Summary
Samenvatting recht
- Course
- Institution
Samenvatting recht, bachelor orthopedagogie UCLL. De samenvatting van maatschappij is ook apart verkrijgbaar.
[Show more]
Seller
Follow
merve_sultan38
Content preview
H1: Het recht en zijn bronnenRecht is er om het samenleven van mensen mogelijk te maken!
BV: stoppen voor een rood licht
“Geen gemeenschap zonder recht, geen recht zonder gemeenschap”
Ze beïnvloeden elkaar, recht zorgt voor een goede gemeenschap en de
gemeenschap zorgt ervoor dat het recht zich evolueert.
1.1. Het begrip recht
Recht bestaat uit 3 belangrijke elementen:
1. Gedragsregels: voorschriften die ons gedrag in een bepaalde
richting proberen te sturen
BV: voor rood licht moet je stoppen, niet zomaar iemand slaan
bepalen ons gedrag
2. Afdwingbaar: als we ons niet houden aan de regels, moeten we de
gevolgen ervan dragen
BV: te snel gereden boete, tekkelen gele/rode kaart, gevecht
geldboete of gevangenisstraf
3. Via staatsapparaat: dat is de politie en rechtbank
BV: gevecht op straat voor de rechtbank verschijnen
Het verschil tussen een rechtsregel en andere gedragsregel is dat
een rechtsregel afdwingbaar is via het staatsapparaat. Een
rechtsregel ontleent zijn gezag aan de overheid. Bij niet-naleving
ervan kan het staatsapparaat in werking treden (politie of
rechtbanken) om de naleving af te dwingen.
Recht is niet louter ontstaan, het wordt steeds beïnvloed door andere
elementen.
BV: recht wordt beïnvloed doordat het verkeer steeds drukker wordt.
1.2. Indeling van het recht
Wordt ingedeeld in diverse rechtstakken:
o Publiek recht en privaatrecht
o Nationaal recht en internationaal recht
Beide opdelingen in combinatie brengen 4 groepen:
o Nationaal publiek
o Internationaal publiek
o Nationaal privaat
o Internationaal privaat
1.2.1. Publiek recht – privaatrecht
,Publiek recht = regelt de organisatie van de samenleving en structuur van
de staat (voor grote groep) Het heeft het algemene belang en het goede
beheer van de openbare diensten tot doel.
Privaatrecht = regelt de verhoudingen tussen individuen (voor kleine
groep)
1.2.2. Nationaal – internationaal recht
Nationaal recht = rechtsregels die van toepassing zijn binnen de grenzen
van een internationaal erkende staat (binnen België).
Internationaal recht = grensoverschrijdend recht overstijgt de
landsgrenzen.
1.2.3. Nationaal publiek
Grondwettelijk recht – staatrecht = omvatten de Grondwet en de
bijzondere wetten die een uitvoering van de Grondwet zijn. Deze
wetteksten hebben de inrichting van de Staat en de fundamentele rechten
en vrijheden van de burgers als inhoud.
Administratief recht = rechtsregels die gelden voor de praktische werking
van de staatsadministratie, de ambtenarij…
Strafrecht = bepaalt welke handelingen strafbaar zijn en welke straf ze
daarvoor krijgen (gevangenisstraffen, geldboetes).
Strafprocesrecht = regelt de inrichting en bevoegdheid van de
strafrechtscolleges + procedure in strafzaken (politierechtbank, hof van
assisen).
Fiscaal recht = regelt de inkomsten die via belastingen worden ontvangen.
Begrotingsrecht = regelt de uitgaven.
BEIDE TAKKEN regelen de staatshuishouding!
1.2.4. Internationaal publiek recht
Volkenrecht = regelt de wijze waarop staten onderling betrekkingen
hebben met elkaar en hoe zij hun afspraken in verdragen vastleggen (bv.
Europees recht)
1.2.5. Nationaal privaatrecht
Burgerlijk recht = regelt de meest elementaire verhoudingen tussen de
burgers (huwelijk, naam, woonplaats,..)
Handelsrecht = regelt het statuut v/d handelaren en commerciële
activiteiten (productie/aankoop van goederen)
1.2.6. Internationaal privaatrecht (I.P.R.)
,Het geeft een verwijzingsregel aan de Belgische rechter als hij een
multinationaal probleem moet beslechten.
Het heeft tot doel uit te maken welke nationale wetgeving van toepassing
is op een rechtsverhouding waarin elementen voorkomen uit verschillende
staten.
BV: Huwelijk tussen Belg en Nederlander, verkeersongeval tussen Duitser
en Fransman in Spanje.
1.2.7. Bijzondere gevallen
Sommige rechtstakken bevatten immers bepalingen die zowel tot publiek
als tot privaatrecht behoren BV: collectief arbeidsrecht
De traditionele opdeling in bovenstaande 4 groepen wordt door nieuwe
ontwikkelingen in het recht doorkruist. Sommige rechtstakken bevatten
immers bepalingen die zowel tot het publiek als tot het privaatrecht
behoren en dienen daarom in een aparte categorie te worden vermeld. Dit
is o.a. het geval voor het economisch recht, het gezondheidsrecht en het
sociaal recht.
Het sociaal recht bv. omvat het arbeidsrecht en het sociale
zekerheidsrecht.
Het arbeidsrecht: regelt de verhouding tussen (privé-)werkgevers en
werknemers. Naast de wetgeving is specifiek in dit domein het collectief
arbeidsrecht tot stand gebracht door vertegenwoordigers van werkgevers-
en werknemersorganisaties.
Het sociaal zekerheidsrecht: regelt de verplichte sociale verzekeringen
voor werknemers en voor zelfstandigen (ziekte, invaliditeit,
arbeidsongevallen, werkloosheid, vakantiegeld, kinderbijslag, pensioenen).
, 1.3. Bronnen van het recht
Om het recht te kunnen toepassen, dient men zijn inhoud te kennen. Deze
vindt men in de rechtsbronnen. Hoewel de wet de voornaamste
rechtsbron is, heeft het recht een veel bredere voedingsbodem.
De verschillende bronnen kennen ook onderling een hiërarchie. Dit houdt
in dat bij conflict – d.w.z. twee rechtsbronnen geven tegenstrijdige
voorschriften (door de uitgebreidheid en complexiteit van het recht is dit
niet uitzonderlijk) – in beginsel de rechtsbron die hiërarchisch hoger staat
voorgaat.
Er kunnen 3 hiërarchieën onderscheiden worden:
1) internationale rechtsbronnen (1.3.1.) ; Belgische federale wetgeving
(1.3.2.) ;
gewoonterecht (1.3.3.) ; rechtspraak en rechtsleer (1.3.4.)
2) de grondwet (1.3.2.1.1.) ; de wet (1.3.2.1.2.) ; het koninklijk besluit
(1.3.2.1.3.) ; het ministerieel besluit (1.3.2.1.4.) (onderverdeling onder
federale wetgeving)
3) federale wetgeving (1.3.2.1.) ; regionale wetgeving (1.3.2.2.) ;
provinciale wetgeving (1.3.2.3.) ; gemeentelijke wetgeving (1.3.2.4.)
(onderverdeling onder Belgische wetgeving)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merve_sultan38. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now