Summary
Samenvatting nova scheikunde MAX havo3 hoofdstuk4 rekenen aan reacties
- Course
- Level
Samenvatting van 34 pagina's voor het vak Scheikunde aan de HAVO (.)
[Show more]
Seller
Follow
cxx
Reviews received
Content preview
Nova © Uitgeverij MalmbergH4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
4 Rekenen aan reacties
1
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
1 Energie
LEERSTOF
1
Energie wordt geleverd door een energiebron. Tijdens energielevering vinden energieomzettingen
plaats.
a Geef twee voorbeelden van energiebronnen.
Mogelijke antwoorden zijn: brandstof, hout, batterij, zon, wind, stromend water.
b Hoe noem je de energie die in brandstoffen zit?
chemische energie
c Beschrijf wat er gebeurt bij een energieomzetting.
Bij een energieomzetting wordt de ene vorm van energie omgezet in één of meer andere
energievormen.
d Hoe luidt de wet van behoud van energie?
De hoeveelheid energie voor de energieomzetting is even groot als de hoeveelheid energie
na de energieomzetting.
2
Reacties kunnen exotherm of endotherm zijn.
a Leg uit wat een exotherme reactie is.
Een reactie waarbij energie vrijkomt. Chemische energie wordt omgezet in een andere
energievorm.
b Geef een voorbeeld van een exotherme reactie.
Diverse antwoorden mogelijk, zoals de verbranding van aardgas.
c Leg uit wat een endotherme reactie is.
Een reactie waarbij energie nodig is. Een andere energievorm wordt omgezet in chemische
energie.
d Geef een voorbeeld van een endotherme reactie.
Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: fotosynthese, thermolyse van hout, elektrolyse van
water.
3
Geef een omschrijving van de volgende begrippen:
a activeringsenergie
De energie die nodig is om een chemische reactie op gang te brengen / het energieverschil
tussen de beginstoffen en de geactiveerde toestand.
b reactiewarmte
Het verschil in chemische energie tussen de reactieproducten en de beginstoffen.
TOEPASSING
4
Je merkt pas iets van energie bij een energieomzetting.
Geef voor elk van onderstaande voorbeelden aan welke energieomzetting plaatsvindt:
a een vuurpijl die in de lucht explodeert
Chemische energie wordt omgezet in beweging, warmte en licht.
b de vorming van glucose tijdens het fotosyntheseproces onder invloed van zonlicht
Lichtenergie wordt omgezet in chemische energie.
c het opladen van je accu in je smartphone
Elektrische energie wordt omgezet in chemische energie.
d het laten branden van een lampje door middel van een koperdraadje en een zinkdraadje in
een citroen (figuur 7)
Chemische energie wordt omgezet in elektrische energie en vervolgens in licht en warmte.
2
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
5
Bij faseovergangen is ook altijd sprake van een energie-effect.
a Geef in de fasedriehoek van figuur 8 met een pijl de ontbrekende exotherme faseovergangen
aan. Noteer bij de pijlen ook de juiste faseovergangen.
b Geef in de fasedriehoek van figuur 9 met een pijl de ontbrekende endotherme
faseovergangen aan. Noteer bij de pijlen ook de juiste faseovergangen.
6
Geef aan of bij de volgende processen sprake is van een exotherm of een endotherm proces.
Licht je antwoord toe.
a de fotolyse van zilverchloride waarbij zilver en chloor ontstaan
Endotherm.
Deze chemische reactie treedt op onder invloed van licht. In het donker treedt deze reactie
niet op. Er is dus voortdurend energie nodig om de reactie op gang te houden.
b het verdampen van water
Endotherm.
Dit is een faseovergang die optreedt wanneer water wordt verwarmd tot het kookpunt is
bereikt. Als de warmtebron wordt uitgezet, stopt het koken. Er is dus voortdurend energie
nodig om het proces op gang te houden.
c de verbranding van aardgas
Exotherm.
Bij de verbranding van aardgas komt energie vrij in de vorm van warmte en licht. Het
vrijkomen van energie is kenmerkend voor een exotherme reactie.
7
Energie-effecten treden ook op bij het oplossen van stoffen in water.
Tijdens het oplossen van de vaste stof natriumhydroxide in water meet Mo de temperatuur van de
oplossing. De temperatuur blijkt tijdens het oplossen te stijgen.
Leg uit of het oplossen van natriumhydroxide een endotherm of exotherm proces is.
De temperatuur stijgt door het ontstaan van warmte tijdens het oplossen. Het is dus een
exotherm proces.
3
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
8
Nagellakremover bevat soms aceton. Als je dit gebruikt voor het verwijderen van nagellak en er
komt een druppeltje op je huid, voelt je huid even later koud aan. Het druppeltje aceton zit niet
meer op je huid, het is verdampt.
Leg uit op microniveau of het verdampen van aceton een endotherm of een exotherm proces is.
Als de huid koud gaat aanvoelen, komt dat omdat er warmte aan de huid wordt onttrokken.
Deze warmte is nodig om de aceton te laten verdampen. Hierbij moeten de
vanderwaalsbindingen tussen de acetonmoleculen worden verbroken en daar is energie in
de vorm van warmte voor nodig. Bij endotherme processen is energie nodig, dus het
verdampen van aceton is een endotherm proces.
9
Zeevonk is een algensoort die via een chemische reactie er soms voor zorgt dat de zee
fluorescerend blauw oplicht (figuur 10). Dit verschijnsel heet bioluminescentie.
Leg uit of dit natuurverschijnsel een exotherm of endotherm proces is.
Bij dit natuurverschijnsel ontstaat energie in de vorm van licht. Het vrijkomen van energie is
kenmerkend voor een exotherme reactie. Dus is bioluminescentie een exotherm proces.
10
In figuur 11 is een energiediagram weergegeven voor de verbranding van methaan.
a Geef de molecuulformules van de beginstoffen bij deze reactie. Vermeld ook de
faseaanduidingen.
CH4(g) en O2(g)
b Geef de molecuulformules van de reactieproducten bij deze reactie. Vermeld ook de
faseaanduidingen.
CO2(g) en H2O(l)
c Geef de vergelijking van deze reactie.
Stap 1: reactieschema: methaan(g) + zuurstof(g) → koolstofdioxide(g) + water(l)
Stap 2: formuletaal: CH4(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O(l)
Stap 3: kloppend maken: CH4(g) + 2 O2(g) → CO2(g) + 2 H2O(l)
Stap 4: vereenvoudigen: niet nodig
d Is dit een endotherme of een exotherme reactie? Licht je antwoord toe aan de hand van het
energiediagram.
Exotherm.
Het energieniveau van de reactieproducten ligt lager dan het energieniveau van de
beginstoffen. De hoeveelheid chemische energie is dus afgenomen.
e Geef aan waarom ΔE negatief is.
Er is energie vrijgekomen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75057 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now