Summary
Samenvatting Gender- en diversiteitsstudies
- Course
- Institution
samenvatting van de lessen: bevat powerpoint en notities
[Show more]
Seller
Follow
zoeampe
Content preview
Gender- en diversiteitsstudiessamenvatting
1. Genderstudies: een introductie
1.1. Van waar komt ‘gender’?
Engelstalig woord, in het Nederlands: sekseverschil, seksueel verschil, seksuele differentie. Wordt
vaak gebruikt om het verschil met ‘sekse’ weer te geven. Gender is een gecreëerd proces dat te
maken heeft met macht in alle feministische theorievorming. Gender is een sociaal en culturele
constructie.
Gender zorgt ervoor dat er kan worden ontsnapt aan de zogenaamde ‘natuurlijkheid’ van
geslachtsverschillen, als zogenaamde ‘neutrale variabele’ in onderzoek zoals leeftijd of opleiding.
1.1.1 Joan Scott: gender: a useful category of historical analysis (1986)
Tekst Meyerowitz:
Impact van het werk van Scott:
o We observeren de taal m.b.t. gender niet goed.
o Sekseverschillen worden in de geschiedenis gezien als ‘natuurlijk’ en ‘fundamenteel
in oppositie’: woorden zijn vaak niet neutraal
o Is gender sekse geworden? Taal is gegenderd.
o Hoer regelt, structureert en legitimeert de zgn. natuurlijke relatie tussen mannen en
vrouwen de bestaande machtsverhoudingen?
o Later keert Scott terug op stappen:
Teleurgesteld over hoe gender als sociale categorie gezien werd door
historici
Gender werd verbogen tot ‘vrouwen’
Gender was nooit bedoeld om tot sekse te leiden.
Evolutie van concept gender.
o Gender als concept bestond al langer in de grammatica, toen de sociaal
geconstrueerde sekseverschillen nog geen term kenden
o Begin 20ste eeuw: kritische benadering van het biologisch determinisme. Bv.: idee dat
vrouwen dommer zijn omdat hersenen kleiner zijn
o Midden 20st eeuw: Money, Hampson & Hopkins: gender verscheen in
wetenschappelijk literatuur
Joan scott = bruggenbouwster:
o Feministische sociale wetenschappers die het biologische determinisme verwierpen,
en de filosofen, psychoanalytici en literatuurcritici die aanhielden dat de ‘language of
difference’ de Westerse sociale en politieke orde ondersteunt.
o Canon van verschil-en gelijkheidsdenken: nature-nurture debat
1
,1.1.2. Oorsprong van het concept gender? John Money
Deed werk m.b.t. intersekse en ontwikkelde nieuwe concepten zoals gender, genderrol, genderrol en
-oriëntatie. Kinderen leren gender zoals ze taal leren: het biologisch geslacht determineert niet
iemands genderrol en oriëntatie. Een kind is een tabula rasa.
‘The term gender role is used to signify all those things that a person says or does to disclose himself
or herself as having the status of boy or man, girl or woman, respectively. It includes, but is not
restricted to, sexuality in the sense of eroticism’
John-Joan case (Bruce-Brenda-David): interseksueel kind wordt bij de geboorte in een gender
geduwd, volgens Money is gender aangeleerd en is er dus geen probleem, jaren later had het kind
een identiteitscrisis en pleegde hij zelfmoord. Conclusie: men kan niet ontsnappen aan zijn biologie
en het biologisch geslacht determineert niet iemands genderrol en oriëntatie. De genderidentiteit die
je denkt dat je kind heeft, kleurt de omgang met het kind.
1.1.3. Robert Stoller
Schreef als eerste een boek met gender in een niet-linguïstische vorm ( had het idee dat gender een
sociale constructie was). Hij lanceerde de term ‘gender identiteit’ als ander woord voor ‘gender (=
balans mannelijkheid en vrouwelijkheid binnen een persoon)’.
Psychologische sekse= hoe iemand zich voelt (qua gender).
Gender heeft psychologische en culturele connotaties i.p.v. biologische connotaties.
Stoller was geen feminist: gender kan je bijstellen/vormen aangezien het een sociale constructie is.
Bv.: Een meisjesachtige jongen kan je herstellen naar een “echte” jongen.
“If gender was mostly socially constructed, then someone has to repair it when it is improperly built.”
1.2. Sekse / gender in feministisch debat
Rond de Jaren ’70 ontstond een 2 de feministische golf en deed een ander begrip voor ‘sekse’ zijn
intrede. Er kwam aandacht voor de culturele, historische en socio-politieke dimensie van ‘sekse’.
Als gender een constructie is, waarom zouden we het dan houden als het de onderwerping
van vrouwen in stand houdt? Bv.: vrouwen werden gestimuleerd om meer technische
richtingen te volgen.
Ann Oakley: sekse = biologische categorieën, gender = culturele adaptaties.
2
,1.3. Sandra Harding (1986)
Er zijn 3 niveaus van gender::
1) Gender als dimensie van persoonlijke identiteit: gender onderzoeken als interpersoonlijk
proces van zelfrealisatie: de dynamische relatie van zelfbeelden t.a.v. de individuele en
collectieve identiteit ( hoe je het zelf ervaart en uitbouwt).
2) Gender als een organisatieprincipe van sociale structuur: gender als fundament van sociale
instituties. Bv.: familie (vader/moeder), verdeling arbeid/zorg…
3) Gender als basis voor normerende waarden: gender als systeem dat betekenisgeving
produceert.
1.4. Candace West & Don Zimmerman (1987)
Is sekse wel zo natuurlijk en neutraal? ‚‘a fact of nature?‘
Judith Butler: het feit dat we slechts 2 geslachten erkennen is een resultaat van een cultureel
gendersysteem. Bv.: welke aanspreekvorm voor non-binaire personen?
Gender = wat we doen en wat we doorgeven in een sociale situatie die daar mee vorm aan geeft.
Gender is meer dan een genderrol, namelijk het product van het sociale doen.
“Gender doen/maken betekent dat we verschillen gaan creëren, deze zijn niet essentieel en
steunen niet op biologie. Eens deze verschillen er zijn, gebruiken we deze verschillen om aan
te wijzen hoe verschillend mannen en vrouwen zijn.”
If-can test = als je mensen kan indelen als leden van een bepaalde sociale categorie, dan categoriseer
je hen.
Accountability: als je afwijkt van de norm moet je je vaak verantwoorden, en je krijgt een rolconflict
(het gevoel dat wat je doet niet gepast is).
1.5. Erving Goffman (1922-1982)
Gender role = rollen zijn vaak gender gemarkeerd, afhankelijk van de situatie (bv.: mannelijke
verpleger, vrouwelijke chirurg).
Situated identities, rather than master identities
Gender display = conventionele gedragingen die gestructureerd zijn als een statement-antwoord
type, en afhankelijk van de aan- of afwezigheid vn symmetrie kann leiden tot respect of dominantie.
= hoe je gender toon.
“If gender be defined as the culturally established correlates of sex (whether in consequence of
biology or learning), then gender display refers to conventionalized portrayals of these correlates”
3
, 1.6. Harold Garfinkel (1917-2011)
Casestudy Agnes: je uitdrukken als vrouw en tegelijkertijd leren wat het betekent om vrouw te zijn.
Bv.: je leert dat het niet vrouwellijk is om de deur open te houden, om in een vergadering het hoge
woord te nemen…
Maakt duidelijk wat cultuur onzichtbaar heeft gemaakt: het verwerven van gender.
Tekst Kessler & Mckenna: genitalieën zijn meestal niet zichtbaar, toch labelen we iemand met een
seksecategorie. Op basis van genderdisplay genderen we iemand.
2. Diversiteit en intersectionaliteit
2.1. Diversiteit
2.1.1. Wat is diversiteit?
Diversiteit is een ‘hot topic’ in de sociale wetenschappen en humanities, maar ook een hot topic in de
publieke sfeer want diversiteit is overal.
2.1.2. Diversiteit in het publieke domein
Sinds 1960 zijn er ‘new social movements’ ontstaan gebaseerd op een groepsidentiteit (wij vs zij).
Deze bewegingen kwamen op voor hun identiteit en voor diversiteit. Dit zorgde vaak voor problemen
wanneer iemand deel uitmaakt van verschillende groepen. Bv.: lesbische sociale beweging heeft zich
losgescheurd van de feministische sociale beweging omdat er bepaalde topics niet aan bod kwamen.
Er werd gefocust op non-discriminatie, gelijke behandeling, positieve beeldvorming, rechten
en symbolische erkenning.
2.1.3. Diversiteit in regelgeving en wetten
België heeft vandaag 3 antidiscriminatiewetten:
De wet ter bestrijding van racisme en xenofobie (unia).
De wet ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen = genderwet (instituut
voor de gelijkheid van vrouwen en mannen).
De wet ter bestrijding van discriminatie op grond van leeftijd, seksuele geaardheid,
burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging,
taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische
eigenschap of sociale afkomst (unia)
Probleem: indien men een discriminatieconflict heeft moet men kiezen o.b.v. welke wet men
kan pleiten, er is geen sprake van intersectionaliteit in de wetgeving.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoeampe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now