Class notes
College aantekeningen Juridisch En Ethische Contexten (SOW-PWB3350)
- Course
- Institution
Complete overzichtelijke samenvatting van alles collegeslides. HC1 t/m HC11.
[Show more]
Seller
Follow
fj123
Content preview
Juridische en ethische contextHC1: goed handelen
Dr. Femke Takes
Handelen in juridische en ethische context
- Handelen is een menselijke activiteit die wetens en willens gedaan wordt en waar mensen
door verantwoordelijk worden gesteld
- Action is an intentional, purposive, conscious and subjectively meaningful activity
- Er is een actor die handelt
o Een bal gooien is een handeling, en kou vatten niet
- NIET handelen kan ook handelen zijn
Wat is goed handelen?
Voorbeelden om te onderzoeken
- Een 15 jarig meisje heeft seks met haar 18 jarige vriend. Het is vrijwillig en ze hebben al een
jaar een relatie
- Een leerkracht deelt informatie over een leerling met gescheiden ouders alleen met de
moeder
- Een vader die er achter komt dat zijn zoon betrokken is bij een scooterdiefstal doet GEEN
aangifte bij de politie
- Een echtpaar krijgt een kind door middel van een IVF behandeling in het buitenland met een
donoreicel van een anonieme donor
- Een pedagoog krijgt een liefdesrelatie met de getrouwde vader van een kind dat ze
begeleidt.
Een normatieve vraag
- Wat goed handelen is, is niet eenduidig te beantwoorden
- Het is een normatieve vraag die we beantwoorden met impliciete en expliciete normen
o Gebaseerd op waarden
- Cursus juridische en ethische context gericht op het articuleren, onderzoeken en reflecteren
van deze normativiteit
Drie kaders voor professioneel handelen
- Maatschappelijk
o Wet
- Professioneel
o Beroepscode
- Persoonlijk
o Ethiek
1.Maatschappelijk kader
- In een rechtsstaat de wet
- De juridische context van de pedagogiek
- Jeugdrecht (college 8 t/m 11)
o Verzameling verschillende wettelijke kaders
o Burgerlijk recht, strafrecht, bestuursrecht
o Internationaal verdrag rechten kind
2.Professioneel kader
- Beroepen worden ingekaderd
o Wat legitimeert deze professie?
1
, o Wie mogen deze professie uitoefenen?
o Waaraan moeten deze professionals zich houden?
- Beroepscode
o Waarden en normen beroepsgroep
o Beroepsethische richtlijn
o Op grens van recht en ethiek
- Er zijn diverse beroepscodes, bijvoorbeeld
o Beroepscode voor sociaal werker (bijv. in boek VGW)
o Beroepscode jeugdzorgmedewerker (BPSW)
o Beroepscode voor academisch pedagogen (NVO)
- Beroepscodes, gedragscodes, integriteitscodes
o Articuleren waarden en normen professionele organisaties
NVO beroepscodes (laatste versie september 2021)
- Nederlandse Vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO)
o Beroepsvereniging voor academisch opgeleide pedagogen en onderwijskundigen
- De NVO beroepscode geeft richting en invulling aan het begrip ‘goed pedagoog’. Op grond
van de beroepscode kunnen pedagogen hun handelen en beslissingen beroepsethisch
bepalen en verantwoorden (p. 4)
- Standaard voor kwaliteit beroepsuitoefening
o Gebaseerd op wet- en regelgeving voor zorg en jeugdigen
- Norm waaraan tuchtcollege toetst
- Wie moeten zich hieraan houden?
o Leden van de NVO
o Master pedagogen geregistreerd in kwaliteitsregister jeugd kwaliteitsregister jeugd
in jeugdwet
Goed pedagoog?
- Pedagogen zijn geboden aan de beroepscode en daarmee aan normen waaraan een goed
pedagoog behoort te voldoen (p.5)
- NVO leden staan voor het veilig opgroeien en een optimale ontwikkeling van kinderen en
jongeren, en doelmatige zorg als extra ondersteuning nodig is. (p.4)
- Voor pedagogen is de pedagogische relatie met aangrijpingspunt van hun handelen: zij
zoeken verklaringen en oplossingen in die relatie. Pedagogen streven primair naar
normalisatie van de opvoedingsrelatie, of die nu eenvoudig of heel complex is. (p.5)
- Wat wordt hier verondersteld?
o Zie (problematische) waardengeladenheid
Goed pedagoog?
- NVO leden staan voor het veilig opgroeien en een optimale ontwikkeling van kinderen en
jongeren, en doelmatige zorg als extra ondersteuning nodig is.
- Voor pedagogen is de pedagogische relatie het aangrijpingspunt van hun handelen: zij
zoeken verklaringen en oplossingen en die relatie. Pedagogen streven primair naar
normalisatie van de opvoedingsrelatie, of die nu eenvoudig of heel complex is.
Discretionaire ruimte
- Beroepscode laat ruimte voor inzicht professional
o Professionele autonomie
o ‘tenzij clausule’ (p.5)
- Wanneer je je moet verantwoorden (voor tuchtcollege) gaat het om je onderbouwing van
handelen
2
, - Professional heeft te allen tijde persoonlijke verantwoordelijkheid voor handelen
- Je kent de wet en handelt naar inzicht (recht & ethiek)
- Een reflectieve professional handelt niet defensief, maar integer
Professioneel kader betekent ook …
- Reflectie op professie
o Normativiteit en vakinhoud
o Organisatie en beleid
o Doelstellingen
o Aannamen en concepten
o Professionele waarden
Normativiteit?
- Norm: impliciete of expliciete regel
o Bijv. veilige brandmelder; goede toets; doelmatige zorg; gepaste kleding; verstandige
ouder; mooi mens
- Normen zijn geen feiten
- We kunnen normen proberen te definiëren (normalisatie)
o Normen voor een veilige brandmelder vinden we acceptabeler dan normen voor een
mooi mens?
o Waarom? Alweer kwestie van normativiteit …
- Normatieve ethiek
o Zoekt naar rechtvaardiging morele normen
Pedagoog: een normatief beroep
- Pedagogen scheppen normen
o Normaal
o Leerbaar, begeleidbaar
o Wenselijk gedrag
o Goede ontwikkeling
o Harmonieus gezin
o Etc.
- Interventies bevatten impliciet
o Moreel oordeel
o Mens- en maatschappijbeelden
- Goed handelen is ook je verhouden tot deze normativiteit
o Wat betekent jouw oordeel voor de ander?
o Wat legitimeert jouw oordeel?
3.Persoonlijk kader
- Wordt bepaald door …
o Waarden en normen
o Opvattingen over mensen en maatschappij
- Ethiek om hier systematisch over na te denken
- Professioneel handelen vereist een reflectieve houding
o Integriteit
o Dilemmahantering
o Handelingsevaluatie
Morele dilemma’s kunnen hanteren
- Wat is moreel dilemma?
3
, o Je moet kiezen
o Conflicterende waarden
- Hoe ga je ermee om?
o Analyse & reflectie
o Ethisch stappenplan (BV1)
o Moreel beraad
Een ethisch reflectieve attitude ontwikkelen
- Houding als pedagogisch professional
o Hulpverlener, docent, beleidsmedewerker, wetenschapper
- Permanent nadenken…
o Verwonderen
o Redeneren
o Reflecteren
o Kritische houding
o Wisselen van perspectief
o Waarden bewustzijn
- Ethische theorieën en benaderingen voorzien je van gereedschap
Ethiek, recht en code
Overeenkomsten
- Hoe te handelen?
- Vragen naar juiste, goede en rechtvaardige
Verschillen
- Recht systeem algemene regels, vastgesteld door formele autoriteit met sanctionerende
bevoegdheid
o Wetten en regels liggen vast
o Gebaseerd op ethische waarden
- Ethiek systematische reflectie
o ligt niet vast, wel theorie
o geen formele autoriteit
o anders dan je aan de regels houden: illegaal handelen kan ethisch juist zijn
- wat is goed handelen?
o Primair ethische vraag
Wat is moreel goed?
Evolutionair gegeven
- Gevoel voor rechtvaardigheid
- Empathie
Openbaring
- Door god gegeven
- Moreel goede ligt in de schepping
Menselijke rede
- Ethische theorie
- Reflectie
Ethiek
- Ethiek is een systematische reflectie op de moraal
o Moraal: stelsel waarden en normen
- Ethiek
o Van oudsher een belangrijk onderdeel van de filosofie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fj123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now