HOOFDSTUK 1: MASSAMEDIA ALGEMEEN
1.1 Het begrip ‘massamedium’
Inleiding
Wat is massamedia?
- Technische hulpmiddelen om het aanbieden van boodschappen sneller en op grotere schaal
te laten verlopen
- Sneller te laten verlopen → tijdverschil overwinnen (coderen van boodschap)
- Grotere schaal → afstand in de ruimte overbruggen (vroeger postduif)
Het begrip ‘massa’
- Massacultuur: VTM 1989 VS elitecultuur: neerkijkend
→ massa werd vaak als gevaar van de elite gezien
- In de massamaatschappij speelden massamedia als dagbladen en televisie een belangrijke
rol
- Vandaag → de neutrale verzamelnaam voor alle individuele leden van verschillende soorten
publieksgroepen
- Massacommunicatie → boodschap is openbaar, voor iedereen toegankelijk
Herbert Blumer
- Onderzoek naar de invloed van massacommunicatie
- Groep (10p), menigte (50p), publiek (1000p), massa (iedereen)
GROEP MENIGTE PUBLIEK MASSA
Graad van Hoog Vrij hoog Matig → leden Laag
interactie zijn verspreid
Oorzaak of Gemeenschappelijke Tijdelijk Onderwerp dat ter Van buitenaf
voorwerp van doelstellingen en gegeven discussie wordt georganiseerd
belangstelling waarden gesteld
Controle / Hoog maar informeel Laag / extern Matig / informeel Extern /
organisatie en informeel manipuleerbaar
Bewustzijnsniveau Hoog Hoog maar Veranderlijk, Laag
vluchtig matig tot hoog
Injectienaald- of stimulus-reponstheorie
- Televisieboodschappen hebben direct effect op de ontvangers
→ passieve en actieve ontvangers
- Elk individu heeft zijn eigen persoonlijke behoefte (veelkoppig)
Het begrip ‘medium’
- Kanaal → fysieke, materiële en technische vorm van de drager van de boodschap, technische
doorgeefluik (beeldscherm, papier, kabel, …)
- Medium → mediaorganisatie (uitgever) of drager van mediacontent (krant, blog), gebruik
zender en ontvanger staat centraal gaat om voorbrengen van de boodschap
1.2 Functies van de massamedia
- Berichtgeving / nieuws / informatie
- Opinievorming / commentaar
- Cultuuroverdracht / educatie → Dokter Bea
- Ontspanning / amusement → The Masked Singer
- Expressiefunctie → wat er leeft bij de bevolking, t.o.v. de regering
- Kritiekfunctie / waakhondfunctie → de media bekritiseren
1.4 Concentratie
Concentratie, crossmedialiteit en convergentie …: het kluwen ontrafeld
,Concentratie
- Samensmelten van 2 of meerdere industriële of commerciële eenheden om een grotere
entiteit te vormen
- Oligopolistische trend → neemt steeds meer toe in België, situatie waarbij slecht enkele
groepen de markt controleren
Crossmedialiteit
- Eenzelfde mediamerk of mediacontent beschikbaar stellen via verschillende mediavormen
- Internet televisie
→ 2B veranderd naar Q2, VTM Nieuws verwijst naar HLN.be
Convergentie
- Traditionele platformen groeien naar elkaar toe waardoor een mengvorm ontstaat zonder
duidelijk onderscheid tussen de originele platformen, trend naar nieuwe geavanceerde
vormen
- Internet → web / tv <- televisie
→ via digitale tv naar radio luisteren, VTM GO (later herbekijken)
Nieuwe spelers
- Door de ontwikkeling van de traditionele markt komen er nieuwe spelers en dus concurrentie
voor de traditionele spelers, waardoor traditionele spelers zich moeten aanpassen
Media werken samen
- Technische samenwerking → onafhankelijke bedrijven helpen elkaar
- Publicitaire samenwerking → overeenkomst om betere reclametarieven te kunnen aanbieden
(interne en externe regie)
- Redactionele samenwerking → uitwisselen van artikels, audiovisuele coproducties
- Financieel-juridische samenwerking → aandelenpakket die wordt verkocht door andere
onderneming (fusie, integratie, joint venture)
Vormen van concentratie
Horizontale concentratie
- Wanneer verschillende merken of bedrijven binnen eenzelfde sector samengaan
→ 2 kranten die tot eenzelfde sector gaan behoren
Verticale concentratie
- Concentratie van diverse spelers in productieketen om controle over het gehele
productieproces te hebben
→ Devijvermedia (vier, vijf en zes) overgenomen door Telenet
Cross mediale concentratie
- Over verschillende mediumtypes heen, mediagroepen richten niet enkel op kranten maar ook
op televisie, radio en internet
→ Telenet neemt ook radio op naast al hun Tv-groepen
Concentratie over landsgrenzen
- Mediaconcentraties gaan soms ook voor buitenlandse medium
→ Roularta is zeer sterk in Frankrijk (halen daar veel omzet).
Argumenten pro en contra concentratie
PRO CONTRA
Overleven van zwakkere titels Minder pluriformiteit, verschraling
, Middelen, knowhow samenbrengen Monopolisering van informatie, afhankelijk van
kapitaal
Schaalvergroting → lagere kosten Wat met een kleinere publiek?
Sterker internationaal Geen nieuwe initiatieven meer?
Invloed marketingafdeling
Grottere groepen → machtspolitiek
Belangenvermening
Overheidsmaatregelen
- Concurrentie tussen mediabedrijven monitoren en in goede banen leiden
- Belgische Mededingingsautoriteit
1.5 Het mediabeleid in België
Inleiding
- Mediabeleid van Vlaanderen en Wallonië wordt uitgewerkt in een beleidsbrief
- Regeerakkoord → beleidsnota → beleidsbrief
- Beleidsnota → 1 keer per regeerperiode, punten voor komende vijf jaar
- Beleidsbrief → 1 keer per jaar, update, aandachtpunten
Media zijn
- Economische producten → mediabedrijven zijn commerciële bedrijven die door verkoop van
mediaproducten winst willen halen, willen continuïteit of groei van onderneming veilig stellen
- Culturele producten → hun inhoud heeft maatschappelijke lading, content die publiek
informeert. Bijdrage tot in stand houden democratie, spiegel van eigen samenleving met eigen
identiteit
Minister van media
- Vlaamse gemeenschap (VRT) → Benjami Dalle (CD&V)
- Franse gemeenschap (RTBF) → Bénédicte Linard (Ecolo)
- Duitstalige gemeenschap (BRF) → Isabelle Weykmans (BFF)
= openbare omroepen zijn een van de belangrijkste bevoegdheden
Mediabeleid 2014-2019
- Aandacht voor mediagebruiker in het mobiele en digitale tijdperk
- Inzetten op digitale technologie als motor van groei en verandering
- Verzekeren van een divers en kwalitietsvol aanbod
- Transparante, effectieve en afdwingbare spelregels
De federale mediabevoegdheden
- Persvrijheid
- Auteursrecht
- Telecommunicatie
- Economische aangelegenheden ook relevant voor media (Bv. Mededinging)
De Europese Unie (derde speler media), de bevoegdheden ervan:
- Audiovisuele richtlijnen: beheerst door 167 en 173 v/h Verdrag betreffende de werking EU.
- Subsidie/subsidieprogramma
- Eerbiediging van de persvrijheid
Het Vlaamse mediabeleid
- Regeerakkoord
- Beleidsnota → wat er in het regeerakkoord staat, maar veel concreter. Datgene wat ze willen
bereiken tegen (datum) op vlak van media
- Beleidsbrief → update beleidsnota, bevat wat er al is bereikt en waar ze in de volgende
periode aan zullen werken.
De maatregelen tegen concentratie
- België heeft geen specifieke wetgeving voor mediaconcentratie, mediagroepen die een fusie
aangaan moeten dat wel melden
→ Europese Commissie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninaderuyck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.