Summary
samenvatting criminologie
- Course
- Institution
samenvatting lessen en powerpoints
[Show more]
Seller
Follow
natanyatardie
Content preview
CRIMINOLOGIEHOOFDSTUK 1 INLEIDING
1.1. Criminologische wetenschappen
Criminologie = de wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benaderd
(er wordt daarbij gebruik gemaakt van verschillende disciplines zoals psychiatrie, geneeskunde, …)
Definitie criminologie a.d.h.v. vragen (Stanley Cohen & Ronnie Lippens)
- waarom worden wetten gemaakt?
- waarom worden ze overtreden?
- wat doen we daaraan of zouden we daaraan moeten doen?
- waarom veranderen de definities van criminaliteit door de tijd
- waarom wordt specifiek gedrag of zelfs gehele bevolkingsgroepen gecriminaliseerd?
- waarom overtreden mensen normen?
- wat moeten we doen met overtreders?
1.2. Intersectioneel denken (kruispuntdenken)
Intersectioneel denken / kruispuntdenken = benadering die de samenloop van discriminatiegronden en
de dynamiek die daaruit vloeit zichtbaar maakt
Uitgangspunten kruispuntdenken
1. iedereen bevindt zich op kruispunt van diverse leefwerelden en identiteiten die gelijktijdig
werkzaam zijn
2. iedere maatschappelijke verschilcategorie kent verschillende lagen/dimensies:
- sociale dimensie (posities en netwerken)
- culturele dimensie (normen, waarden, beelden en symbolen)
- interpersoonlijke dimensie (omgangsvormen en taal)
- psychische dimensie (cognities, emoties en gedragingen)
- biologische dimensie (anatomie, hormonen en genen)
3. elke sociale categorie houdt sociale ongelijkheid en machtsdynamiek in
bv: vrouwen kunnen lijden onder direct fysiek en psychisch geweld, maar ook culturele uitsluiting,
sociale marginalisering…
4. dynamiek → in de loop van de tijd kunnen zich veranderingen voordoen
bv: beelden van vrouwen veranderen langzamer dan hun maatschappelijke positie
De grondleggers
Kimberly Crenshaw (eind 1980, begin 1990)
- gespecialiseerd in anti-discriminatiewetgeving
- liet zien hoeveel moeite Amerikaanse rechter had met het specifieke perspectief van zwarte
vrouwen in een rechtszaak met groep zwarte vrouwen tegen General Motors
- rechter oordeelde dat gerecht moest onderzoeken of klacht een vorm van rassendiscriminatie,
geslachtsdiscriminatie of beide was
- kon niet gaan om combinatie of ‘kruising’ van beide gronden
- kwam neer op negeren van ervaringen van zwarte vrouwen die kunnen afwijken van ervaringen
van witte vrouwen en zwarte mannen
- meerdere factoren spelen een rol (genderongelijkheid, uitsluiting op basis van huidskleur…)
- door deze beweging werd term ‘intersectionaliteit’ gelanceerd
- legde nadruk op gender en etniciteit
Patricia Hill Collins
1
- haar werk vertrekt voornamelijk vanuit identiteitsvorming en black feminisme
, CRIMINOLOGIE
14 assen van identiteitsvorming: machtsassen
1. geslacht 8. religie
2. seksuele oriëntatie 9. gezondheidssituatie
3. huidskleur 10. leeftijd
4. etniciteit 11. verblijfsstatuut
5. nationaliteit 12. bezit
6. klasse 13. noord-oost-zuid-west
7. cultuur 14. maatschappelijke ontwikkeling
→ hebben gelijktijdig en in wisselwerking een invloed op ieders positie in de samenleving
Voorbeelden intersectioneel denken:
· vrouw met donkere huidskleur en met hoofddoek heeft andere ervaring in onderwijs dan een
blanke vrouw → er is nog veel discriminatie
· vrouwen worden als slachtoffer anders bekeken dan mannen
· leeftijd heeft invloed op je kansen bij het vinden van werk
Link met criminologie
Strafrechtsysteem: niet immuun voor ongelijkheid en discriminatie
machthebbende schrijven wetten, zij bevinden zich in bevoorrechte posities
vaak blind voor mensen die zich aan andere kant van machts-assen bevinden
HOOFDSTUK 2 CRIMINALITEIT
Criminaliteit = het plegen van strafbare feiten, het gaat om gedrag dat als een strafrechtelijke inbreuk
wordt bestempeld
Deviant gedrag = gedrag dat door de samenleving als schadelijk wordt ervaren. Mensen die dit gedrag
stellen zijn delinquenten of criminelen (als het strafrechtelijk vervolgbaar is)
Crimineel gedrag = menselijk gedrag dat door de samenleving als schadelijk wordt ervaren én in het
strafrecht is opgenomen
2
, CRIMINOLOGIE
Criminaliseringsproces
Wat we crimineel gedrag noemen hangt af van:
- de gevolgen die het gedrag heeft voor zowel het slachtoffer als de samenleving
- de morele opvattingen van machthebbers
- de publieke opinie
- de tijd en plaats waarin het gedrag plaatsvindt
= criminaliseringsproces
2.1. Wat is criminalisering?
Criminalisering = proces waarin bepaald wordt of een bepaald gedrag maatschappelijk onaanvaardbaar
is én strafrechtelijk moet vervolgbaar zijn
Voorbeeld criminalisering: hacken is pas recent een crimineel feit
De vraag is: wie bepaalt de norm?
In de geschiedenis heeft de hogere klasse (burgerij) zijn eigen waarden -en normensysteem als dè
universele norm gepresenteerd, maar daarom niet gehanteerd
→ “universele” rechten waren uiteindelijk heel beperkt en werden enkel toegepast voor burgerij
→ vandaag de dag is dit niet anders
Is criminalisering normatief? → ja
Emile Durkheim:
Stelt dat de verontwaardiging van mensen over “criminelen”, maakt dat mensen de normen opnieuw
gaan benoemen, de overtreders houden de anderen op het rechte pad
Michel Foucault:
Beweert dat onmenselijke situaties in de gevangenissen bewust worden gecreëerd om zo criminelen
te dwingen tot beestachtig gedrag. Zo is het voor anderen nog duidelijker hoe mensonwaardig het is
om crimineel gedrag te stellen
Verloopt het criminaliseringsproces overal hetzelfde? → nee
Niet elke staat ziet er identiek uit
alles gebeurt binnen een ruimere context zoals de cultuur, tijdsgeest, politiek, economische en
sociale factoren, het democratisch gehalte van een maatschappij…
Waardenstelsel: komt voort uit normen en geconcretiseerde gedragsregels
→ is door globalisering een universeel goed geworden (UVRM)
Kritische bedenkingen UVRM:
- kunnen deze waarden wel als universeel worden beschouwd? zijn ze niet té westers en té
koloniaal geïnspireerd?
- gelden de rechten wel voor iedereen of enkel de elite?
3
, CRIMINOLOGIE
Welke principes hanteert de overheid in het criminaliseringsproces?
Wederkerigheidsprincipe: basisprincipe dat zegt dat alle gedragingen zo min mogelijk schade mogen
berokkenen aan anderen
- “elkaar niets aandoen wat je zelf niet zou willen”
- als gedrag te veel schade veroorzaakt aan anderen, dan zal de regering het gedrag strafbaar
stellen
- binnen een democratische samenleving streeft men naar het maximale nut (op lange termijn)
voor iedereen (=utilitarisme)
- lange termijn is belangrijk
- niet alle strafwetten zijn gebaseerd op dit principe
(Neo) liberale levensvisie
- individuele vrijheid enorm belangrijk
- druist in tegen wederkerigheidsprincipe
- grens tussen “individuele vrijheid” en “elkaar niets aandoen wat je zelf niet zou willen” is vaak
onduidelijk en leidt dikwijls tot discussie
Wat als je niet akkoord bent met de wetten?
Men kan zich er openlijk tegen verzetten
- via deel te nemen aan het politieke debat en te ijveren voor wetswijzigingen
- via demonstraties en acties
- zich bewust niet aan de gestelde afspraak houden
- …
HOOFDSTUK 3 CRIMINALITEIT IN CIJFERS
3.1. Criminalistiek (=meten van criminaliteit)
Meten van criminaliteit niet makkelijk
criminaliteit = vaag begrip
sommige misdrijven niet opgemerkt, niet aangegeven of niet geregistreerd
Criminologisch onderzoek: zicht krijgen op totale problematiek, niet enkel op het geregistreerde
Hoe meten we criminaliteit?
Officiële criminaliteitsstatistieken Zelfrapportagetechnieken
- politionele statistieken - slachtofferenquêtes
- gerechtelijke statistieken - zelfrapportage door plegers van delicten
= Geregistreerde criminaliteit = Niet-geregistreerde criminaliteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller natanyatardie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now