Welke factoren kunnen een delier uitlokken?
- Wegnemen vaste omgeving
- Ziekte
- Operatie
- Fixatie
Bij alarmerende signalen over het cognitief functioneren eerst stap is te kijken of er sprake is van
delier Ja? verloop, aard, en onderliggende oorzaak gespecifieerd bepalen
! Delier is behandelbaar en kan met tijdige behandeling voorkomen dat cognitieve problemen niet
verder evolueren.
Indien het niet over een delier gaat Arts gaat evalueren of dit een beperkt (Mild) of uitgebreide
(major) NCD aanwezig is
Er zijn 13 subtypes van dementie
o Ziekte van alzheimer
o Fronto-temporale degeneratie
o Ziekte van parkinson
o Andere lichamelijke oorzaken
Hierna volgt ook de beoordeling of er al dan niet gedragsstoornissen zijn
Bij uitgebreide NCD (neurocognitieve disease)
o Arts specifieert of het om licht, matig of ernstig gaat
Gebaseerd op mate van zelfredzaamheid
Lichte vorm: persoon heeft moeite met instrumentele activiteiten vh dagelijkse leven
Matige vorm: functieverlies bij algemene activiteiten vh dagelijkse leven
Ernstige vorm: persoon is volledig zorgafhankelijk
o Aanwezigheid van geheugenprobleem is geen vereiste meer voor diagnose van beperkte of
uitgebreide NCD te stellen geheugen wordt niet bij elk subtype aangetast
o Belang van tijdige detectie van alarmerende signalen bij cognitieve functioneren
o Ook observatie dagelijks functioneren, gegevens dossier, anamnese en heteroanamnese =
belangrijk materiaal
BEPERKTE COGNITIEVE STOORNIS
o Aanwijzingen voor beperkte cognitieve achteruitgang tov verder niveau van functioneren in
één of meerdere cognitieve domeinen
1
, o Cognitieve functiedomeinen zijn aandacht, geheugen, leervermogen, taalvermogen,
ruimtelijk inzicht en uitvoerend functioneren
o Personen kunnen wel nog zelfstandig functioneren en dagelijkse taken uitvoeren, maar
moeten hiervoor meer moeite doen dan voorheen compenserende strategieën en/of
aanpassingen zijn nodig
o Klachten bevestigd door omgeving, patiënt zelf en zorgverlener
o Verder onderzoek kan oorzaak achterhalen met oog op tijdige behandeling en begeleiding
kan oorzaak zijn behandelbare zaken (slaapstoornissen, delier, depressie,…)
o Soms kan dit voorstadium zijn van ernstig NCD geeft persoon de kans om gepaste
maatregelen en beslissingen te nemen in verband van financiële en juridische kwesties,
vroegtijdige zorgplanning en levenseinde
UITGEBREIDE NEUROCOGNITIEVE STOORNIS
o Afzienlijke afname van cognitieve functioneren in één of meerdere cognitieve domeinen
o Cognitieve symptomen belemmeren het zelfstandig functioneren bij dagelijkse handelingen
o Klachten herkend door patiënt zelf, familie en zorgverlener
o Pas sprake van dementie als er uitgebreide neurocognitieve stoornis is door
neurodegeneratie (=proces waarbij neuronen tijdens ziekteverloop aangetast worden ze
steeds minder goed werken en uiteindelijk afsterven)
o In DSM5 is dementie = uitgebreide neurocognitieve stoornis
2. DEMENTIE , MAATSCHAPPELIJK RELEVANTE CHRONISCHE AANDOENING
o Door steeds stijgende levensverwachting en stijgend aandeel oudste ouderen
aandoeningen nemen toe waarvoor hoge leeftijd een belangrijke risicofactor vormt
o Leeftijd = belangrijkste risicofactor voor dementie
o Vergrijzing en verzilvering van bevolking spelen rol in het toenemen van dementie
o Vasculaire dementie = leeftijdgerelateerd
3. Dementie in 3 specifieke situaties
o Dementie kan ook op jonge leeftijd voorkomen
o 3 doelgroepen vragen elks specifieke aandacht
JONGDEMENTIE
o Spreken van jongdementie wanneer de eerste symptomen vd ziekte duidelijk worden voor
de leeftijd van 65 jaar en de diagnose voor die leeftijd wordt gesteld
o Meeste symptomen starten tussen 40 en 65 jaar vaak nog personen die werken en deel
uitmaken van gezin met jonge kinderen
o Problemen van patiënten met jongdementie verschillen sterk met ouderen met dementie
(hebben leningen te betalen, vriendenkring, hobby’s,…)
o Financiële en praktische gevolgen
o Vaak in later stadium vd ziekte herkend men denkt niet meteen aan dementie hierbij
o Tijd tussen eerste symptomen en diagnose is langer dan bij ouderen
o Vaak late of verkeerde diagnoses (zoals depressie, burn-out) en nutteloze behandelingen
o Twee meest voorkomende op jonge leeftijd = Z. V. Alzheimer en fronto-temporale
degeneratie
o Syndroom van Down = vatbaarder voor jongdementie
DEMENTIE BIJ PERSONEN MET SYNDROOM VAN DOWN
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunagahete. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.64. You're not tied to anything after your purchase.