Summary
Samenvatting Sociologische Perspectieven
Institution
Hogeschool PXL (PXL)
Deze samenvatting bevat een compact overzicht van de leerstof over sociologie in het 2e jaar journalistiek op de Hogeschool PXL.
[Show more]
Preview 4 out of 51 pages
Summarized whole book?
No
Which chapters are summarized?
1 t.e.m. 13 (zonder 3 en 10)
Uploaded on
January 18, 2022
Number of pages
51
Written in
2021/2022
Type
Summary
sociologie
maatschappij
natuur
cultuur
mens
Book Title: Sociologie, een inleiding
Author(s): Mark Elchardus, Bram Spruyt
Edition: juni 2021
ISBN: 9789043038508
Edition: 1
Institution
Hogeschool PXL (PXL)
Education
Journalistiek
Course
Sociologische Perspectieven
All documents for this subject (1)
$6.95
100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached
SOCIOLOGISCHE PERSPECTIEVEN
INHOUD
Hoofdstuk 1: De sociologische verzuchting ........................................................................................................... 4
Besef van contingentie ........................................................................................................................................ 4
Hoe is sociale orde mogelijk? .............................................................................................................................. 4
Verlichting en tegen-verlichting .......................................................................................................................... 4
verzoening verlichting + tegen-verlichting .......................................................................................................... 5
Sociologie nu ....................................................................................................................................................... 5
Is alles contingent?.............................................................................................................................................. 5
Natuur ................................................................................................................................................................. 5
Geschiedenis ....................................................................................................................................................... 6
Samenhang.......................................................................................................................................................... 6
Legitimerende derde ........................................................................................................................................... 6
Hoofdstuk 3: Het individualistisch paradigma....................................................................................................... 6
Individueliatisch paradigma ................................................................................................................................ 7
Verlichting ........................................................................................................................................................... 7
Utilitarisme .......................................................................................................................................................... 7
Reactie tegen het verlichtingsdenken ................................................................................................................. 7
Twee paden naar sociologie ................................................................................................................................ 7
Contingent als leidraad ....................................................................................................................................... 8
Individualistisch paradigma................................................................................................................................. 8
Onbedoelde en perverse gevolgen ..................................................................................................................... 8
Probleem van de collectieve actie ...................................................................................................................... 9
Waarom toch collectieve acties? .................................................................................................................... 9
Van zelfregelende naar geregelde samenleving ............................................................................................... 10
Rationele-keuzetheorie (rational choice theory) .............................................................................................. 10
Hoofstuk 4: Collectieve paradigma ...................................................................................................................... 11
Individu en samenleving ................................................................................................................................... 11
Het geheel is meer dan de som van delen ........................................................................................................ 11
Individualisering ................................................................................................................................................ 12
Durkheims antwoord .................................................................................................................................... 12
Ziekte ................................................................................................................................................................. 12
Ziekterol (Talcott Parsons) ............................................................................................................................ 12
Het sociale ......................................................................................................................................................... 13
Erewhon ........................................................................................................................................................ 13
Onze maatschappij ............................................................................................................................................ 13
1
Samenvatting Sociologische Perspectieven | 2021-2022
, Tweemaal het sociale ........................................................................................................................................ 14
Hoofdstuk 5: Rol en zelf ....................................................................................................................................... 14
Rol ..................................................................................................................................................................... 14
Twee verschillende theoriën ............................................................................................................................. 14
Functionalisme .............................................................................................................................................. 14
Conflictsociologie .......................................................................................................................................... 16
Complementair ................................................................................................................................................. 17
Dramaturgische rollentheorie ........................................................................................................................... 18
Goffmann ...................................................................................................................................................... 18
van waar komt dat individu? ............................................................................................................................. 18
Rollen als tweede natuur? (MEAD) ................................................................................................................... 18
Symbolisch interactionisme .............................................................................................................................. 19
Van waar komt dat individu 2 ........................................................................................................................... 19
Regels ................................................................................................................................................................ 19
Hoe is sociale orde mogelijk? ............................................................................................................................ 19
Hoofdstuk 6: Verwachten en verklaren ............................................................................................................... 20
Verwachtingen .................................................................................................................................................. 20
Sociologische verklaring ................................................................................................................................ 20
Sociaal constructivisme (Berger en Luckman)............................................................................................... 21
Wat is cultuur? .................................................................................................................................................. 21
Communicatief handelen .................................................................................................................................. 22
Definitie van de situatie ................................................................................................................................ 22
Interpretatie van gedrag ................................................................................................................................... 23
Hoofdstuk 7: Socialisatie en methoden van samenleven ................................................................................... 24
Lichaamstaal...................................................................................................................................................... 24
Sociologische theorieën .................................................................................................................................... 24
Robuustheid van het sociale ............................................................................................................................. 25
Hoofdstuk 8: Sociale controle .............................................................................................................................. 25
Oorsprong van santies ...................................................................................................................................... 26
Sanctioneren ..................................................................................................................................................... 26
Evolutie sociale controle ................................................................................................................................... 27
Evolutie sociale controle ................................................................................................................................... 27
Discours of vertoog ........................................................................................................................................... 28
Hoofdstuk 9: Voorwaarden van maatschappelijke schaalvergroting ................................................................. 28
Sanctioneren ..................................................................................................................................................... 28
Belonen ............................................................................................................................................................. 28
Straffen.............................................................................................................................................................. 29
2
Samenvatting Sociologische Perspectieven | 2021-2022
, Beïnvloeden ...................................................................................................................................................... 29
Activeren van waardengertouwheid ................................................................................................................. 29
Hoofdstuk 11: Macht en ongelijkheid .................................................................................................................. 29
Ongelijkheid ...................................................................................................................................................... 29
De verborgen pijn van ongelijkheid .............................................................................................................. 30
Ongelijkheid en collectiviteit ............................................................................................................................. 30
Statuscompensatie en bevestiging van lage status ........................................................................................... 30
Etikettering ........................................................................................................................................................ 31
Ongelijkheid en smaak ...................................................................................................................................... 31
Theorie v/d nietdoende klasse .......................................................................................................................... 32
Status, smaak en distinctie ................................................................................................................................ 32
Hoofdstuk 12: Macht en stratificatie ................................................................................................................... 34
Ongelijkheid van macht - Soorten macht .......................................................................................................... 34
Stratificatie ........................................................................................................................................................ 35
Veralgemeenbaarheid van status ................................................................................................................. 35
Eendimensionale stratificatie ........................................................................................................................ 35
Armoede ....................................................................................................................................................... 38
Van categorieën naar groepen ...................................................................................................................... 38
Socilale mobiliteit .......................................................................................................................................... 38
Meritocratie .................................................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 13: Macht en architectuur van de samenleving ................................................................................ 40
Concentratie en scheiding van macht ............................................................................................................... 40
De heersende klasse ..................................................................................................................................... 41
Scheiding der machten .................................................................................................................................. 42
Burgerschap: gegarandeerd minimum aan macht ............................................................................................ 43
De groei van het moderne burgerschap ....................................................................................................... 43
Burgerschap & 4 vormen van macht ............................................................................................................. 44
Burgerschap & migratie ................................................................................................................................ 44
Rechten en plichten van burgerschap ............................................................................................................... 45
Spelregels, conflicten en breuklijnen ................................................................................................................ 45
Waardeconflict .............................................................................................................................................. 46
Economische conflicten ................................................................................................................................ 46
Verzorgings- of welvaartstaat ....................................................................................................................... 47
Breuklijnen .................................................................................................................................................... 49
3
Samenvatting Sociologische Perspectieven | 2021-2022
, HOOFDSTUK 1: DE SOCIOLOGISCHE VERZUCHTING
Alles is contingent, maar niet arbitrair.
- Alles: opvattingen, gewoonten, handelingswijzen, levensstijlen, instellingen, …
- Contingent: het had anders kunnen zijn dan het nu is, en het is ook anders geweest (tijd), of het is
anders elders op de wereld (plaats).
- Arbitrair: Niet willekeurig.
o Er zijn goede redenen voor de vorm die iets bij ons heeft aangenomen.
BESEF VAN CONTINGENTIE
- Is niet zo eenvoudig
- Dingen waren vroeger, zijn op andere plaatsen anders en dat kunnen we, vertrekkende vanuit ons
eigen standpunt en eigen situatie als tijdelijk of zelfs achterlijk beschouwen. (etnocentrisme)
- Normen en waarden
o Zijn van sociale oorsprong
o Afwijkend gedrag wordt dus ook bepaald door onze standaard waarmee we zijn opgegroeid.
- Probleem van contingentie
o Hoe is sociale orde mogelijk?
- Probleem van de niet-arbitraire contingentie
o Welke regels zijn absoluut nodig?
o Welke aspecten in onze maatschappij zijn makkelijk te veranderen en welke niet?
(legitimerende derde)
HOE IS SOCIALE ORDE MOGELIJK?
- Hoe komen we tot nageleefde regels?
o Voorspelbaarheid / leefbaarheid
o Wetten → door mensen gemaakt → moeten ook eerbiedigt worden (verantwoord)
o Weten = contingent → van buitenaf opgelegd
o 18e eeuw: Rousseau vond dat er civiele religie nodig (want vroeger werden wetten opgelegd
door religie bv de bijbel. Toen moesten mensen die wetten helemaal niet verantwoorden)
VERLICHTING EN TEGEN-VERLICHTING
- Verlichting
o Rationele aspect voorop
o Was een periode waarin veel veranderde op maatschappelijk vlak
o Mensen gingen meer van religieus naar wetenschappelijk denken
o Belang van de groep waartoe je behoorde ging over in belang voor het individu
- Tegen-Verlichting
o Hadden ook het rationele aspect voorop
o Dachten dat mensen als egoïsten gingen handelen als alles op het individu neerkwam.
Mensen zouden regels niet volgen als het hun niet uitkwam
o Daarom vonden ze godsdienst beter want dat had tot dan voor goede orde gezorgd
4
Samenvatting Sociologische Perspectieven | 2021-2022