Summary
samenvatting vk 2
- Course
- Institution
samenvatting vk 2 lessen en ppt
[Show more]
Seller
Follow
natanyatardie
Content preview
VERKLARINGSMODELLEN 2HOOFDSTUK 1: EEN MODEL VOOR PEDAGOGISCHE VAARDIGHEDEN: PATTERSON
Triple P (positive parenting program)
= behandelingsprogramma specifiek op ouders gericht:
- leunt op afdwingtheorie
- stelt 5 ouderlijke vaardigheden om antisociaal gedrag in te perken
1. positieve betrokkenheid
2. positieve bekrachtiging
3. interpersoonlijke probleemoplossing
4. discipline
5. monitoring
1.1 De afdwingtheorie of het tirannieke proces en ouderlijke vaardigheden
= proces waardoor kinderen hun zin leren krijgen d.m.v. verschillende soorten gedragingen
- dwinggedrag: zeuren, klagen, woede-uitbarstingen
- weigergedrag: het ontlopen van een opdracht of verantwoordelijkheden
- eisend gedrag: onmiddellijke behoeftebevrediging willen of blijven aandringen
Dwinggedrag ontstaat uit directe interactie tussen ouder-kind: ze trainen elkaar erin
- dwinggedrag op jonge leeftijd is normaal = manier van het kleine kind om controle op omgeving te
kunnen uitoefenen
- op oudere leeftijd gaat dit gedrag soms te ver → corrigerend optreden via:
leren tolereren van de frustraties
leren uitstellen van de onmiddellijke wensen
- correctie gebeurt niet: kans op antisociaal gedrag
Niet de bedoeling dat ouders hun kind 100% onder controle krijgen, maar tot 60-70%
Belangrijk voor ontwikkeling eigenwaarde en gevoel van controle te hebben over omgeving: kinderen
ruimte geven
Als hulpverlener rekening houden met storende factoren die ouderlijk gedrag kunnen beïnvloeden
bv. temperament van het kind, persoonlijke problemen van ouders (psychiatrische stoornis), financiële
problemen, gezinsomstandigheden, gebrek aan eigen adequate ouderlijke modellen, inmenging
grootouders
Afdwingtheorie:
Kinderen Ouderlijk begrenzen
- - leren controle uit oefenen op omgeving - - frustraties tolereren
- - zelfbeeld en zelfvertrouwen - - uitstellen van de onmiddellijke wensen
- - exploratielust
- - voordeel aan hun kant krijgen
1
, VERKLARINGSMODELLEN 2
1.2 Het negatief proces en opvoedkundige vaardigheden
= wanneer elk contact tussen opvoeder en minderjarige uitloopt op wederzijdse ergernis.
In de omgeving enkel betrekkingsniveau, geen inhoudsniveau: je kan jezelf niet meer zijn en riskeert door
de aanwezigheid van die andere de greep op de groep te verliezen
Negatieve processen kunnen volgens 4 fasen opgebouwd:
1. Opstart: eenvoudig niet beladen vraag wordt door jongere als vijandig ervaren
2. Men reageert met een negatieve reactie: een reactie waarin een negatieve emotie doorklinkt
3. Kickboksen: van het ene woord komt het andere → zinloze discussie
4. Agressie en irritatie: er vallen klappen, bui blijft hangen en iedere betrokkene weet dat er niet veel
nodig zal zijn om weer los te barsten
In een negatief proces gaat het minder om dwinggedrag en om winst te boeken. Maar roept gevoelens
van irritatie overheersen. Er ontstaat een spiraal van wederzijdse allergie waarin beide vervormd beeld
van elkaar opbouwen
→ opvoeder verliest gezag en dus positie: gaat niet over inhoud, maar om wie het van het zeggen heeft
Jongere met gedragsproblemen heeft scheefgroei gekend → moet rechtgetrokken worden, maar lukt
niet met ‘hij/zij moet maar luisteren’ of ‘ik zal hem/haar een leren luisteren’
→ missen soepelheid, houden onvoldoende rekening met anderen en verwachten teveel een
onmiddellijke inwilliging van hun wensen
4 fasenmodel Patterson
2
, VERKLARINGSMODELLEN 2
1.3 Ouderlijke en opvoedkundige vaardigheden
1. Positieve betrokkenheid
Gaat over gezonde, warme en correcte houding. Gaat over het bieden van een opvang in een kader
waar de jongere een plaats kan vinden. Men is begaan met de jongere en toont interesse van
leefwereld
Schematische weergave Factoren die positieve betrokkenheid in de weg
staan:
- Op positieve wijze begaan zijn met jongere, om hem - Antisociale / antimaatschappelijke houding bij ouders
geven, op gepast wijze bezorgd zijn - Minzame goedkeuring van normovertredend gedrag
- houding/attitude die men zich eigen moet maken als - Slechte relaties in het gezin/conflicten:
ouder/opvoeder verschillende opvoedingshoudingen binnen gezin
- Samen activiteiten plannen in samenspraak met de - tolerantere, verdedigende houding van de
jongere op manier die vrije discussie toelaat grootouders indien zij de opvoedingstaak tijdelijk
- heeft een gunstig effect op gevoel van eigenwaarde overnemen
van de jongere - emotionele moeilijkheden van de ouders +
desorganisatie die dit meebrengt
- combinatie van deze factoren
2. Positieve bekrachtiging
Gaat over consequent aanmoedigen en belonen van gewenst gedrag. Dit vraagt verhoogde
waakzaamheid van opvoeders om bij dergelijke jongeren het schaarse positieve gedrag nog te zien
en belonen!
Belonen: sociaal en materieel. Jongeren met antisociaal gedrag reageren voornamelijk op materiële
beloning! Regel is om slechts 1 negatieve actie te ondernemen van 4 positieve → moeten authentiek,
duidelijk en doelgericht blijven!
→ indien niet het geval, gevaar van verwenning, regelonduidelijkheid en onvoorspelbaarheid!
→ systematisch en onmiddellijk bekrachtigen:
- na elk gewenst gedrag volgt direct de positieve bekrachtiger
- na ongewenst gedrag volgt er niets
- de jongere leert in een positief bekrachtigde en meer voorspelbare omgeving te leven
- de jongere leer wat wel/niet kan
Aandachtspunten:
- Tussentijdse beloningen = motiverender dan één grote beloning (werken in kleine stappen)
- Beloon prestaties, geen prestatiebeloften
- Eens gewenst gedrag is aangeleerd, mag men grotere eisen stellen
- Teveel bekrachtigen kan storend werken, werk gedoseerd
- positieve bekrachtiging werkt trager dan straffen
- positieve bekrachtiging vergroot gevoel van zelfbeschikking en eigenwaarde i.t.t. straffen
- positieve bekrachtiging hangt sterk samen met discipline- vaardigheden
3
, VERKLARINGSMODELLEN 2
Positieve bekrachtiging kan via:
Sociale bekrachtigers Tastbare bekrachtigers
- aanmoedigen, schouderklopje, - extra uitgaansuren, extra vriendenverzoek, extra
complimentjes van goede prestaties, … zakgeld, …
- lijkt evident en waardevol, maar wordt - krachtig om gedrag te veranderen omdat:
weinig gebruikt. bij kleine kinderen wel, · jongeren duidelijk zien welk gedrag iets oplevert
maar dit neemt af en welke niet
· jongeren ervaren iets te krijgen wat ze zelf
verdiend hebben
· dwingt ouders/opvoeders te letten op
daadwerkelijk optreden van gewenst gedrag
3. Interpersoonlijke probleemoplossing
Gaat over gezamenlijk oplossen van problemen. Het gaat om problemen tussen ouders/opvoeders
en de adolescent, problemen die opgelost kunnen worden als opvoeder moet men rekening houden
met volgende gegeven:
Bij jongeren in probleemsituaties kunnen we merken dat zij gedrag van anderen als vijandig
aanvoelen en interpreteren → essentieel zich constructief op te stellen
Pubers en adolescenten reageren dikwijls beter indien ze betrokken worden bij overleg van regels
Interpersoonlijke probleemoplossing staat tegenover de volgende gedragingen:
- Autoritaire oplossingsmodel: weet wat goed is voor anderen en neemt beslissingen in hun plaats
- Vermijdend oplossingsmodel: geen zin om problemen te bespreken vanuit idee dat gedrag toch
niet zal veranderen. Men argumenteert vanuit eigen ervaring
- Vechtstijl: opblazen en overdrijven van problemen. Iedereen bij problemen betrekken en extreme
posities innemen → hierdoor kan elk probleem tot oorlog leiden
Veel voorkomende fouten van opvoeders in Fouten voorkomen:
probleemsituaties belang hechten aan communicatie en actief luisteren:
- te snel advies geven - aandacht geven aan wat er verteld wordt en inleven
- te rap sussen → geeft gevoel niet gehoord te worden - peilen naar onderliggende gevoelens
- zelf therapeut spelen + interpreteren → altijd uit den - aftoetsen of je juist zit met je interpretaties
boze - niet direct advies geven
- zelf impulsief reageren - niet te snel geruststellen / minimaliseren
- niet defensief reageren, altijd kalm blijven
- je altijd richten op positieve aspecten
Aanpakken van problemen best via stappenplan. Eerst moet probleem goed gedefinieerd worden in de
context van een dialoog. Daarna wordt een brainstorming uitgelokt over alternatieve oplossingen.
Vervolgens wordt een alternatief geselecteerd, voorbereid, toegepast en geëvalueerd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller natanyatardie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now