Hoofdstuk1: Achtergrond en wettelijk kader:
1. Wat is boekhouden?
- Het volgens bepaalde regels houden van aantekeningen van feiten van financiële
aard die zich in de bedrijfshuishouding voordoen
- (1) De huishouding: het geheel van mensen en middelen die een bepaald
gemeenschappelijk kenmerk hebben
o Gezinshuishouding:
Gemeenschappelijk kenmerk is dat ze hun arbeidsprestatie ter beschikking
stellen
Hieruit verwerven ze inkomen waarmee ze dan hun consumptiepatroon
kunnen dekken
o Bedrijfshuishouding:
Gemeenschappelijk kenmerk is dat ze gericht zijn op het verwezenlijken van
goederen en diensten die door andere huishoudingen gevraagd worden
o Overheidshuishouding:
Als kenmerk dat ze de taak opneemt een maatschappelijke organisatie te
bepalen waarbinnen andere huishoudingen werkzaam zijn
- (2) Voorwerp van de boekhouding: aantekeningen houden van feiten van financiële
aard die in een huishouding voorkomen
o Betekent dat er nagegaan wordt wat er binnen huishouding gebeurt, voor zover
het in geldwaarde gebeurt
o VB. aankopen van goederen en diensten bij anderen, sluiten van
arbeidscontracten, …
- (3) Doel van registratie: informatieverschaffing
o Slaat zowel op informatie tegenover derden als informatie voor huishouding zelf
o In boekhouding zal dit geconcretiseerd worden door boekhoudkundige staten zoals
balans, resultatenrekening, toelichtingen, …
1
, - Op basis van wijze waarop en vanuit bestemmeling van informatie wordt
onderscheid gemaakt:
o Algemeen of financieel boekhouden: wat wij zien
Het verzamelen, verwerken en verstrekken van informatie aan derden, over
financiële toestand van de onderneming en over de door de onderneming
behaalde resultaten
o Beleids- of analytisch boekhouden:
Het verzamelen, verwerken en verstrekken van informatie aan de
onderneming zelf
Deze informatie kan tal van punten omvatten die nodig zijn om onderneming
doelmatig te besturen
Omvat meestal meer dan wat algemene boekhouding geeft omdat men
interne gegevens nodig heeft als kostenverdeelstaten, kostprijzen,
voorraadevoluties, gedrag van de kosten tegenover de capaciteit, verwachte
evoluties of budgetten, …
2. Een kort geschiedkundig overzicht
- In oudheid en middeleeuwen bestonden er al vormen van boekhouden
o DOEL: nauwkeurige aantekeningen van ontvangsten en uitgaven van instanties
Luca Pacioli 1494 = monnik = grondlegger van huidige boekhouden
Schreiber 1518
Jan Ympyn Christoffels 1553
Arthur Caeley 1602
o Behoefte informatie te hebben over het gebeuren; INZICHT of als bewijsmiddel
voor derden
- Vanaf industriële revolutie: ontwikkelen verder systeem van interne
informatieverschaffing + versterkte vraag naar externe informatieverschaffing
Grotere investeringen
Ontstaan vermogensverschaffer; controleren op discontinuïteit
- Discontinuïteit: verlies van vermogen
- Vanaf moderne tijd, interesse van overheid in de informatieverschaffingen om de
kleine spaarders te beschamen
o Ondernemingen meer beschouwt als maatschappelijk fenomeen
2
, o Initiatieven voor België inzake duidelijke, juiste en waarheidsgetrouwe informatie
Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten FSMA
• Staat in voor alle toezicht functies op de financiële markten en
beleggingsinstrumenten, alsook over de gedragsregels van de financiële
spelers, het toezicht op de commercialisering van de financiële
producten en de bescherming van de consumenten van financiële
Instituut van de Bedrijfsrevisor IBR
• Instituut van de Accountants & Belastingconsulenten IAB
= vaardigen aanbevelingen uit met betrekking tot de vorm en de
inhoud van degelijke jaarrekeningen
Vereniging van financiële analisten
• Inhoud van de jaarrekening
- Evolutie van de informatieverstrekking; een beweging gaande van:
o Minimale informatieverschaffing/ closed shop
Alleen de hoogstnoodzakelijke informatie wordt gegeven
o Ruime informatieverschaffing/ open shop
De onderneming geeft aan elk van de stakeholders de nodige informatie om
met kennis van zaken over de onderneming te oordelen
- Deze evolutie: niet enkel in België, ook Europa kende dezelfde evolutie
o Richtlijnen op de jaarrekeningen
- Richtlijnen op de jaarrekeningen: er moet een zekere harmonie zijn tussen
boekhoudkundige in de diverse landen in Europa
- International Accounting Standards Board: internationale gelijkschakeling van
boekhoudingen
- In USA: Security Exchange Commission en American Institute of Certified Public
Accountants
Beursgenoteerde vennootschappen
(Middel)grote vennootschappen
Kleine vennootschappen
Microvennootschappen
3
, 3. Wie zijn informatievragers?
Belangrijkste informatievragers of stakeholders vd onderneming?
- Aandeelhouders: verschaft de onderneming zijn eigen vermogen en verwachten
verslag over wijze waarop leiding dit heeft aangewend verslag laat
aandeelhouders toe hun risico in te schatten van eigen vermogensverschaffer te zijn
- Leidinggevenden: moeten enerzijds algemene rapporteringen ontvangen die hen
toelaat deze informatie te filteren die ze als “agent” moeten afleggen aan
aandeelhouders
Anderzijds wensen ze informatie die hen toelaat om beleid van de onderneming te
voeren
- Banken: wensen informatie te ontvangen die toelaat risico in te schatten dat
onderneming niet in staat is om geleend geld op tijd terug te betalen
- Leveranciers: geïnteresseerd in kans dat onderneming haar verplichtingen voldoet
- Klanten: hangt af van relatie klant – onderneming
o Kortstondig/niet exclusief: prijs/kwaliteit
o Langdurig/exclusief: algemene gezondheid vd onderneming, kansen op
continuïteit, …
- Personeel: informatie over gang van zaken en over continuïteit van onderneming
(hangt samen met werkzekerheid)
- Overheid: belastingadministratie = vaststellen van belastingen en RSZ = zekerheid
over sociale bijdrage
- Concurrenten: geïnteresseerd in publieke informatie
- Beleggings-, beursvennootschappen, wisselagenten, financiële analisten:
onderneming permanent opvolgen om juiste informatie door te geven aan klanten
die aandelen willen kopen vd onderneming
- Milieubewegingen, ngo’s, maatschappelijke drukkingsgroepen: hoe werkt
onderneming mee aan hun actiepunten? VB: energiebenutting, omgaan met milieu,
duurzaam ondernemen, …
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kamielcassenaer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.16. You're not tied to anything after your purchase.