Summary
Volledige samenvatting FUNCTIELEER 1 KUL (Johan Wagemans)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van functieleer deel 1 met alle theorie uit de cursus en de lessen (slides) zelf. Ik behaalde hiermee zelf een 14/20.
[Show more]
1 review
By: lisetolo123 • 1 year ago
I'm following this recap while I'm in class. Everything is neat and tidy, including the book, very good!
Seller
Follow
ifcdm
Reviews received
Content preview
1. Situering psychologie als wetenschap en functieleer alsbasisdomein van psychologie
1.1 Oorspronkelijke definitie vanuit traditionele opvattingen over
geest-lichaam-probleem
● Psychologie:
kan veel verschillende betekenissen hebben:
1. psychologie van man en vrouw in de straat (gedrag anderen begrijpen)
2. toegepaste psychologie (handelingen in werkveld)
3. psychologie als wetenschap
● Psychologie
= samenvoeging van psyche (ziel/geest) en logos (kennis/kunde)
= zielkunde, wetenschap van de geest
● Onderscheid tussen geest en lichaam
→ Plato: geest niet aan dezelfde wetten onderhevig als lichaam
→ door bestaan van vrije wil
→ mind-body problem:
aan elkaar gekoppeld maar niet alles is op mentaal niveau te verklaren
● René Descartes (1596-1650): dualisme
→ geest en lichaam zijn gescheiden
→ res cogitans (denkend ding) vs. res extensa (uitgebreid ding)
→ interactie in pijnappelklier / epifyse
→ centraal gelegen
→ niet gelateraliseerd
→ daar worden de door externe stimulatie veroorzaakte zenuwprikkels
omgezet in bevelen die door motorische zenuwen omgezet worden zichtbare
acties
→ achterhaald: epifyse heeft die functie niet maar produceert melatonine
→ globale schema (stimulus-verwerking-respons) toont wel eigene psychologie
en moeilijkheid om dit op wetenschappelijke manier te bestuderen
● Pupilgrootte
= reflexmatige controle van hoeveelheid lichtinval
→ puur lichamelijk verschijnsel dat fysische wetten volgt
→ afhankelijk van interesse
→ mentaal fenomeen met psychologische aspecten
→ functie van inhoud beelden, functie van persoon die ernaar kijkt en
interessante interacties
1
, → meetbare reactie kan zowel fysische als psychologische oorzaak hebben
→ bv.: vrouwen hebben grotere pupilopening bij zien van baby dan mannen en
mannen groter bij zien van naaktfoto’s dan vrouwen
→ bv.: lineair verband tussen aangenaamheid van Mondriaan-schilderijen en
grootte van pupilopening bij dit oordeel
● Monisme
→ geest en lichaam geen 2 afzonderlijke entiteiten maar 2 aspecten van 1 entiteit
→ 2 versies: materialisme en idealisme
● Materialisme:
1. ontologisch: alleen fysische bestaat echt
→ materialisme
2. epistemologisch: alleen het fysische kunnen we wetenschappelijk bestuderen
→ reductionisme (alles tot 1 werkelijkheid herleid)
● Idealisme:
1. ontologisch: alles in natuur heeft een ziel
→ panpsychisme
2. epistemologisch: kennen werkelijkheid enkel via zintuigen en ons eigen denken
→ solipsisme (elke geest met eigen leef- en betekeniswereld): extreme variant
● Gustav Theodor Fechner (1801-1887)
→ professor in fysica
→ verwerpt Cartesiaans dualisme en steunt monistische visie
→ beeldspraak: cirkel is hol van binnenuit en bol van buitenaf bekeken
→ denken van binnenuit bekeken (intern, subjectief standpunt):
komt voort vanuit geest, het zelf
→ denken van buitenaf bekeken (extern, wetenschappelijk standpunt):
komt voort uit hersenen, fysisch orgaan
→ psychofysica (grondlegger)
= exacte wetenschap van functionele relatie tussen lichaam en geest
→ ontwikkelt in zijn boek “Elemente der Psychophysik” (1860)
→ mijlpaal in ontwikkeling van psychologie als wetenschap
→ rare vogel:
chemische en fysische papers, gedichten en humoristische stukjes, mysticus
en metafysicus en panpsychist
1.2 Hedendaagse definitie vanuit visie op complexiteit van psychologie
2
,● Mentale processen zijn gebonden aan fysische systemen maar zijn niet te
reduceren tot fysische processen
● Psychologie
= wetenschap van het gedrag en factoren die dit beïnvloeden
(gedragsdeterminanten)
→ zowel fysisch als mentaal
→ zowel zichtbaar als verborgen (black box)
→ vaak meerdere factoren
→ vaak complexe wisselwerking (interacties en dynamiek)
→ bv.: Rorschach inktvlekkentest, Hawthorne onderzoek en Betula studie
● Rorschach inktvlekkentest (Hermann Rorschach) (1884-1922)
→ Hermann Rorschach: Zwitsers psychoanalytisch psychiater
→ publiceert “Psychodiagnostik” (1921)
→ Rorschach Institute in New York (1939)
→ inktvlekken als persoonlijkheidstest
→ voorlopers: “blotto” (populair spel in 19e eeuw en “klecksographie” van
Justinus Kerner
→ essentie: persoon projecteert elementen van persoonlijkheid in antwoorden
→ veronderstelling: elke betekenis in betekenisloze prikkel komt van persoon zelf
● Wat doet Rorschach vlekken werken?
→ zijn geen afbeeldingen van bestaande dingen maar zijn ook niet vormloos
→ “they use the language of vision without saying anything” (Gibson, 1956)
→ kritische grafische elementen die perceptuele effecten induceren:
vorm, symmetrie, beweging (M response), figuur-achtergrond (witruimte),
kleur (color shock, meer emotionele aspecten) en schaduw
● Vorm van Rorschach vlekken:
voldoende ambigue om meerdere interpretaties toe te laten maar voldoende
duidelijk om een interpretatie toe te laten
→ na snelle scan: paar seconden nodig om interpretaties op gang te brengen
→ gehelen, afzonderlijke componenten of kleine details
→ brein is voortdurend op zoek naar gekende patronen in toevallige structuren
met lage info-inhoud
→ pareidolia = zien van betekenisvolle voorwerpen in vormloze prikkels
→ meestal gezichten of dieren
● Symmetrie van Rorschach vlekken
→ vernietigt indruk van toeval
3
, → gemakkelijker te interpreteren door geïnhibeerde personen
→ symmetrie en geslotenheid leiden sneller tot globale interpretaties
● Bespreking Rorschach inktvlekkentest
→ eenzelfde fenomeen (interpretatie van onduidelijke prikkel) wordt door
meerdere processen beïnvloed:
1. puur perceptueel: verwerking van input beeld
2. geheugen: oproepen van beelden van gekende voorwerpen en naam
3. emotionele reacties
4. interpretaties door persoonlijkheid, eigen verleden, verlangens, wensen,
onbewuste drijfveren, …
→ goede wetenschap is alles in rekening brengen en niet te ver zoeken:
eerst algemene principes, ingebakken in systeem en dan pas bijzonderheden
die individueel kunnen verschillen en niet ingebakken zijn
→ benaderingen in psychologie:
1. nomothetisch: zoeken naar algemene wetten (voor iedereen dezelfde)
2. idiografisch: zoeken naar specifieke factoren (individueel verschillend)
● Hawthorne onderzoek
→ Hawthorne is plaats in VS waar onderzoek is uitgevoerd in 1920
→ fabriek van General Electric voor assemblage van onderdelen telefoontoestellen
→ normale werkomstandigheden: vast salaris, 48u/week, zonder rustpauze
→ normale productie/persoon: 2400 onderdelen
→ hypothese: verhoogde werkomstandigheden leiden tot verhoogde
arbeidstevredenheid en tot verhoogde productie
→ werkomstandigheden werden verbeterd tijdens onderzoek
● Resultaten Hawthorne onderzoek
→ productie steeg dus hypothese leek te kloppen
→ maakte alle verbeteringen ongedaan om zeker te zijn van hypothese
→ productie bleef lichtjes stijgen
→ verhoogde productie bleek gevolg van waardering en erkenning van bazen en
werknemers wilden dit waarmaken
● Bespreking Hawthorne onderzoek
→ plausibele verklaringen niet altijd juist
→ steeds controle nodig: door bevestiging en weerlegging (Popper’s falsification)
→ meerdere alternatieve verklaringen nodig
→ verborgen factoren moeilijk te achterhalen
→ operationalisatie nodig: vertalen in iets dat zichtbaar en meetbaar is
→ maakt dat psychologie moeilijke discipline is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ifcdm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now