Summary
samenvatting strafrecht
- Course
- Institution
samenvatting van de lessen en ppts, 16/20 gehaald met deze samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
natanyatardie
Content preview
STRAFRECHTHOOFDSTUK 1: EEN INLEIDING IN HET STRAFRECHT
1.1. Het fenomeen straffen
UVRM beschrijft alle rechten van de mens, zoals het recht op leven
Wij hebben een democratie: wetgevende macht, uitvoerende macht en rechterlijke macht
Iedereen heeft recht op leven, maar hierop zijn uitzonderingen
- geweld omdat het noodzakelijk was (wettige zelfverdediging)
- geweld om het ontsnappen v iemand te voorkomen
- geweld om een opstand te onderdrukken
Politiegeweld: bij het vervullen van hun opdracht kunnen zij geweld gebruiken, maar ze moeten de
gevolgen van hun gedragingen kunnen inschatten
Het strafrecht is publiekrechtelijk van aard:
Als er een misdrijf gebeurd waarbij een slachtoffer valt:
- kan het slachtoffer de dader niet bestraffen
- rechterlijke macht (justitie, parket…) gaat de dader opsporen, vervolgen en berechten
- het slachtoffer heeft rechten
1.2. Wat is de functie en het doel van een straf?
1. Straffen ter preventie van strafbare feiten de straf schrikt af
2. Resocialiserende functie sanctie zorgt ervoor dat men aan sociale re-integratie kan doen
(wordt actief instrument tot wederopvoeding)
sanctie is een middel, geen doel
3. Vergelding een leed wordt toegevoegd
er wordt gestraft omdat er in het verleden iets is gebeurd
4. Herstellen dader en slachtoffer worden met elkaar verzoend om het leed te herstellen
Verschillende soorten bemiddeling (4):
1. Bemiddeling bij administratieve sancties
- wordt toegepast vóórdat de sanctie definitief wordt opgelegd
- verplicht als dader -16 is
- vooral gericht op terugbetaling van de schade
2. Bemiddeling in strafzaken
- voorgesteld door PdK als hij vindt dat misdrijf niet moet worden gestraft met een
correctionele gevangenisstraf van meer dan 2jaar
- vindt plaats vóórdat er een beslissing komt tot vervolging
- uitgevoerd door justitieassistenten
- vrijwillige deelname noodzakelijk
- verval van strafvordering als dader zich aan opgelegde maatregelen houdt
(bv: therapie, opleiding,...)
1
, STRAFRECHT
3. Slachtoffer-daderbemiddeling
- staat los van gerechtelijke procedure en vervangt deze niet
- kan op elk moment van de procedure worden aangevraagd
- iedereen die op directe wijze betrokken is bij dossier kan bemiddeling vragen
- neutrale bemiddelaar
- rechter is verplicht om in zijn vonnis te melden dat er bemiddeling heeft plaatsgevonden
- in Vlaanderen: uitgevoerd door VZW Moderator
4. Bemiddeling in het jeugdrecht (HERGO)
- kan enkel opgelegd worden door de jeugdrechter
- van rechter wordt verwacht dat hij deze maatregel eerst neemt ipv straf
1.3. Geschiedenis van straffen
- eigenrichting: wet van de sterkste: als mijn familie iets werd aangedaan, dan mag ik
jouw familie iets aandoen
primitieve - functie: leed, vergelding (de andere familie hetzelfde aandoen)
samenleving - privaat karakter
- verbod van eigenrichting
- vorsten: gingen bemiddelen, verzoenen en herstellen
- nog steeds wrede, barbaarse, vernederende straffen
13e eeuw - probeerden altijd te bewijzen of iemand wel/niet schuldig was (heksen)
- reactie op doodstraf, folteringen en barbaarse straffen
- mensbeeld van de homo economicus: de mens heeft een vrije wil en moet de
gevolgen van zijn gedrag kunnen inschatten
- theorie van het sociaal contract: maatschappij komt tot stand door een akkoord
18e eeuw van de leden
- straf wordt bepaald door ernst van het misdrijf
(als men zich niet aan sociaal contract houdt)
- denken dat men criminelen aan uiterlijk kan herkennen
- accent lag op gevaarlijkheidsgraad van de misdadiger, minder op de gepleegde
positivistisch misdaad
e stroming - maatschappij moet worden beschermd en daarom wordt er gestraft
Lombroso (sociaal verweer)
- mens heeft geen vrije wil
- mens is gedetermineerd (voorbestemd) tot delinquentie
sociaal - uit gevaar en bescherming mogen we hen verweren
verweer
- er zijn verschillende factoren die een mens delinquent maakt (bv: klimaat,
gezin, milieu, leeftijd, geslacht…)
sociologische - straf bepaald in functie van de gevaarlijkheid van de dader en zijn kansen op
scholen sociale re-integratie
2
, STRAFRECHT
- “er is geen misdrijf zonder schuld”
- verwerpt determinisme
nieuw sociaal - dader draagt wettelijke verantwoordelijkheid, maakt deel uit van het sociaal
verweer
(heersende leer)
contract
- tweesporenstelsel: enerzijds is er de “normale” delinquent, anderzijds de
jongere en geestesgestoorde delinquenten
- doel: vermindering en uitschakeling van criminaliteit
- slachtoffer én de schade die is aangericht herstellen staat centraal
- nog niet ingevoerd
herstelrecht
1.4. Wie straft en hoe?
De Magna Carta van het strafrecht => er wordt steeds uitgegaan van 3 principes:
1. PROPORTIONALITEITSBEGINSEL
straf moet in verhouding staan tot misdrijf
2. LEGALITEITSBEGINSEL
wetgeving moet duidelijk zijn, weten wat niet mag
3. SUBSIDIARITEITSBEGINSEL
minst ingrijpende maatregel eerst
enkel overgaan tot straf uit uiterste noodzaak
1.5 Codificatie van het strafrecht
Belgisch straf(proces)recht bestaat uit 2 wetboeken:
1. Wetboek van Strafvordering
2. Strafwetboek (momenteel in hervorming)
1.6. Een poging tot definitie
Materieel strafrecht = geheel van rechtsregels waardoor bepaalde gedragingen strafbaar worden
gesteld en gesanctioneerd
=> misdrijven en straffen staan centraal
=> kent het strafwetboek
Formeel strafrecht / Strafprocesrecht = geheel van rechtsregels m.b.t. de vaststelling van misdrijven,
opsporing, vervolging, berechting van de personen die verdacht worden een misdrijf te hebben
gepleegd en de rechtsregels m.b.t. de organisatie, bevoegdheid en de werking van de
publiekrechtelijke instellingen en organen die daarmee belast zijn (het gerechtelijk apparaat)
=> kent het wetboek van strafvordering
3
, STRAFRECHT
Strafrecht is een geheel van rechtsregels die
- bepalen onder welke voorwaarden de overheid voor specifieke gedragingen sancties kan
opleggen en uitvoeren
- omschrijven waaruit deze gedragingen en sancties bestaan
- voorschrijven op welke wijze de daartoe bevoegde publiekrechtelijke instanties hun recht om
voor deze gedragingen en sancties op te leggen en uit te voeren, moeten uitoefenen
1.7. Welke straffen kunnen door een rechter worden opgelegd?
1. Overtredingen → politiestraf
- politierechtbank
- gevangenis 1-7 dagen
- werkstraf min. 20u, max 45u
- geldboete €1-25
- elektronisch toezicht
- autonome probatiestraf (min 6 maand, max 1 jaar)
2. Wanbedrijf → correctionele straf
- correctionele rechtbank
- gevangenisstraf 8 dagen - 5 jaar
(correctionele rechtbank kan kennis nemen van misdaden die gecorrectionaliseerd zijn)
- werkstraf min. 46u, max 300u
- geldboete €26 of meer
- elektronisch toezicht
- autonome probatiestraf (min 1 jaar, max 2 jaar)
3. Misdaad → criminele straf
- Hof van Assisen
- opsluiting: 5 jaar - levenslang
- geldboete €26 of meer
- verzachtende omstandigheden: (naar correctionele rechtbank) vaak bij terroristische
misdrijven, omdat HvA handen vol heeft met terreur
→ gevolg: daders krijgen een veel lagere straf dan de 10jaar die normaal op de misdaad
staat
CORRECTIONELE GEVANGENISSTRAF BEDRAAGT:
ten hoogste 5jaar in gevolg van correctionalisering van een misdaad strafbaar met 5-10jaar
opsluiting
ten hoogste 10jaar in gevolg van correctionalisering van een misdaad strafbaar met 10-15jaar
opsluiting
ten hoogste 15jaar in gevolg van correctionalisering van een misdaad strafbaar met 15-20jaar
opsluiting
ten hoogste 20jaar in gevolg van correctionalisering van een misdaad strafbaar met 20-30jaar
opsluiting of levenslang
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller natanyatardie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now