Summary
Samenvatting anatomie en fysiologie 2 zintuigen
- Course
- Institution
Samenvatting van 19 pagina's voor het vak Anatomie En Fysiologie aan de tmhs (samenvatting ppt)
[Show more]
Seller
Followlunagahete
Content preview
HOOFDSTUK ZINTUIGENInleiding
• een leven zonder beeld, geluid, geur, smaak, tast en evenwicht?
• saai!
• dodelijk!
• 2 grote categorieën
• algemene zintuigen:
• eenvoudige constructie
• wijd verspreid in huid en diepere weefsels
• aanraking, druk, temperatuur, pijn, trilling, proprioceptie, chemie
• speciale zintuigen:
• onderdelen van zintuiglijke organen
• reuk (olfactie), smaak (gustatie), gezichtsvermogen (visus), gehoor,
evenwicht
receptor – sensatie - waarneming
• sensorische receptoren
• gevoelig voor specifieke soort omgevingsverandering; minder gevoelig voor andere
veranderingen
• verandering: interne/externe milieu
• sensatie/gevoel: ruwe informatievorm voor hersenen
• waarneming/perceptie: interpretatie sensatie door hersenen
• soorten receptoren
• chemoreceptoren: concentratieverandering
• nocireceptoren: pijn door weefselbeschadiging
• thermoreceptoren: temperatuurverandering
• mechanoreceptoren: drukverandering/beweging
• fotoreceptoren: lichtenergie
• sensaties en perceptie
• sensatie = bewustwording hersenen van zintuiglijke impuls
• waarneming = interpretatie hersenen van zintuiglijke impuls
• zenuwimpuls die binnenkomt in CZS is steeds idem!
→ sensatie afhankelijk van hersenregio
• projectie
• cerebrale cortex ‘projecteert’ waarneming naar gestimuleerde receptoren (=
schijnbare bron)
• sensorische adaptatie
• “afname van gevoeligheid in aanwezigheid constante prikkel”
• voorrang aan belangrijke informatie + negeren onbelangrijke info
• rol van de formatio reticularis
• perifere adaptatie: receptoren reageren niet constant
• centrale adaptatie: remming langs CZS op cerebrale cortex
1
,Algemene zintuigen
• huid, spieren, gewrichten, ingewanden
• aanraking, druk, temperatuur, pijn, trilling, proprioceptie (lichaams-houding)
1) ➔AANRAKING EN DRUK = MECHANO
• voelen mechanische krachten
• door vervorming of verplaatsing weefsels
• 3 soorten (ongemyeliniseerde vezels)
• vrije zenuwuiteinden
• tactiele lichaampjes (Meissner)
• gelamineerde lichaampjes (Pacini)
• vrije zenuwuiteinden
• frequent in epitheliale weefels
• zenuwuiteinden tussen cellen
• ‘jeuk’, soms temperatuur of pijn
• tastlichaampjes (Meissner)
• knoppen van sensorische zenuwvezels
• ovale afgeplatte bindweefselscheden
• lichte aanraking
• waar? haarloze huid
• gelamineerde lichaampjes (Pacini)
• bindweefsel’schillen’ rond zenuwvezel
• diepergelegen
• zware druk
• waar? subcutis, pezen, ligamenten, blaas
2) ➔DRUK = BARO
• druk = baroreceptoren
• vrije zenuwuiteinden binnen elastisch
weefsel interne organen
• regulering autonome activiteiten
• bloedvaten/hart
• longen
• spijsvertering
• urinewegen
3) ➔TEMPERATUUR = THERMO
• temperatuur
• ongemyeliniseerde vezels
• snelle adaptatie (1 minuut continue stimulatie)
• 2 soorten vrije zenuwuiteinden in huid
• warme-receptoren
• koude-receptoren
• huid, skeletspier, lever, hypothalamus
• temperatuur
• ongemyeliniseerde vezels
• snelle adaptatie (1 minuut continue stimulatie)
2
, • 2 soorten vrije zenuwuiteinden in huid
• warme-receptoren
• 25-45°C
• > 45°C → pijnreceptoren: verbranding
• koude-receptoren
• 10-20°C
• < 10°C → pijnreceptoren: bevriezing
4) ➔PIJN = NOCI
• vrije zenuwuiteinden
• huid en interne weefsels
• uitz: hersenweefsel (<> meningen wèl pijngevoelig)
• beschermende functie door signalisatie weefselbeschadiging
• extreme temperaturen
• chemische stoffen (ischemie tgv platgeduwde capillairen door aangehouden
spiercontractie)
• mechanische beschadiging (mechanoreceptoren)
• geen/beperkte adaptatie, grote receptorvelden
• pijnzenuwvezels
• acute pijnvezels
• dunne, gemyeliniseerde vezels
• snel
• scherpe pijn, beperkt huidgebied, verdwijnt bij stop stimulus
• chronische pijnvezels
• dunne, niet-gemyeliniseerde vezels
• langzaam
• doffe pijnsensatie, diffuus (ook dieper dan huid), naslepend
• meestal simultane stimulatie
• regulatie pijnprikkels
• bewustzijn vanaf thalamus (dus voor cortex!)
• cortex:
• intensiteit, lokalisatie, emotionele en motorische reacties
• middenhersenen - pons - medulla oblongata
• afdalend in laterale funiculus naar niveau’s ruggenmerg
• vrijzetten NT → blokkeren presynaptische vezels → pijnblok
• neuropeptiden (enkefalinen: bindt op morfine-receptors)
• monoamine (serotonine: stimulatie vrijzetting enkefalinen)
• endorfine: in hypofyse en hypothalamus → ook pijnstillend (“natural high”)
• pijn = nociceptoren
• geen/beperkte adaptatie, grote receptorvelden
• receptorveld = gebied dat informatie levert aan een zintuigcel
• indien groot: moeilijke localisatie
• viscerale pijn
• enige receptoren in organen die sensaties produceren
• plaatselijke beschadiging → geen pijn (zelfs in bewuste persoon)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunagahete. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now