Summary
Samenvatting ontwikkelingspsychologie
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek ontwikkelingspsychologie, voor de toets ontwikkelingspsychologie. Gegeven in jaar 1.
[Show more]
Seller
Follow
Dominiqueploeg
Reviews received
Content preview
OntwikkelingspsychologieHoofdstuk 1. Het terrein van de
ontwikkelingspsychologie
De psychologie wil het menselijk gedrag beschrijven en verklaren. De
ontwikkelingspsychologie blikt terug. Het ontwikkelingsproces is het aaneenschakeling van
veranderingen.
1.1 Een definitie van ontwikkeling
Ontwikkelen wordt getypeerd als het doorlopen van een reeks toestanden. Van sommige
reeksen kennen we het begin- en het eindpunt. Van andere, die nog in volle gang zijn, is het
eindpunt onbekend.
Verandering en vooruitgang zijn twee essentiële kenmerken van ontwikkeling. De
menselijke ontwikkeling wordt voor een belangrijk deel bepaald door rijpingsprocessen.
Rijping bevat verandering en vooruitgang op twee niveaus:
1. Van klein naar groot (groei)
2. Van eenvoudig naar complex (differentiatie)
Rijping als enige veranderingsmechanisme doet geen recht aan de enorme
ontwikkelingsmogelijkheden van elk menselijk individu. Hierbij komt ook het begrip ‘leren’
aan bod. Leren verwijst naar het verwerven van kennis en vaardigheden op basis van
ervaring. Ervaringen doen we op door actief in contact te treden met de omgeving. We leren
ons op alle mogelijke manieren aan te passen aan de eisen van de omgeving en verhogen
daarmee onze competentie.
De psychologische ontwikkeling van de mens staat nooit stil, maar alleen in de kinder- en
jeugdjaren leiden deze veranderingen door de combinatie van rijping en leren tot een steeds
hoger niveau van functioneren.
1.2 Kinder- en jeugdjaren: een afbakening
Een belangrijk element binnen de ontwikkelingspsychologie is de factor tijd. Er worden
verschillende ontwikkelingsperioden onderscheiden:
Ontwikkelingsfase Leeftijd Omgeving Kenmerken
Babyperiode 0-12 Gezin, kinderopvang - Snelle groei en ontwikkeling
maanden - Geheel afhankelijk van zorg en
bescherming
- Eerste gehechtheidsrelatie
Peuterperiode 1-4 jaar Gezin, kinderopvang, - Door beweging en spraak meer
peuterspeelzaal autonoom
- Denkt en handelt egocentrisch
Kleuterperiode 4-6 jaar Gezin, groep 1-2, buurt, - Sociale ontwikkeling neemt toe
opvang - Speelt met veel fantasie
School periode 6-12 jaar Gezin, groep 3-8, buurt, - Cognitieve ontwikkeling staat centraal
opvang, sport en/of hobby - Sociale contacten verbeteren zich
Adolescentie 12-18 Gezin, voortgezet - Lichamelijke verandering door puberteit
onderwijs, - Begin seksuele belangstelling
leeftijdsgenoten - Identiteitsontwikkeling
, 1.3 Ontwikkelingspsychologie in historisch perspectief
In de achttiende eeuw tijdens de verlichting verdiepten filosofen Locke (1632-1704) en
Rousseau (1712-1778) zich in het wezen van de kinderziek.
Locke: Tabula rasa (vroege voorloper van het behaviorisme)
- Elk kind komt als onbeschreven blad ter wereld. De opgedane ervaringen waren
bepalend voor de verdere levensloop.
- Strikte opvoeding die uiteindelijk zou resulteren in optimale zelfdiscipline en vorming
van de geest.
Rousseau: aangeboren natuurlijke goedheid van de mens
- Gevoel een belangrijke plaats.
- Het kind zou met zijn nieuwsgierigheid en tomeloze energie slechts ruimte, respect
en stimulans nodig hebben, en zou zo min mogelijk de beknotting of correctie van
zijn opvoeder moeten ervaren.
- Kind is een actief onderzoekend wezen dat met een sterke wil greep tracht te krijgen
op de realiteit.
Locke en Rousseau waren gerespecteerde denkers, maar verrichtten nooit enig onderzoek
naar de ontwikkeling van menselijk gedrag. Darwin (1809-1882) observeerde zijn eigen zoon
gedurende diens eerste drie levensjaren. Aan het einde van de negentiende eeuw
publiceerden verschillende wetenschappers soortgelijke babybiografieën.
1.4 Verklarend onderzoek
Voorheen was de ontwikkelingspsychologie vooral beschrijvend. Om onderzoek
wetenschappelijk te noemen, moet het aan bepaalde eisen voldoen, zoals het streven naar
waarheid, objectiviteit en rationaliteit. Als een wetenschapper op basis van waarnemingen
en ideeën een theorie bedenkt, zal hij willen aantonen dat die theorie klopt. Om die reden
maken veel onderzoekers gebruik van experimenten. Experimenten zijn vaak bedoeld om
een verband of samenhang tussen twee factoren aan te tonen. In de statistiek noemt men
dat een correlatie. Er wordt dan gesproken van een causaal of oorzakelijk verband. Een van
de meest gemaakte fouten bij het interpreteren van onderzoeksresultaten is correlaties voor
oorzaak-gevolgrelaties aanzien.
1.5 Meten in de gedragswetenschappen
Om een eigenschap te meten is het operationaliseren nodig. Dat is de eigenschap zodanig
vertalen dat er meetbare gegevens aan gekoppeld kunnen worden. De meting moet
betrouwbaar en valide zijn. Betrouwbaar wil zeggen dat de meting, ongeacht het tijdstip en
de persoon die de meting verricht, steeds hetzelfde resultaat oplevert.
1.5.1 Observatie
Een onderzoeker die kinderen wil observeren zal dit zo onopvallend mogelijk willen doen. De
onderzoeker kan de omgeving systematisch variëren om te kijken of dit invloed heeft op het
geobserveerde gedrag. Een goed voorbeeld hiervan is de ‘vreemde-situatieprocedure’
waarmee men het gehechtheidsgedrag van jonge kinderen observeert.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Dominiqueploeg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now