Summary
Samenvatting Actuele Criminologie 11e druk
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting studieboek Actuele Criminologie van Jan van Dijk, Wim Huisman (H1 t/m H8 met uitzondering van H2) - ISBN: 9789012405379, Druk: 1, Uitgavejaar: -
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
deveney2000
Content preview
Samenvatting actuele criminologie + PowerPointsHoofdstuk 1 Een terreinverkenning
De opdracht van criminologie
Autochtonen zien criminaliteit vaker als een groot probleem, terwijl het juist
Nederlanders met een migratieachtergrond zijn die zich vaker persoonlijk
onveilig voelen.
Ongeveer een kwart van de bevolking wijst er in opinieonderzoek op dat de
daders van delicten vaak uit disfunctionele gezinnen komen en in de
maatschappij te weinig kansen hebben gehad. Zij pleiten er daarom voor dat de
overheid meer doet aan preventie en hulpverlening bij risicogroepen en aan de
resocialisatie van gedetineerden.
De door criminaliteit opgewekte emoties kunnen ook een positieve, sociaal
opbouwende werking hebben. Door gevoelens van morele verontwaardiging
met elkaar te delen, bevestigen de leden van een gemeenschap zichzelf en
elkaar in hun normbesef.
Het koele oog
Misdrijven roepen een explosieve mengelmoes van tegengestelde gevoelens
op bij mensen. Misdaadjournalisten proberen met hun artikelen of tv-
programma’s deze gemengde gevoelens zo effectief mogelijk te bespelen. Een
goed misdaadverhaal biedt de consument zowel mogelijkheden tot griezelen
over het lot van het slachtoffer als mogelijkheden tot identificatie met de
dader.
,Om te voorkomen dat de officiële reacties op crimineel gedrag al te zeer door
emoties worden beheerst, is in alle democratieën de berechting van
misdadigers geheel of gedeeltelijk in handen gelegd van onafhankelijke
professionele rechters.
Ook de criminologie levert een bijdrage aan een evenwichtige en humane
reactie op criminaliteit. Voor politiefunctionarissen, officieren van justitie,
rechters, reclasseringsambtenaren, advocaten, medewerkers slachtofferzorg
en alle andere bij de strafrechtspleging betrokken functionarissen wordt
objectieve informatie ter beschikking gesteld over onder andere de
achtergronden van crimineel gedrag, de effecten ervan op de slachtoffers en de
betekenis van straffen voor daders, slachtoffers en de maatschappij.
Criminologie kan gezien worden als het onmisbare koele oog van de
strafrechtspleging.
Een criminoloog is iemand die zich beroepshalve toelegt op de bestudering van
misdaad en straf, maar daarbij, net als de rechter, juist wanneer de emoties
hoog oplopen, het hoofd koel probeert te houden. Hij of zij streeft bij zijn of
haar oordeelsvorming naar een zo groot mogelijke mate van objectiviteit. Pas
als alle relevante feiten, inzichten en argumenten grondig in beschouwing zijn
genomen, komt de criminoloog toe aan zijn eigen, al dan niet emotioneel of
politiek gekleurde, oordeel.
Wat is criminologie?
Criminologie als praktijkgerichte wetenschap
De criminologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van
de aard en achtergronden van menselijke gedragingen die door de wetgever
strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de overheid en de overige
maatschappij daarop reageert.
Volgens deze definitie wordt het wetenschappelijke object (de criminaliteit)
bepaald door de inhoud van de strafwet. Er is binnen de criminologie sprake
van veelheid van theoretische gezichtspunten van waaruit de misdaad wordt
beschouwd. Zo kunnen tegenwoordig onder andere economische,
sociologische, (sociaal)psychologische en biosociale richtingen binnen de
criminologiebeoefening worden onderscheiden.
What’s in a name?
,In de jaren 70 van de vorige eeuw werd het begrip misdaad vervangen door het
wat zachtere begrip delinquentie (letterlijk: iemand die in de fout is gegaan).
Tussen degene die spreekt over ‘straatterroristen’ en degene die het heeft over
‘deviante jongeren’ of jongeren met ‘multi-probleemgedrag’ bestaat een
wereld van politiek-ideologisch verschil.
De relativiteit van het begrip criminaliteit
De aard van het strafbaar gestelde gedrag (criminaliteit) wordt bepaald door de
wetgever en dit zal dus van tijd tot tijd en van land tot land enigszins
verschillen. Door de eeuwen heen zijn steeds andere gedragingen onder de
werking van het strafrecht gebracht.
Er verdwijnen niet alleen strafbepalingen (decriminalisering), er worden ook
steeds nieuwe strafbepalingen toegevoegd (criminalisering)) om bepaalde
maatschappelijke belangen of belangen van burgers beter te beschermen.
Nieuwe strafbepalingen zijn vaak gebaseerd op internationale verdragen.
De focus van het strafrecht is voortdurend aan veranderingen onderhevig.
De inhoud van de strafwet verschilt niet alleen per tijdperk, maar ook per land.
De consequentie van dergelijke verschillen in wetgeving is dat het
wetenschappelijk object van de criminoloog tot op zekere hoogte zowel tijd- als
plaatsgebonden is. Door de relativiteit van het criminaliteitsbegrip moet zowel
bij historische als internationaal-vergelijkende criminologische onderzoeken de
nodige zorgvuldigheid worden gebruikt.
De geschiedenis van de criminologie
Voor een goed begrip van de hedendaagse criminologie is enig inzicht in de
geschiedenis van het vakgebied nodig. Een lastige vraag is waar men de
geschiedenis van de criminologie moet laten beginnen.
Van de klassieke oudheid tot de middeleeuwen
Een van de oudste bekende geschriften over misdaad en straf betreft de
wetten die in circa 1750 voor Christus werden opgesteld door koning
Hammurabi van Mesopotamië̈. Deze Codex Hammurabi bevat naast regels over
familierecht en handel ook bepalingen over onder andere diefstal, heling,
moord en geweldig. Hammurabi schreef de Codex naar eigen zeggen om de
goden te behagen. Een godsdienstige rechtvaardiging voor straffen zullen we
nog in de hele geschiedenis tegenkomen.
, Gedachten over misdaad en straf vinden we ook terug bij de oude Grieken. In
zijn vloedrijke geschrift De Staat (geschreven omstreeks 380 voor Christus)
maakt de filosoof Plato een onderscheid tussen drie soorten mensen op basis
van hun ‘zielsdeel’.
Zoals bekend heeft de oude Griekse cultuur een sterke invloed gehad op de
cultuur van het Romeinse rijk. Het huidige recht in de Europese landen is in
belangrijke mate gebaseerd op het oude Romeinse recht. Het is belangrijk te
realiseren dat het Romeinse strafrecht was beperkt tot misdrijven tegen de
staat of de openbare orde. Na het uiteenvallen van het Romeinse rijk in de
vijfde eeuw bleef men in de gebieden die tot het Romeinse rijk hadden
behoord het Romeinse recht gebruiken en verder ontwikkelen. Daarbij werden
inheemse gebruiken en rechtsregels geïncorporeerd.
Het Germaanse leenstelsel werd door keizer Karel de Grote ontwikkeld tot het
feodale stelsel dat hij gebruikte om zijn grote rijk te besturen. Criminele
gedragingen zoals diefstal en geweld werden minder beschouwd als
onrechtmatige daden jegens medeburgers, maar meer als inbreuken op de
rechten van de leenheer en werden om die reden bestraft. Er ontstond een
verschuiving in de rechtvaardiging van het bestraffen van misdaad. Juridische
en religieuze hervormers streefden vanaf het eind van de middeleeuwen naar
een rechtvaardiging van het strafrecht die gebaseerd was op de autoriteiten
die ze vertegenwoordigen.
Op het Europese continent verschoof het strafproces van een accusatoir naar
een inquisitoir systeem. In een accusatoir systeem worden misdrijven
beschouwd als particuliere aangelegenheden waarvan de oplossing door
overheidsbemiddeling tot stand komt. In een inquisitoir systeem worden
misdrijven gezien als schendingen van het vorstelijke vredesgebod waartegen
dus de overheid met inzet van alle middelen dient op te treden.
Van de Renaissance naar de verlichting
In de Renaissance ontstond niet alleen een hernieuwde belangstelling voor
kunst en cultuur uit de klassieke oudheid, maar kwamen vanuit het
humanistisch denken ook nieuwe denkbeelden over misdaad en straf op. In het
humanisme was levensbeschouwing niet langer gebaseerd op het goddelijke en
wat de kerk daarover voorschreef, maar op de ratio en universele waarden
zoals menselijke waardigheid.
De bekendste Nederlandse denker op dit terrein is Coornhert. Hij schreef over
wat volgens hem oorzaken van criminaliteit waren en deed hij aanbevelingen
voor een effectievere bestrijding van criminaliteit. Volgens Coornhert was de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller deveney2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now