertredingen, gevangenisstraf bij
moord,..
o De nodige structuren organiseren die over naleving van het recht oordelen en de sanctie
eventueel uitvoeren
2.5 Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
De mens is een individueel en sociaal wezen
o Individueel: in eerste instantie probeert hij zo veel mogelijk van zijn eigen materiële en geestelijke
aspiraties te bereiken, waardoor hij in conflict komt met zijn medeburgers die elk eigen doeleinden
nastreven
2
, o Sociaal: de mens heeft anderen nodig voor het bereiken van zijn zelfontwikkeling
Moet ook die openbare diensten inrichten die de gemeenschap aan de burgers moet geven.
CASE 1
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in een bepaald seizoen
twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te verwittigen. Is dit een voorbeeld van een
rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken van het objectief recht hierop toe (indien mogelijk).
ANTWOORD
1. Is een regel dat wordt opgelegd door de voetbal
2. Neen: geen normen die de ordening van het maatschappelijk leven beogen
3. Neen, opgelegd door voetbalclub
4. Niet afdwingbaar: wel door voetbalclub maar niet afdwingbaar door jurdisch systeem
à Is een rechtsregel
HOOFDSTUK 2: INDELINGEN VAN HET RECHT
GEEN DEFINITIES, TOEPASSING!
Privaat recht – publiek recht
• Privaat recht: Regelt de verhouding tussen de burgers onderling en tegenover publiekrechtelijke
rechtspersonen (indien deze op voet val gelijkheid met de burgers staan en dus niet als dragers v/e
deel v/h staatsgezegd aan het rechtsverkeer deelnemen) à heeft betrekking op private belangen
Rijdt iemand aan
• Publiek recht: Regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting, de werking en de
onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de verhouding van de overheid tot de
burgers
Fiscaal recht: betaalt belastingen
• Gemengde rechtstakken Û (scherpe scheiding is soms niet te trekken)
Ordent de verhoudingen tussen de burgers onderling ( natuurlijke personen en privaatrechtelijke
rechtspersonen) en tegenover publiekrechtelijke rechtspersonen (indien deze op voet van gelijkheid met de
burgers staan en dus niet als dragers van een deel van het staatsgezag aan het rechtsverkeer deelnemen)
2.1 Het publiekrecht
Tot het publiekrecht behoren het grondwettelijk recht, het administratief recht, het strafrecht, het sociale
zekerheidsrecht en het fiscaal recht.
(1) Het grondwettelijk of constitutioneel recht = het recht dat de regels omvat die de vestiging, de structuur
en de uitoefening van het soevereine gezag betreffen. Het regelt de inrichting van de staatsmachten, hun
onderlinge verhoudingen en de grondrechten die aan de burgers zijn toegekend.
Þ In België zit hoofdzakelijk in het Grondwet + een aantal bijzondere wetten
(2) Het administratief recht (of bestuursrecht) = omvat de regels betreffende de inrichting en de werking van
de organen van de uitvoerende macht (regering, ambtenaren), waarvoor de principes in het grondwettelijk
recht zijn neergelegd. Het bepaalt hoe de staat en zijn onderverdelingen (provincies, gemeenten, openbare
instellingen) functioneren.
3
, De overheid fragmeert deze rechtstak in verschillende deelmateries waarin zij meer en meer zegenschap en
procedures uitwerkt
Bv. Materies zoals onteigening, ruimtelijke ordening, stedenbouw
Bv. Andere onderdelen v/h administratief recht zijn: milieurecht, energierecht, recht op natuurbehoud,
ambtenarenrecht, mediarecht, onderwijsrecht,...
(3) Strafrecht: bestaat uit 2 takken het materiële recht en het formele strafprocesrecht
(a) Het materiële recht = beschrijft de strafbare feiten (=misdrijven) en de eraan verbonden straffen.
Drie soorten misdrijven
- De overtredingen Þ politiestraf (gevangenisstraf 1-7 dagen, werkstraf 20-45 uren, geldboete min 1 EUR
& ten hoogste 25 EUR)
- Wanbedrijven1 Þ Correctionele straffen (gevangenisstraf ten minste 9 dagen en tten hoogste 40 jaar,
werkstraf > 45 uur en ten hoogste 300 uren, geldboete ten minste 26 EUR
- Misdaden Þ Criminele straffen (opsluiting, hectenis, levenslag, geldboet minsten 26 EUR)
ÞStaan vooral opgesomd in het Strafwetboek, maar er zijn ook diverse wetten die strafbare handelingen en de
eraan verbonden straffen voorschrijven.
(b) Formele strafprocesrecht = bevat de regels over de wijze waarop een onderzoek naar eventuele misdrijven
gevoerd moet worden, hoe de procedure voor de bevoegde rechtbank verloopt en op welke wijze de
uitgesproken straffen dienen worden uitgevoerd.
Þ te vinden in Wetboek van strafvordering
Het strafrecht stent op een aantal onaantastbare principes:
- Legaliteitsbeginsel: niemand kan een veroordeling oplopen voor een daad waarvoor nog geen wettelijke straf
voorzien was: geen misdrijf en geen straf zonder wet
(4) Fiscaal recht = het geheel van regels betreffende het heffen en innen van belastingen.
Belastingen = door de staat eenzijdige opgelegde heffingen
o Directe belastingen = min of meer voortdurende toestand der personen (bv inkomensbelasting)
o Indirecte belastingen = gebeurtenissen van toevallige of voorbijgaande aard ( successie-en
registratierechten, btw,...)
Ook hier geld het legaliteitsbeginsel
2.2 Het privaatrecht Þ regelt de verhoudingen tussen de burgers
Het privaatrecht kunnen we indelen in burgerlijk recht en internationaal privaatrecht.
Burgerelijk recht is het gemeen privaatrecht Þ het is gemeenschappelijk voor alle burgers, zonder
onderscheid. Voornamelijk neergeschreven in het Burgerlijk wetboek
Er wordt een Burgerlijk Wetboek ingevoerd dat uit 9 boeken bestaat, met name:
- Boek 1: algemene bepalingen
- Boek 2: Personen-, familie- en relatievermogenrecht
- Boek 3: Goederen
1
wanbedrijven zijn: diefstal. misbruik van vertrouwen. Oplichting: aanranding van de eerbaarheid van een
minderjarige, verkrachting, moord.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberfiers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now