Summary
Samenvatting Politiek en beleid in sociaal perspectief, ISBN: 9789401453646 Belgische politiek
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting politicologie: samengevat in kort, heldere punten.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followninaderuyck
Reviews received
Content preview
BELGISCHE POLITIEKHOOFDSTUK 0: INLEIDING → POLITIEK ALS INTERACTIEPROCES
1. Definitie: politiek
Oude definitie
- De ‘politieke orde’ / structuur van de samenleving
- Polis → georganiseerde Griekse stadsstaat
Moderne definitie
- Interactieproces tussen mensen die
→ Over een probleem een standpunt innemen en voorstellen doen
→ Hierdoor met elkaar in conflict komen
→ Dit conflict door middel van macht beslechten
→ Om zo tot een gemeenschappelijk besluit/beleid te komen
Wat is politiek?
- De politieke interactie is weinig voorspelbaar → spannend
- De kern van politiek → strijd, debatten en onderhandelingen
- Actoren enkel beroepspolitici of mensen verbonden aan de overheid
- Politiek speelt op alle schalen → hyperlokaal tot mondiaal
David Easton
- Grondlegger politieke systeemtheorie
- “Political system is that system of interactions in any
society through which binding or authoritative allocations
are made and implemented”
Politiek systeem
- Interactieproces → bestaat uit samenwerking en
conflicten
- Allocatie → door schaarste en tegengestelde belangen en visies is politieke strijd
onvermijdelijk (vb. uitgavenbegroting)
- Binding → politieke beslissingen zijn binden voor de samenleving
Samenvattende definitie
- Politiek gaat over bindende beslissingen die voor een samenleving genomen moeten
worden
- De politieke interactie over die bindende beslissingen bestaat uit samenwerkingen en
conflict tussen diverse actoren
- Door schaarste en door tegengestelde belangen en visies is politieke strijd
onvermijdelijk
- Centraal in die politieke besluitvorming staat het gebruik van macht en de
ontwikkeling van machtsoposities
- Voor de regering van politieke besluitvorming hebben zich in verschillende
samenlevingen specifieke politieke instellingen en procedures ontwikkeld
2. De betekenis van conflict in de politieke
, - Politieke conflicten worden beslecht door goede argumenten, haalbare voorstellen,
maar vooral door (democraties toegekende) macht
- Kunnen pas tot een gemeenschappelijk besluit komen wanneer voorstellen van de
ene ondergeschikt worden aan de voorstellen van de andere → niet te voorspellen
- Politiek bekijken → klemtoon leggen op het politiek aspect van de menselijke
verhouding
- Negatieve bijklank → conflict roept een associatie op met ruziekmaken,
haantjesgedrag,…
Verdere evolutie
- Tegenstellingen, conflicten en vijandschap zijn oude fenomenen die in de verdere
evolutie van de mensheid uitgeschakeld zouden worden
Drie punten van kritiek
- Niet realistisch, gaat uit van een bijzonder naïief en optimistisch mensbeeld
→ samenwerking & harmonie, conflict & strijd
- Het miskent de essentiële rol van tegenstellingen en kritiek
- Verhult de noodzakelijke en positieve functies van conflicten
Twee soorten conflicten
Verdelingsvraagstukken
- Beperkte middelen onbegrensde verlangens van de samenleving
- Politiek gaat over ‘wie krijgt wat, wanneer en hoe’
Morele of ethische vraagstukken
- Wat is goed/slecht voor de samenleving
- Verschil in visie en overtuiging
→ vb: debat over abortus, hoofddoeken, homohuwelijken,…
3. Politiek: een eerste overzicht
Het politieke interactieproces
- Gebeurt in een complexe context
- Voortdurende politieke interactieprocessen
Macht als motor in de politiek
- Geen politiek zonder macht → negatieve bijklank
- Macht is de motor van het politieke interactieproces
- Directe & indirecte macht
- Individuele & collectieve macht
- Latente macht
Democratie
- Kwam tot ontwikkeling en licht tegenover dictaturen
- Pacificatiedemocratie
Welvaartstraat
- Ontstaan en ontwikkeling van de Welvaartstraat
Politieke stromingen
- Georganiseerde meningsverschil
- Politieke ideologieën
HOOFDSTUK 2: MACHT ALS MOTOR IN DE POLITIEK
1. Macht als bedoelde invloed
,Het begrip macht
- Politics in power! → macht is de motor van de politiek
Complex en problematisch concept
- Negatieve bijklank
- Macht invloed, is dat hetzelfde of is er een verschil?
- Meten van macht is bijzonder moeilijk
- Macht → ongelijkheid?
- Macht is verdacht
= macht analyseren en omschrijven is niet gemakkelijk, maar wel de motor
Dennis Wrong
- Onze visie is gebaseerd op zijn visie
- Power is the capacity to produce intended and foreseen effect on others
- Macht is een breeder beeld van invloed
Vier elementen
- Intentioneel → niet-bedoelde gevolgen van macht vallen buiten de omschrijving
- Effectief → als er geen gevolgen zijn, geen macht
- Capaciteit → hoeft niet onmiddellijk waarneembaar te zijn
- Assymetrisch → machtsverhoudingen zijn meestal niet gelijkwaardig
Verschil macht en invloed
- Macht → is een bedoelde invloed
- Invloed → de effecten onbedoeld, onzeker of onduidelijk, kan nog alle kanten op
3. Machtsbronnen en machtsmiddelen
Individuele en collectieve machtsbronnen
- Tussen de groepen onderling veel machtsongelijkheid
Individuele machtsbronnen
- Worden uitgeoefend met bronnen zoals geld, informatie, kennis, groot netwerk,…
Collectieve machtsbronnen
- Macht van het getal
- Samenbrengen van individuele machtsbronnnen, ontwikkelenn en onderhoudenn van
bovenindividuele machtsbronnen → macht vanuit organisatie en solidariteit
- Opbouw is niet altijd rationele afweging van een verzameling individuen
- Freerider-gedrag → je hoeft geen lid te zijnn van een belangenvereniging om mee
van de voordelen te genieten (vakbond)
- Collectieve organisatie (ifv macht) komt ook voort uit minder ‘rationele’ overwegingen
→ identiteit, wij-zij gevoel, lotsverbondenheid,… = affectieve component
Overzicht van machtsmiddelen
Dwang en geweld
- In democratische samenleving minder aanwezig als machtsmiddel
- Overheid heeft geweldsmonopolie (terughoudend) en beschikt over repressief
apparaat (politie, justitie, opsporingsdiensten, gevangennissen,…) om beslissingen
kracht bij te zetten
- Onderhevig aan regels en procedurevereisten
Gezagsposities
- Formeel gezag → positie die een persoon of organisatie overneemt, sommige
ambten zijn verbonden aan het recht om bepaalde beslissingen te nemen → politie
, - Informeel gezag → ervaring, persoonlijke stijl → Erika Vangielen
Informatie en deskundigheid
- Kennis is macht
- Belangrijk om de inhoud van het dossier te kennen
- Essentieel in democratisch beleidsproces
- Informatie, maar ook argumentatie
Organisatie en financiën
- Als je invloed wil hebben op het beleid dan moet is verwerven van fondsen
genoodzaakt
- Rekenen op sympathie van het publiek, inzet van professionals in vrijwilligersjas
→ vb: partijfinanciering, partij-apparaat
Politiek-bestuurlijke knowhow
- Bestuurlijk en sociale vaardigheden waarover een persoon/groep beschikt is van
groot belang
- Strategisch inzicht
- Prioriteiten stellen
- Kennen van de spelregels/cultuur
Relaties en netwerken
- Ons kent ons
- Persoonlijke contacten spelen een belangrijke rol
- Iemand kennen opent soms de deuren
Maatschappelijke steun
- Komt uit bij verkiezingen, tussen twee verkiezingen door
- Boodschap met grotere aanhang worden meer gesteund en serieus genomen
Publiciteit en media aandacht
- Gevoelig voor media-aandacht → kun je publiek mee bereiken
- Media gebruiken als drukkingsmiddel → actiegroepen gebruiken dit als machtsmiddel
- Strategisch gebruik van de omweg van de media om ideeën te lanceren,
tegenstanders uit te dagen, informatie te lekken, andere partijen onder druk zetten
Reële en latente macht
- Macht speelt ook wanneer ze niet zichtbaar en duidelijk wordt uitgeoefend
- Wrong → daadwerkelijk uitoefenen van macht & het vermogen
Latente macht
- Vermogen om macht uit te oefenen
- Dwanghebbers moeten niet voortdurend actief zijn om hun doel te overtuigen
- In de visie van Wrong zijn er vier voorwaarden om over latente macht te spreken:
→ A moet geen bevel geven of communiceren
→ A beseft dat B hem als machtig beschouwt
→ A wil die perceptie ook niet veranderen
→ A moet af en toe optreden en macht tonen
- Carl Joachim Friedrich toont hoe die latente macht tot uiting komt door de regel van
de geanticipeerde reacties, twee eigenschappen:
→ prospectie: B kan vooruitkijken naar mogelijke gevolgen, reacties van A
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninaderuyck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50155 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now