Hfdst 1 contact maken
Om naar een ander te luisteren en om een ander van dienst te kunnen zij heb je:
- Waardering en respect nodig voor jezelf
- Waardering en respect nodig voor de ander
Waardering:
waardering hebben voor jezelf en andere betekent dat je om jezelf en andere geeft. Je vindt jezelf en
de ander de moeite waard.
Respect:
Respect betekent dat je rekening houdt met de ander. Respect hebben voor jezelf en de ander houdt
in dat jij en de ander er onvoorwaardelijk mogen zijn met je eigen gedachten, gevoelens en mening.
Basishouding
Je basishouding heeft te maken met hoe je over jezelf en anderen denkt. Mensen ontwikkelen een
basishouding door wat ze meemaken in het gezin, op school, in de buurt enz.
De theorie van de Transactionele Analyse beschrijft vier basishoudingen.
Houding jij/ik Ik ben oké Ik ben niet oké
Jij bent oké Ik + / jij + Ik - / jij +
Jij bent niet oké Ik + / jij - Ik - / jij -
Ik ben oké, jij bent oké: vanuit deze basishouding waardeer je jezelf en de ander evenveel, je krijgt
vanuit een gelijkwaardige positie oog voor wat een ander nodig heeft.
Ik ben oké, jij bent niet oké: vanuit deze houding bepaal jij wat goed is voor de ander.
Ik ben niet oké, jij bent wel oké: in deze basishouding plaats je jezelf onder de ander: ‘ik doe wat jij
wilt, jij bent de leidende figuur. Zeg jij het maar, jij weet het beter dan ik’.
Ik ben niet oké, jij bent niet oké: in deze basishouding heb je elkaar niets belangrijks te vertellen. Je
kunt geen echte aandacht voor de ander opbrengen. Vanuit deze basishouding is het leven niet de
moeite waard. Het is onmogelijk hulp te verlenen, omdat je niet goed kunt onderscheiden wat je
eigen behoeften zijn en wat de behoeften zijn van de ander.
Eigen kracht
Als hulpverlener wil je een cliënt zelfstandig maken, zodat ze zo min mogelijk afhankelijk zijn van de
hulp. Die doe je door de eigen kracht van de cliënt te versterken. Als hulpverlener wil je een proces
stimuleren waarin je de ander bewust maakt van zijn eigen kracht en/of hij die kan vergroten. je sluit
zo veel mogelijk aan bij die eigen kracht van de cliënt én zijn sociale omgeving. “in je kracht staan’ is
uitgaan van je mogelijkheden en van het inzetten van je talenten die je hebt gekregen.
Eigen kracht versterken: de eigen kracht versterk je door de talenten zichtbaar te maken voor de
cliënt en door erop verder te bouwen in de hulpverlening. Dit werkt versterkend en verbindend.
Begrip Kern Kernvraag
Zelfregie Zelf bepalen Wat wil ik?
Eigen kracht Zelf kunnen Wat kan ik?
Eigen verantwoordelijkheid Zelf moeten of mogen Wat moet of mag ik zelf doen?
,Aspecten van communicatie
In elke boodschap die je communiceert zitten verschillende aspecten verborgen.
Inhoudelijk aspect:
Je richt je vooral op feiten, bijvoorbeeld je komt te weten wie er aan de deur staat. Je weet of
iemand koffie of thee wil drinken. Het inhoudelijk aspect kan helder zijn, maar cliënt en hulpverlener
kunnen ook langs elkaar heen praten of het oneens zijn over wat de inhoud is of zou moeten zijn.
expressieve aspect:
Het draait om het waarnemen wat vanbinnen leeft. Hoe brengt de persoon de boodschap? Mensen
laten verbaal en non-verbaal veel van zichzelf zien. Bewust en onbewust, bijvoorbeeld via
gezichtsuitdrukking en lichaamshouding.
Relationele aspect:
Betrekkingsaspect. Drukt uit hoe we ons tot elkaar willen verhouden. Huilen betekent dat de cliënt
zich veilig voelt bij jou niet alleen dat ze verdrietig is.
Appelerend aspect:
De roep om een reactie die er in elke communicatie verscholen ligt. Bijvoorbeeld: “kun je mij
vertellen waar de WC is? Ja.” Dat is niet wat je wil horen. Hij wil tenslotte de weg weten naar de WC,
al vraagt hij letterlijk iets anders.
Technisch-functionele aspect
- Voorbereiding: doel van het gesprek helder te formuleren en de verschillende onderwerpen
die zij wil bespreken paraat te hebben.
- Het gespreksdoel: het contact dat je als hulpverlener aangaat dient een doel en staat nooit
op zichzelf. over het doel moet onderling regelmatig afstemming plaatsvinden. Bijvoorbeeld:
Aanmeldingsgesprek om te kijken of je de juiste persoon bent op client de coachen,
begeleidingsgesprek om te informeren hoe het op de nieuwe woonplek gaat, deurgesprek
om te onderzoeken of je bewoner bij wijk kan betrekken.
- De begroeting: om de ander welkom te heten steek je als hulpverlener als eerste je hand uit.
Houd de hand niet extra lang vast, geen slaphandje. Ga voor je iemand voor de eerste keer
ontmoet welke gewoonten de cliënt heeft vanuit zijn/haar cultuur.
- Het maken van oogcontact: het belangrijkste non-verbale communicatiemiddel.
- De onderlinge afstemming: goed luisteren naar de vragen en duidelijk maken dat je goed
luisterd.
- De ruimte waarin het gesprek plaatsvindt: ruimte heeft invloed op de kwaliteit van het
contact. Je laat je cliënt zich welkom voelen door de ruimte.
- De tijd die je voor het gesprek hebt: de cliënt moet weten hoeveel tijd je hebt ingetrokken
voor de cliënt.
, Hfdst 2 waarnemen en interpreteren
Waarneming Zintuig Waar is het goed voor?
Zien Ogen Bekende mensen en voorwerpen herken je sneller. Zien heeft dus te
maken met ervaringen die je op doet.
Horen Oren Luistert niet alleen naar woorden ook naar toonhoogte, pauzes,
trillingen, intensiteit.
Ruiken Neus Geuren roepen associaties op, beïnvloeden gevoel. Transpireren
negatief.
Proeven Tong X
Voelen/ Tastzin. Druk en temperatuur. Van bijvoorbeeld handdruk.
tasten
Intuïtie (onderbuik) Liegt of informatie achterhouden
gevoel
Onderlinge verschillen
Individuele waarnemingen van prikkels noemen we perceptie (ontvangst). Je maakt een keuze uit
wat je hoort, ziet enz. Het is belangrijk om er bewust van te zijn dat wat je ook waarneemt
altijd een selectie is van het hele verhaal. Prikkels worden opgezet in taal (perceptie), dit betekend
ontvangst. Het is het resultaat van waarnemen.
Factoren die de waarneming beïnvloeden:
1. Fysiologische toestand van de waarnemer. Houdt zich bezig met de werking van de zintuigen.
2. Psychologische gesteldheid van de waarnemer.
3. Relatie tussen de waarnemer en hetgeen waargenomen wordt.
Om waarneming ook echt waarneming van feiten te laten zijn, is het van belang om onze
interpretaties achterwege te laten tijdens het waarnemen. Van invloed zijn onder andere:
- Ervaring
- Aandacht: wanneer je aan een ander onderwerp weinig aandacht schenkt, zal je het niet
gauw waarnemen.
- Instelling: verwachting of verwachtingspatroon die je hebt bij de waarnemer
- Referentiekader: hoe je iets waarneemt wordt sterk beïnvloed door de omgeving waar jij je
in bevindt.
- Behoefte: je waarneming wordt getrokken naar zaken waar jij behoefte aan hebt.
Waarnemen van feiten
Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan vaststaat dat het waar is. Een feit kun je
controleren. Op grond van feiten interpreteer je. Interpretaties bepalen de conclusies die je trekt
voor je handelen in de toekomst.
Doelgericht waarnemen
Observeren is doelgericht waarnemen. Je doorloopt bij een observatie de volgende stappen:
1. Wat is het doel van de observatie?
2. Wat zijn de concrete vragen?
3. Hoe ga je het gedrag observeren?
4. Door wie, wanneer en hoe lang?
5. Hoe ga je het gedrag registreren?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinesalverda1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.71. You're not tied to anything after your purchase.