Het zenuwstelsel
‣ Coördinatie is nodig
• van àlle orgaanstelsels
• om homeostase te handhaven
• in reactie op veranderingen in buitenwereld/binnenwereld
‣ Hoe?
• dubbel systeem: ZENUWSTELSEL en HORMOONSTELSEL
‣ Hoe?
• dubbel systeem: ZENUWSTELSEL en HORMOONSTELSEL
‣ zenuwstelsel: aparte structuren
‣ hormoonstelsel: via bloed/lichaamsvochten
• werken samen maar verschillen in karakteristieken!
‣ Doel zenuwstelsel
1. meten van interne en externe milieu (-veranderingen)
2. integratie van informatie uit deze zintuigen
3. coördinatie gewilde èn ongewilde reacties van andere orgaanstelsels
‣ Hoe?
1. 2 grote soorten cellen
- Neuronen (zenuwcel!!!!)
- ondersteunende cellen = ‘neuroglia’
‣ anatomische indeling
1. CZS = centrale zenuwstelsel
2. PZS = perifeer zenuwstelsel
CZS = centrale zenuwstelsel
‣ 2 delen = hersenen en ruggenmerg
‣ integratie en coördinatie informatie uit PZS
‣ maar ook hogere functies: IQ, geheugen, emoties
PZS = perifeer zenuwstelsel
‣ alle zenuwweefsel dat niet tot CZS behoort
‣ functionele indeling (5 ‘systemen’)
1
, benige beschermt
weke delen
afferent
Somatisch vs visceraal
‣ functionele indeling
• zintuigen en receptoren
- somatisch: registratie sensorische informatie afkomstig van buiten het
lichaam
- visceraal: van binnen het lichaam
‣ functionele indeling
• afferent deel van het PZS: detecteert verandering, info
• doel: plaatsen in CZS waar informatieverwerking
‣ functionele indeling
• CZS
• informatieverwerking + ‘beslissingen’ nemen
• efferente PZS
- somatische ZS = contractie skeletspieren
- autonome ZS (AZS) = ‘visceromotorisch’
‣ klierweefsel, vetweefsel, glad spw, hartspw
‣ automatisch en onwillekeurig
‣ stimulerend = (ortho-)sympathisch
‣ remmend = parasympathisch
• effectoren
• skeletspieren
• klierweefsel
• vetweefsel
• glad spierweefsel
• hartspierweefsel
2
,SAMENSTELLING ZENUWSTELSEL
• 2 soorten cellen
• neuronen: basiseenheid zenuwstelsel
• communicatie onderling èn met andere soorten cellen
• neuroglia: steunweefsel zenuwstelsel
• ondersteunende functie
• kleiner dan neuronen, maar talrijker
• unieke eigenschap: kunnen delen!!!
• zenuwcellen of neuronen
• structurele èn functionele eenheden zenuwstelsel
• reactie op fysische en chemische veranderingen in omgeving
• communicatie dmv elektrochemische veranderingen = zenuwimpulsen
• andere neuronen
• cellen buiten zenuwstelsel (zie ‘effectoren’)
• ‘typisch’ neuron
• meerdere vertakte dendrieten
• cellichaam
• axon
• synapsknoppen
‣ zenuwcellen of neuronen
• dendriet: ontvangers elektrochemische berichten
- meestal meerdere
• cellichaam
- eerder afgerond
- grote kern
- geen centriolen (dus geen deling!)
- grote hh mitochondria, RER
= grijze kleur = grijze stof!
• axon: verzenders van informatie
- meestal 1
- eindigt in communicerende synapsknop met andere cel
‣ neurogliale cellen
• fysieke ondersteuning
• isolatie zenuwweefsel
• voedingsvoorziening
• differentiatie zenuwweefsel
• sensorisch
- sensorische receptoren aan uiteinden
perifere zenuwen
- omgezet in zenuwimpulsen
- doorgestuurd naar CZS
• integratief
- signalen worden bij elkaar gebracht
- creatie ‘percepties’, ‘sensaties’
- (on-)bewuste beslissingen
• motorisch
- beslissingsimpulsen versturen naar
effectoren
- spieren en klieren
- bewust = somatisch zenuwstelsel
- onbewust = autonome zenuwstelsel
NEUROGLIALE CELLEN
‣ essentieel voor werking neuronen
• opvullen ruimtes
• structuur
• myeline-productie
• fagocytose
‣ talrijker dan neuronen in CZS, ook te vinden in PZS
‣ kunnen delen!
‣ 4 types in CZS
• astrocyten
• oligodendrocyten
• microgliale cellen
• ependymcellen
astrocyten: stercellen
• tussen neuronen en bloedvaten
= bloed-hersenbarrière
• bieden structurele ondersteuning
• vormen ook littekenweefsel dat ruimtes opvult na letsels aan het centrale
zenuwstelsel
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunagahete. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.64. You're not tied to anything after your purchase.