Identiteit 2
LES 1 : INTRODUCTIE TYPOLOGIE
1. Introductie tot het begrip type/typologie & morfologie
1.1. Typologie
BV : Garage gaat terug op twee typologieën : stal + koetshuis
voor garage er was als vorm, welke voorgangers dus?
TYPOLOGIE = Leer van de typen
Doorheen de tijd nagedacht over begrip + ook mee geëvolueerd
- 18de eeuw : theoretisch instrument voor de classificatie van begrippen , brengt structuur in de kennis, maakt
inzicht in disciplines mogelijk
Plantenkunde : linnaes = classificatie van planten
Architectuur : classificatie op basis van morfologische kenmerken : Marc-Antoine Laugier
In verband met gebouwde objecten = essai sur l’architecture
functionele kenmerken : Jacques-Francois Blondel
In verband met gebouwde objecten = l’Architecture Francaise …
- 20ste eeuw : ontwerpinstrument van waaruit mogelijke ontwerpbeslissingen zijn te genereren
Philippe Panerai : generatieve typologie : reproduceerbaar stelsel van samenhangende ontwerpkeuzes
TYPE =
- Geheugenkoffer
- Drager van ontwerpervaringen (met gelijksoortig probleem)
- Geijkte oplossing
1.2. Ontwikkeling van het begrip ‘type’
Type > Griekse typos = vorm of patroon
Methode tot classificatie
Quatremère de Quincy : type als synoniem voor model MAAR toch duidelijk verschil in betekenis
TYPE MODEL
Object waarnaar eenieder werken kan concipiëren Object dat als zodanig moet herhaal worden
die onderling niet hoeven overeen te komen
Min of meer vaag Nauwkeurig en gegeven
Is de oorsprong, eerste oorzaak
Is het idee van een element dat het model tot
richtlijn moet dienen
Bv. arbeiderswoning : je hebt een idee, maar geen exact beeld. Je weet bv welke materialen maar niet exact
hoe het eruit ziet
Typologie in verband met gebouwde objecten vs. typologie in de antropologie van het wonen
Woning typologieën worden gevormd in functie van beschikbare
materialen en technieken klimaat, reliëf, economische activiteit, sociale
relaties, wereldbeeld en religie… binnen bepaalde gemeenschap
Typologie in verband met gebouwde objecten vs. Le Corbusier : Objet Type
Vanzelfsprekende, gestandaardiseerde objecten waarvan vorm resultaat is van een verfijningsproces in functie
van een maximale gebruikswaarde en de noodzaak van een economische productie
woningen moeten ook zo gestandaardiseerd worden als een auto (bv. citroën)
1
, Quatremère de Quincy
- Type is resultaat van lange traditie
- Niets komt uit het niets voort
- Alles heeft voorgeschiedenis en context
- Basisprincipe altijd waarneembaar
- Kan veranderen en zorgen voor vormvariaties + ook verder evolueren
- Abstract begrip
Durand
Classificatiesysteem gericht op onderwijs en productie architectuur
1ste boek : Grand Durand
Typologisch overzicht toonaangevende gebouwen (classificiatie)
2de boek : Précis des Leçons données à l’Ecole Polytechniquz
Catalogus / vocabulaire van gebouwonderdelen en gebruiksaanwijzingen (ontwerpmethodiek)
Type gebruikt als te kopiëren model, als concreet voorbeeld
Ontwerpen werd kwestie van samenvoegen van in hun vorm bepaalde onderdelen
Typologie los van oorspronkelijke context van gebruikte vorm (dit ≠ Quatremère)
Nieuwe typologieën > maakt soort raamwerk met allemaal oplossingen
als architect kan je deze dan combineren (bv. bib-oplossingen + trap-oplossing + … = nieuw gebouw)
SV
Durand : samenvoegen van bestaande oplossingen
Panerai : zelf nog nadenken
Quatremère = types
1.3. Functionalisme
Andere rol voor typologie door
- Belang van het programma / de functie
- Afwijzing van traditie
1. Classificatie in termen van functie en niet vorm/opbouw (hotel, gevangenis, station, …)
= FUNCTIONELE TYPOLOGIE
2. Model of standaard (prototype, geen resultaat historische ontwikkeling)
Type is dus :
= nieuwe uitvinding
= basis voor een nieuwe reeks
= losstaand van het verleden
Voorbeeld : Pevsner : historie van gebouwen types
Voorbeeld : Neufert : minimummaten en standaardafmetingen om te ontwerpen
Typologie in verband met gebouwde objecten : 20ste eeuw Modernisme (functionalisme)
2
, Ernst MAY : Siedlung Romerstadt, Frankfurt am Main
Standaardtypes van woningen (1925-1930) : minimum deze afmetingen
Margarethe SHUTTE-LYHOTZKY : Frankfurter kuche (1926)
Eerste functionele inbouwkeuken
Afgestemd op noden van de vrouw
1.4. Typologie en morfologie
‘De Italiaanse school’
Saverio Muratori – Carlo Aymonino – Aldo Rossi
- Kritiek op functionalisme / modernisme
- Minder grote breuk met verleden
- Nieuwe impuls vanaf 1950
- Typologie op basis van VORM terug in de belangstelling
- Onderzoek op bestaande stad + continuïteit van de historie
Bv. amfitheater in Lucca omgevormd tot markt Bv. Gebouwen in het oude amfitheater in Firenze
Ook in interieurarchitectuur/meubelkunst verder gewerkt op principes klassieke meubelkunst :
3
, Bv. Modulor / Rij van Fibonacci
Bv. Marie-José Van Hee – Woning Leeuws-Croes (Gent / 1997-2001)
Werkt zeer sterk met rij van Fibonacci en Gulden Snede
1.5. Morfo-typologisch onderzoek.
- Onderzoek op concrete stedelijke vorm
- Onderzoek op aanwezige, geregeld voorkomende elementen bv. woningen
- Relatie tussen vorm stad & typologie gebouwen
Conclusies :
1. TYPE ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen in een stedelijk weefsel
2. STEDELIJK WEEFSEL ontwikkelt zijn specifieke kenmerken alleen binnen een stedelijke structuur/context
3. STEDELIJKE STRUCTUUR enkel begrijpbaar in HISTORISCHE DIMENSIE
Aldo Rossi (1966, 1970) :
Meer gericht op het ontwerpen en schaal van de architectuur
TYPE = diep in de mens verankerd
= drager van culturele betekening
Architectonische types destilleren uit het stedelijk weefsel
Oer-elementen van de architectuur (zijn dus niet meer reduceerbaar)
Historisch onveranderbaar
Nadruk op de culturele betekenis van type (elementaire vormen)
Typologie en morfologie in verband met gebouwde objecten
Giorgio DI CHARICO (1888-1978), Pittura metafisica
Aldo Rossi : Gemeentehuis, Borgorico, 1983 / Appartementsgebouw IBA Berlijn, 1984
archetypische elementen van traditionele stedelijke architectuur in een vereenvoudigde vorm inbrengen in
nieuwe gebouwen (kolom, galerij, fabrieksschouw)
Aldo Rossi : Teatro Del Mondo, drijvend theater : verwijzingen naar theaters aan het water
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annelieswynants. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.30. You're not tied to anything after your purchase.