Other
samenvatting recht
- Course
- Institution
het is een samenvatting voor recht voor de opleiding, orthopedagogie
[Show more]
Seller
Follow
ewin
Content preview
Orthopedagogie 1e jaarKarel De Grote Hogeschool
Recht
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
1. De noodzaak van regels
Doel? om te kunnen samenleven
- Nood aan rechtsbescherming
- Nood aan orde
- Nood aan rechtszekerheid
-
2. Het ontstaan en de ontwikkeling van recht
Recht is al sinds het begin der tijden nodig om te functioneren in een samenleving.
Vroeger waren ze mondeling, nu staan ze schriftelijk op papier.
3500v.Chr.: Het schrift werd uitgevonden, waardoor heersers over staten regels
schriftelijk vastlegden. Zo kon het recht ook over grotere gebieden verspreid worden
als het geschreven werd (regels rond huwelijk, verkoop, slavernij, …)
‘Gods wil, is wet’: heersers waren spreekbuis van God en zij hadden dus veel macht
Codex Hammoerabi
Vroeger waren het ongeschreven regels, vanaf dat mensen begonnen te leven nood
aan organisatie, afspraken en regels
Gewoonterecht : ongeschreven regels dat traditie zijn geworden en die van generatie
op generatie werd overgedragen, zoals bv elke zondag eet je frietjes, elke zaterdag ga je
langs bij je oma
Globalisering brengt met zich mee toename internationale regelgeving (economie,
gezondheid, problemen oplossen, …)
Recht is dynamisch en complex bv. Met de komst van sociale media zijn er wetten
moeten worden opgenomen over het verspreiden van naaktfoto’s, de regering die wetten
moet maken over de corona crisis.
Juridisering van de samenleving: alleen in België zijn er al 10 rechtstakken. Dit is dus
heel veel en allemaal met eigen complexiteiten.
Nadeel dat er abstractie wordt gemaakt van concrete omstandigheden
Voordeel de rechtsbescherming en mogelijkheid tot emancipatie voor de cliënt in de
zorg
Recht VS godsdienst
De regels in de godsdienst worden geacht van goddelijke oorsprong te zijn
Recht is van overheidswege opgelegd
Godsdienst omvat voorschriften m.b.t. de verhouding tss mensen onderling en tss de
mens en God
Het Belgisch recht gaat uit van een scheiding tss Kerk en Staat
1
,Orthopedagogie 1e jaar
Karel De Grote Hogeschool
De verhouding tss recht en moraal
- Hier geldt de rechtsnorm algemeen, voor alle burgers, terwijl de morele norm
verstoken is van die algemeenheid als noodzakelijk kenmerk.
- De bron van de moraal is de mens zelf
- Voor morele normen is er geen sanctie, de sanctie die de rechtsnorm treft is
duidelijk en moet omschreven zijn in bv teksten.
- Sommige zaken stroken niet moreel, maar worden toegelaten door de wet (bv
abortus)
- Een rechtsregel kan een burger verplichten tot wat hij immoreel vindt
3. Een definitie van het recht
Geen universele definitie van recht. Ons recht kent een definitie die bestaat uit
verschillende kenmerken van verschillende definities die er leven.
Het recht is een geheel van bindende regels, opgesteld door de samenleving,
waardoor de belangen van de enkelingen die in de gemeenschap leven,
geordend worden, door middel van sociale dwang.
3.1. Een geheel van bindende regels
Zowel nationaal als internationaal bepaald. Ze formuleren:
- een gebod: je moet dit doen, iemand in nood moet je helpen
- een handeling formuleren bv. een contract bij het ontstaan van een verbintenis
dat gevolgen met zich meebrengt
- een verbod = iets wat in de wet staat dat je niet mag doen bv: diefstal
Rechtsregels bepalen hoe het moet en de wetenschap zoekt hoe het is bv. euthanasie:
werking van middel en hoe dit werkt op het lichaam vs. recht op aanvraag van
euthanasie, stappen die overlopen worden,…
Morele regels: wat sommige mensen moreel oké vinden kan strafbaar zijn of
omgekeerd. Bv. abortus na 3 maanden is illegaal (in de meeste gevallen) maar sommige
mensen kunnen dit moreel wel oké vinden.
3.2. Opgesteld door de samenleving
Een systeem van vrije verkiezingen waardoor de regels opgesteld worden door
vertegenwoordigers van de samenleving.
De staat is de rechtsgemeenschap bij uitstek:
- Wetgevende macht: de Staat maakt nieuwe rechtsregels via wetgeving
- Uitvoerende macht: de Staat maakt de toepassing van de rechtsregels mogelijk
d.m.v. een regering en een administratief apparaat
- Rechterlijke macht: de Staat past de rechtsregels toe in zijn rechtbanken
WIJ verkiezen wie er in het parlement zetelt en de wetten maakt (= democratie)
2
, Orthopedagogie 1e jaar
Karel De Grote Hogeschool
3.3.Het doel van het recht is de samenleving ordenen en in
stand houden
- Samenleving in deze gemeenschap vraagt om orde en nood aan organisatie.
- Afschaffing van overheidsinstellingen, wat dan? (HOBBES, LOCKE, ROUSSEAU)
Natuurtoestand? Allen tegen allen? Chaos?
Daarom: maatschappelijk verdrag of sociaal contract:
o Collectieve beslissing om ons aan regels te onderwerpen
o LEGITIMITEIT van de overheid
o DAAROM zijn beperkingen in onze rechten / vrijheden mogelijk in functie van het
algemeen belang + worden we beschermd indien onze rechten worden
geschonden
o We hebben rechten & plichten die bieden ons rechtszekerheid, rechtsbescherming
o Rechtvaardigheid
3.4. Afdwingbaarheid van het recht
Vroeger ‘oude tallio-wet’: oog om oog, tand om tand (= wat de ene je aandoet mag je
exact hetzelfde terug doen). Dit leidde tot weerwraak en dat werd een cyclus dat kon
uitbreiden tot een burgeroorlog.
Feodale oversten uit de middeleeuwen: ook nog heel barbaarse straffen
Nu: geciviliseerde maatschappij
- Onpartijdige en onafhankelijke rechtelijke macht die eventuele maatregelen kan
opleggen
- Bevel om iets niet of wel uit te voeren, om te betalen of uit straffen
4.Indeling van het recht
4.1. Privaat en publiek recht
Het nationale recht wordt in 2 grote blokken ingedeeld: het privaatrecht en het publiek
recht.
Het privaatrecht Het publiekrecht
= regel de verhoudingen tss de burgers Deze regelt:
onderling. (bv: huwelijk, eigendom, …) - De verhouding tss burger & overheid
- De interne organisatie van de overheid
Het omvat o.a.: - De verhouding tss de onderscheiden
- Burgerlijk recht overheden
- Handelsrecht - De verhouding tss de staten op
- Verbintenissenrecht internationaal vlak
- Arbeidsrecht
- Sociaal zekerheidsrecht Het omvat o.a. het grondwettelijk recht en het
- Internationaal privaatrecht strafrecht
Privaatrecht gaat ervan uit dat burgers hun
onderlinge verhoudingen in beginsel zelf mogen
regelen.
Het grondwettelijk recht: bestudeert bijgevolg de inrichting, organisatie en werking
van de staatsmachten, de verhouding tussen de onderscheiden entiteiten binnen de
3
, Orthopedagogie 1e jaar
Karel De Grote Hogeschool
staat, en de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers.
Het strafrecht: omschrijft welke handelingen verboden zijn enbepaalt de straffen bij
overtreding (boetes, opsluiting, verbeurdverklaring ...). Het strafrecht kan
teruggevonden worden in het Strafwetboek
Het strafprocesrecht: omschrijft de regels waartoe organen en actoren houden zijn
die bevoegd zijn voor het strafproces.
4.2. Nationaal en internationaal recht
Nationaal recht Internationaal recht
= Het geheel van rechtsregels dat de = regelt de verhouding tss naties
verhouding tss burgers regelt binnen de onderling en kent ook een publiek en
grenzen van een welbepaalde staat. privaat recht.
Het bestaat uit privaatrecht en Het bevat regels die de grenzen van een
publiekrecht staat overschrijden
Internationaal publiekrecht Internationaal privaatrecht
= regelt de wijze waarop staten onderling = de tak van het recht die in een
betrekkingen hebben met elkaar en hoe internationale situatie zal uitmaken welk
zijn hun afspraken vastleggen. recht van welk land toepasselijk is, welke
rechtbank van welk land bevoegd is, en
hoe andere landen die rechterlijke
uitspraak eventueel zullen erkennen en
uitvoeren.
Soevereiniteit : het recht van een land om binnen haar eigen landsgrenzen macht uit te
voeren.
Supranationale samenwerking: lidstaten staan vrijwillig een deel van hun
soevereiniteit af aan de organisatie een land wordt beperkt in haar
onafhankelijkheid.
De organisatie beschikt dus over middelen om samenwerking af te dwingen.
Voorbeeld: Europese Unie (EU)
Intergouvernementele samenwerking: de lidstaten gebonden aan het verdrag
van de organisatie. elk deelnemend land moet zich aan bepaalde regels
houden.
Voorbeeldd: de VN en de WHO
5.Bronnen van het
recht
Hiërarchie van rechtsbronnen,
de hoogste rechtsbron krijgt
gelijk tegenover een lagere.
Bv. een gemeente kan de
avondklok niet aanpassen want
zij staan onder het MB
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ewin. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now