Samenvatting Arbeids- en Organisatiepsychologie | ISBN: 9789089652799
10 views 0 purchase
Course
Arbeids- & Organisatiepsychologie
Institution
Saxion Hogeschool (Saxion)
Book
Groot Psychologisch Modellenboek
Duidelijke en uitgebreide samenvatting van het 'Groot Psychologisch Modellenboek' van Anton van der Horst en Marcel Wanrooy (2e druk). De stof wordt verduidelijkt door middel van voorbeelden, afbeeldingen en tabellen. Daarnaast worden belangrijke begrippen extra toegelicht. De volgende modellen uit...
Model 1
Het situationeel leiderschapsmodel -> succescol leidinggeven door flexibel te zijn en af te
stemmen op de situatie.
Het model biedt je handvatten om je stijl van leidinggeven af te stemmen op de
taakvolwassenheid van de medewerker.
Van 2 factoren afhankelijk:
1. Bekwaamheid: kunnen, mate waarin de medewerker de kennis en competenties zit om de
taak uit te voeren.
2. Bereidheid: willen, gaat over het zelfvertrouwen en de motivatie van de medewerker om de
taak uit te voeren.
Er worden in taakvolwassenheid 4 niveaus onderscheiden:
M1: lage competentie en weinig bereidheid of onzekerheid.
M2: lage competentie en voldoende bereidheid/zelfvertrouwen.
M3: voldoende competentie en weinig bereidheid of onzekerheid.
M4: voldoende competenties en voldoende bereidheid/zelfvertrouwen.
Dit leid tot vier verschillende leiderschapsstijlen:
S1: Instrueren (S1). Bij een (nieuwe) taak waar nog weinig bereidheid voor bestaat, kies je voor
een instruerende en directieve stijl.
S2: Overtuigen (S2). Je biedt nog steeds veel sturing, maar werkt tevens aan de bereidheid van de
medewerker om competenter te worden en te geloven in het eigen kunnen. Daarme kunnen het
zelfvertrouwen en de wil om de taak uit te voeren groeien.
S3: Overleggen (S3). Wanneer de medewerker voldoende competenties bezit, maar er sprake is
van weinig bereidheid of motivatie om de (nieuwe) taak uit te voeren, kies je voor een
overleggende stijl van leidinggeven. Je gaat op zoek naar het willen en motiveren van de ander.
S4: Delegeren (S4). Wanneer de medewerker competent is en zelf voldoende motivatie en
erkenning it het volbrengen van de taak haalt, kun je de taak aan hem overlaten.
Ezelsbrug; Jan krijgt een nieuwe taak waar die nog niet voor bereid voor is, en wil het instrueren
(leren).(S1). Degene die het hem gaat leren overtuigt hem dat hij dit kan doen. Hierdoor gaat jan
meer op zichzelf vertrouwen. Bereidheid is er en zelfvertrouwen begint te groeien (S2). Jan vind de
taak niet leuk en gaat overleggen of Henk hem niet mag doen, (Jan heeft er dus geen motivatie
voor, dus gaat een ander motiveren) (S3). Henk is wel geschikt en is zeker dat hij de taak wel
haalt, en word zo aan hem gedelegeerd (overgelaten) (S4).
(Zo werkt het
niet, het gaat
echt om de
relatie tussen Overleggen Overtuigen
werknemer en
leidinggevende,
maar zo kun je
het een beetje
onthouden)
Voordeel: richt
zich op relatie
leidinggevende
en medewerker. Instrueren
Nadeel: lijkt dat
medewerker
maar voor een
stijl van
leidinggeven
wordt gekozen,
maar is niet zo.
,Arbeids- en Organisatiepsychologie 16-09-17
Model 6
De tijdmanagement matrix
Taken organiseren en uitvoeren door prioriteiten te stellen.
De tijdmanagement matrix staat ook wel bekend als de Eisenhower-matrix. De essentie van de
tijdmanagement matrix is dat je alle activiteiten die je kunt uitvoeren, of het nou in de werk- of in
de privésfeer is, kunt duiden aan de hand van twee hoofdvragen:
- Hoe belangrijk is de betreffende activiteit (en vooral: hoe belangrijk is he dat jij die activiteit
uitvoert?)
- Hoe dringend is het uitvoeren van de betreffende activiteit.
Zo ziet een tijdmanagement matrix eruit:
Dringend Niet dringend
Belangrijk Voorbeelden: Voorbeelden:
- Crises - Voorzorgsmaatregelen, PM-
- Urgente problemen activiteiten
- Projecten waarvoor een - Werken aan relaties
deadline geldt - Nieuwe mogelijkheden
onderkennen
(Mogelijke resultaten: stress, - Planning recreatie
overspannenheid,
crisismanagement, altijd bezig (Mogelijke resultaten: visie,
met branden te blussen) perspectief, evenwicht, discipline,
controle en weinig crisis)
Niet belangrijk Voorbeelden: Voorbeelden:
- Interrupties, sommige - Beuzelarijen (iets onbenulligs)
telefoontjes - Sommige post
- Sommige post, sommige - Sommige telefoontjes
rapporten - Tijdverdrijf
- Aanstaande kwesties - Plezierige activiteiten
- Aardigheden tegenover
anderen (Mogelijke resultaten: totale
onverantwoordelijkheid, ontslag,
(Mogelijke resultaten: gerichtheid afhankelijk van anderen of van
op korte termijn, sociale instellingen)
crisismanagement, de reputatie
van een kameleon, doelen en
plannen als waardeloos zien)
Na de beantwoording van deze twee vragen kunnen vier soorten activiteiten ontstaan:
- Belangrijke en dringende activiteiten
- Belangrijke maar niet dringende activiteiten
- Onbelangrijke maar dringende activiteiten
- Onbelangrijke en niet dringende activiteiten
In de optimale situatie ben je alleen maar bezig met activiteiten die belangrijk en niet dringend zijn.
Dringende kwesties zijn over het algemeen zichtbaar, ook voer je belangrijke taken eerder uit. Je
resultaten als je iets belangrijk vindt, zouden moeten bijdragen aan je leenstaak, waarden en
voornaamste doelstellingen. Op dringende zaken reageer je doorgaans en minder dringende
zaken wacht je af.
Voordeel: goed hulpmiddel eigen agenda beter beheersen. Helpt bij creëren van bewustzijn over
activiteiten die je uitvoert.
Nadeel: vaak blijft het gebruikt van de matrix beperkt tot het invullen van het schema.
, Arbeids- en Organisatiepsychologie 16-09-17
Model 16
De roos van Leary
De relatie met anderen verbeteren door bewust te sturen op gedrag. Gesprekken verlopen helaas
niet altijd als je zou willen. Vaak gaan onenigheden tussen mensen helemaal niet over de inhoud
van het meningsverschil, maar meer over de onderlinge relatie. Die relatie is te beïnvloeden. De
roos van Leary is een communicatiemodel dat laat zien hoe je invloed kunt uitoefenen op het
gedrag van anderen. In 1957 huidige vorm door Amerikaanse psycholoog Timothy Leary. De
essentie van dit model is dat je, door je bewust op een bepaalde manier te gedragen, anderen
kunt beïnvloeden. 2 assen:
- Horizontale as: intimiteit en affectie (samen) of juist ontbreken daar van (tegen)
- Verticale as: controle, invloed en dominantie (boven) of juist het ontbreken daarvan (onder)
Combinatie assen -> vier vlakken. Je hebt 8 basisgedragingen: leidend, helpend, aanpassend,
afhankelijk/volgend, wantrouwig/teruggetrokken, opstandig, agressief/aanvallend en concurrerend
gedrag.
-> CAO WAAHL
Er staan 2 gedragssoorten verticaal tegenover elkaar -> koppelen en dat roept voorspelbaar
gedrag op.
4 soorten:
- Agressief gedrag roept opstandig gedrag op
- Concurrerend gedrag roept wantrouwig gedrag op
- Leidend gedrag roept afhankelijk gedrag op
- Helpend gedrag roept aanpassend gedrag op
Voordeel: geschikt voor zelfdiagnose. Communicatiestijl herkennen (hoe het verloopt). Je ziet op
welke wijze jij je stijl kunt aanpassen.
Nadeel: vrij simpel, vereenvoudigde weergave van werkelijkheid, niet menselijk gedrag
veranderen, maar beter omgaan met communicatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lauryok. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.
