Vroedkundige begeleiding
1.1. Doel van de prenatale zorg
Het verminderen van perinatale morbiditeit en moraliteit en het verhogen van het welzijn van moeder
en kind.
1.2. Wettelijke bepalingen en domeinen van de vroedvrouw
Wettelijke bepalingen:
• Diagnose van de zwangerschap;
• Toezicht op zorg en advies aan de vrouw tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode
na de zwangerschap;
• Het opvlogen van normale zwangerschappen, het verrichten van normale bevallingen en het
verlenen van de eerste zorg aan de pasgeborene en gezonde zuigelingen;
• Preventieve maatregelen, het opsporen van risico’s bij moeder en kind;
• In dringende gevallen het verrichten van de noodzakelijke handelingen in afwachting van
deskundige medische hulp;
• Gezondheidsvoorlichting en -opvoeding van de vrouw, familie en maatschappij;
• Prenatale opvoeding en voorbereiding op het ouderschap.
Een vv mag meewerken, samen met een arts en onder dienstverantwoordelijkheid, aan
• De opvang en behandeling van vruchtbaarheidsproblemen:
• Van zwangerschappen en bevallingen met verhoogd risico;
• Pasgeborenen die in levensbedreigende of bijzondere ziekte condities verkeren.
Werkveld van de vv: “Zwanger zijn is een fysisch, psychisch en sociaal groeiproces.”:
• Voorlichting, advies en ondersteuning geven om zelfvertrouwen van de zwangere te vergroten
en bewuste keuzes te kunnen maken;
• Ontwikkeling van de normale zwangerschap opvolgen (eerste zorg);
• Tijdig (pathologische) veranderingen herkennen en zo nodig doorverwijzen.
Belgische organisaties
• Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen;
• BMA: Belgian Midwife Association;
• EMA: European Midwife Association.
1.3. Algemene begrippen en definities
De prenatale zorg
• Wie? Vv, arts of gynaecoloog;
• Waar? thuispraktijk, ziekenhuis of thuis;
• Wat? Laagrisicozwangerschap en normale geboorte;
• Welke frequentie?
- Tot 30w: om de maand;
- Tot 37w: om de 3 weken;
- Tussen 37-41w: wekelijks;
- Tussen 41-42w: 2x per week.
1.4. Algemene begrippen en definities
Preconceptioneel: voor de conceptie (tijdens de kinderwens)
Prenataal: de periode van de conceptie tot de geboorte
Intrapartum: tijdens de bevalling
Postpartum: de periode na de bevalling
Verlossing: geboorte van één of meer kinderen met een gewicht van ≥ 500 gram uit één moeder.
Geboorte: geboorte van één kind, levend of dood, van ≥500 gram of van ≥ 22 weken bij onbekend
geboortegewicht. Indien beiden onbekend, dan geldt een lengte van ≥ 25 cm als criterium.
,Tienerzwangerschap: een zwangerschap bij vrouwen tussen de 15 en 19 jaar, of jonger dan 20
jaar.
Pariteit: het aantal verlossingen dat een vrouw heeft doorgemaakt.
Vroeggeboorte: bevalling voor de 37e zwangerschapsweek.
Sectio caesarea, primair: een sectio uitgevoerd op een gepland tijdstip, bij een zwangere met
intacte vliezen en niet in arbeid.
Sectio caesarea, secundair: een keizersnede waartoe pas beslist werd tijdens de arbeid of bevalling.
Foetale sterfte: ieder doodgeboren kind van ≥ 500 gram.
Vroeg-neonatale sterfte: overlijden van een levend geboren kind van ≥ 500 gram, voor de 8e dag
na de geboorte.
Perinatale sterfte: de som van de foetale sterfte en de vroeg-neonatale sterfte.
Neonatale sterfte: overlijden van een levend geboren kind van ≥500 gram tot en met de 28e dag na
de geboorte.
Post-neonatale sterfte: overlijden van een levend geboren kind van ≥500 gram, vanaf de 29e dag
tot en met de 365e dag na geboorte.
Zuigelingensterfte: overlijden van een levend geboren kind van ≥500 gram binnen het eerste
levensjaar.
Foeto-infantiele sterfte: de som van de foetale sterfte en de zuigelingensterfte.
Maternale sterfte: iedere maternale sterfte naar aanleiding van de beschreven partus, los van de
oorzaak en het tijdstip van het overlijden (per of post partum) wordt geregistreerd.
Eerstelijnsgezondheidszorg: zorg aangeboren door zorgverstrekkers in dat segment van de
gezondheidszorg waarop gebruikers een beroep doen voor een eerste deskundige opvang, een
behandeling of een meer continue begeleiding van gezondheidsproblemen, al dan niet na verwijzing
door een andere zorgaanbieder/organisatie/dienst/persoon met meer gespecialiseerd zorgaanbod; het
aanbieden van de eerste deskundige opvang bij gezondheidsproblemen.
Zorgverstrekkers op de eerste lijn: in de eerstelijnsgezondheidszorg werkzame apotheker, arts,
diëtist, kinesist, logopedist, tandarts, verpleegkundige, vroedvrouw of beroepsbeoefenaar van een
andere door de Vlaamse regering bepaalde discipline, met uitzondering van de arts-specialist en met
inbegrip van feitelijke of juridische entiteiten die hen groeperen in mono- of multidisciplinair verband.
Samenwerkingsverbanden in de eerstelijnszorg: vormen van samenwerkingsverbanden op
niveau van de praktijkvoering in het kader van de eerstelijnsgezondheidszorg, met inbegrip van
samenwerkingsverbanden tussen individuele en/of associaties van zorgverstrekkers.
Eerste lijn in de zwangerschapsbegeleiding: VV en huisarts kunnen begeleiding van een
zwangerschap in eerste lijn doen, in samenwerking met een gynaecoloog.
Laag risicozwangerschap:
• Het risicoprofiel van de vrouw bepaald door aan- en/of afwezigheid van risicofactoren;
• Een laagrisicoprofiel, of normale zwangerschap, is de afwezigheid van elk identificeerbaar risico
dat bijkomende zorg/maatregelen veroorzaakt;
• De aanwezigheid van een factor die een matig tot hoog risico voor moeder/kind impliceert,
vraagt hogere alertheid van de zorgverstrekker en kan zich vertalen in bijkomende zorg of
maatregelen. Dit betekent echter niet dat al deze zwangerschappen enkel in de tweede lijn
opgevolgd moeten worden;
• Niet-limitatieve lijst van risicofactoren die bijkomende maatregelen/zorg vergen.
,Normaal geboorte:
(definitie volgens WGO) een geboorte die spontaan begint en als laag risico wordt beschouwd bij het
begin van de bevalling, en ook zo blijft tijdens de hele bevalling en geboorte. Het kind
(eenlinggeboorte) wordt spontaan geboren tussen de 37 en 43 voldragen zwangerschapsweken. Na de
geboorte bevinden moeder en kind zich in goede conditie.
DIAGNOSE VAN DE ZWANGERSCHAP
1.5. Diagnose van de zwangerschap
Op welke wijze stel je de diagnose van de zwangerschap?
• Vraagstelling (anamnese)
- Amenorroeduur (aandacht voor innestelingbloeding);
- Datum LM: eerste dag van de laatste menstruatie;
- Subjectieve zwangerschapsverschijnselen (gespannen borsten, misselijkheid, veranderingen
in eetgewoonten,…);
• HCG-bepaling (Human Chorionic Gonadotrophin) op urine/bloed
- Sneller
waarneembaar in (ochtend)urine;
- Pas vanaf de 14e-17e dag na de bevruchting in serum (bloed) waarneembaar;
- Urineonderzoek bevestigd? Geen bloedonderzoek nodig;
, - Toch bloedonderzoek? HCG verdubbelt ong. elke 2d in eerste 8w zwangerschap en bereikt
een piek rond 8-12w;
- Vroegtijdig (48u) geen verdubbeling + bijgevolg: vroeger plateau = misschien niet-
levensvatbare zwangerschap;
- Persistent lage HCG = misschien Pregnancy of Unknown Location (PUL);
- Twijfel? Echografie, maar pas op => pos. serum + afwezigheid van vruchtzak kan leiden tot
foutieve diagnose van ectopische zwangerschap ( = buiten baarmoeder) of een foutieve
diagnose van invasieve gestationele trofoblastziekte met overmedicalisering als gevolg;
- Vaak beide testen door vraag ouders - onnodige economische meerkost;
- Urinetest (+): gebruiksvriendelijker en comfortabeler voor de patiënt, beter beschikbaar,
sneller (kwalitatief) resultaat, geen noodzaak voor een voorschrift, niet-invasief;
- Serumtest (+): betere diagnostische efficiëntie, hogere sensitiviteit, beter detectie HCG-
isovormen, minder gevoelig voor Hook-effect (saturatie/antilichamen worden niet goed
aangemaakt) of verdunning/vochtstatus, vroeger, kwantitatief resultaat dat bij eventuele
complicaties en zwangerschapsuitkomsten gebruikt kan worden voor diagnostische
doeleinden.
• Valspositieven en -negatieven
• Echografie
- Geeft bevestiging op een intacte zwangerschap;
- Vaginaal of abdominaal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisedepauw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.