Hoofdstuk 1. Introductie
De Omgevingswet komt per 1 januari 2021 van kracht. Deze wet zal een einde maken aan tegenstrijdige,
onduidelijke en overbodige regels op het gebied van fysieke leefomgeving. Aanleiding voor deze wet is dat het
huidige omgevingsrecht verbrokkeld en verdeeld is over tientallen weten. Er zijn aparte wetten voor:
- bodem
- bouwen
- geluid
- infrastructuur
- mijnbouw
- milieu
- monumentenzorg
- natuur
- ruimtelijke ordening
- waterbeheer.
Deze worden d.m.v. het Omgevingswet in 1 gepropt.
In de memorie van toelichting bij de Omgevingswet is aangegeven dat de beoogde stelselwijziging van het
omgevingsrecht moet leiden tot:
- het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht.
- het bewerkstellingen van een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving in beleid,
besluitvorming en regelgeving.
- het vergroten van de bestuurlijke afwegingsruimte door een actieve en flexibele aanpak mogelijk te maken
voor het bereiken van doelen voor de fysieke leefomgeving.
- het versnellen en verbeteren van besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving.
Centraal in de Omgevingswet staat het begrip: fysieke leefomgeving.
De gemeenteraad speelt hierbij een belangrijke rol, zowel om gemeentelijk beleid te maken, maar ook om af te
stemmen met het college van B&W over het delegeren van bevoegdheden omtrent het omgevingsbeleid.
Duurzaamheden, gezondheid en klimaatadaptatie zijn 3 onderwerpen die steeds hoger op de gemeentelijke
agenda komen te staan en waaraan nog niet altijd aandacht is besteed in visies of in (bestemming)plannen.
De Omgevingswet stimuleert gebiedsgericht werken en stimuleert om verschillen te maken tussen gebieden.
De omgevingswet
Met de huidige wetgeving lopen bewoners, gemeenten en bedrijven tegen regels aan die ingewikkeld zijn,
onduidelijk, en onvoldoende rekening houden met de kenmerken van een gebied. Ze zijn er veel tijd en geld
aan kwijt en ook nog eens onvoorspelbaarheid van bestuurlijke en juridische procedures.
De crisis- en Herstelwet heeft al voor meer ruimte gezorgd en is een voorloper van de Omgevingswet, samen
met de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
De Omgevingswet wil dat initiatief meer centraal komt te staan. Daar hoort bij dat je meer redeneert vanuit de
doelen die een gemeente zichzelf stelt in haar Omgevingsvisie dan vanuit de (bestaande) regels. Met name bij
de transformatie van gebieden kan de Omgevingswet meer mogelijk maken. Regels kunnen flexibeler worden
gemaakt; de uitvoerbaarheid hoeft minder rigide 1 te worden aangetoond. Verder hoef je in een omgevingsplan
niet meer te toetsen aan een goede ruimtelijke ordening. Doordat een omgevingsplan over de fysieke
leefomgeving gaat, kan je de regels stellen vanuit de zaken die je wilt bereiken in een bepaald gebied. Zo hoef
je minder af te vragen of de Raad van State wel vindt of dit binnen de grenzen van de ruimtelijke ordening valt.
Het omgevingsplan binnen de Omgevingswet
1
Streng of strak als het gaat om regels
,Een van de instrumenten binnen de Omgevingswet is het omgevingsplan, als opvolger van het
bestemmingsplan. Deze neemt binnen de Omgevingswet een prominente 2 rol in. Het omgevingsplan bestaat
uit juridisch bindende regels voor het niveau van de gemeente, haar burgers en ondernemers. Die regels
hebben betrekking op de hele gemeente of op gedeelten daarvan. De regels hebben betrekking op de gehele
fysieke leefomgeving. Hierbij heeft het omgevingsplan een bredere reikwijdte dan het (huidige)
bestemmingsplan.
Met de Omgevingswet beoogd de regering niet alleen een nieuwe wet, maar ook een gehele herziening van het
omgevingsrecht. Dit uit zich in een aantal verbeterdoelen en in een aantal maatschappelijke doelen (H2)
Mind-map
Zie figuur 1. op bladzijde 6 van het boek.
Hoofdstuk 2. De omgevingswet
Onder de Omgevingswet staat bovendien de decentrale besluitvorming door de gemeente centraal.
Gemeenten krijgen meer beleidsvrijheid en verantwoordelijkheid, meer mogelijkheden om zowel lokale
afwegingen te maken aks ook meer rekening te houden met gezondheid en wensen van inwoners.
2.1 Doelen
In de Omgevingswet neemt vertrouwen, burgerkracht en verantwoordelijkheid een belangrijke plaats in. Het
omgevingsplan maakt ten opzichte van het bestemmingsplan een meer dynamische aanpak van de fysieke
leefomgeving mogelijk. In een omgevingsplan kan ook worden gewerkt met open normen waarvan de concrete
toepassing afhankelijk kan zijn van een nader afwegingsmoment.
Met de Omgevingswet beoogt de regering een gehele herziening van het omgevingsrecht. Dit uit zich in een
aantal verbeterdoelen en in een aantal maatschappelijke doelen.
2.1.1 Verbeterdoelen
De beoogde stelselwijziging van het omgevingsrecht moet leiden tot:
- het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht.
- het bewerkstellingen van een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving in beleid,
besluitvorming en regelgeving;
- het vergroten van de bestuurlijke afwegingsruimte door een actieve en flexibele aanpak mogelijk te maken
voor het bereiken van doelen voor de fysieke leefomgeving;
- het versnellen en verbeteren van besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving
In het omgevingsplan komen de verbeterdoelen van de Omgevingswet duidelijk tot uitdrukking. Het bevat voor
burgers alle rechten en verplichtingen over de fysieke leefomgeving waarmee de inzichtelijkheid, onderlinge
samenhang en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht worden vergroot.
2.1.2 Maatschappelijke doelen
In diverse kamerstukken en toelichtingen op de Omgevingswet kom je vak de term tegen ‘’ met het oog op de
doelen van de Omgevingswet.’. De doelen van de Omgevingswet zijn verwoord in art. 1.3 ‘maatschappelijke
doelen van de wet’. (bladzijde 13 van het boek)
2.1.3 Omgevingswijsheid
Wat is wijsheid in de zorg voor de omgeving? Daartoe wordt het denken van pioniers van de ruimtelijke
ordening, het natuurbeheer en het landschapsonderhoud gerateerd aan een aantal hedendaagse denkers.
Waarbij ‘omgevingszorg’ wordt gezien als een ontwikkelmethode waarin maatschappelijke oefeningen centraal
staan.
2.1.4 Van centraal naar decentraal
2
Belangrijk
, Onder de Omgevingswet worden de regels over de fysieke leefomgeving zo veel mogelijk op decentraal niveau
vastgesteld om zo een meer gebiedsgerichte benadering mogelijk te maken. Dit betekent dat gemeenten
primair verantwoordelijk zijn voor de uitoefening van taken en bevoegdheden op grond van de Omgevingswet,
tenzij het in de Omgevingswet of de 4 AMvB’s is bepaald.
2.1.5 Van specifieke naar algemene regels
Om de lasten voor een activiteit te beperken voorziet de Omgevingswet erin om activiteiten zo veel mogelijk te
reguleren met algemene regels in plaats van met een vergunningsplicht. Hierdoor heeft een initiatiefnemer in
veel gevallen geen toestemming vooraf van het bevoegd gezag meer nodig om een activiteit te starten. Als
uitzondering geldt een informatieplicht, meldplicht of vergunningsplicht.
2.1.6 Omslag
De omslag met de Omgevingswet is dat niet ‘sectorale’ eisen het vertrekpunt zijn, maar initiatieven en
ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving zelf. Daardoor wordt gestimuleerd dat de onderscheiden belangen
in samenhang worden beschouwd zodat een goede kwaliteit van de fysieke leefomgeving wordt bereikt.
De omgevingsregelgeving moet de maatschappelijke dynamiek van de energieke samenleving faciliteren. Met
de Omgevingswet moet de samenleving in staat zijn om de fysieke leefomgeving op de gewenste kwaliteit te
brengen en te houden en tegelijkertijd voldoende ruimte te laten voor activiteiten van burgers en bedrijven.
2.2 Kansen
De Omgevingswet biedt gemeenten de kans om in het fysieke domein het verschil te maken. De wet geeft
gemeenten namelijk veel ruimte om lokale afwegingen te maken. Daardoor kunnen gemeenten meer
maatwerk leveren en de kwaliteit van de leefomgeving verbeteren hier profiteren hun inwoners en de
bedrijven van.
In de Omgevingswet staat brede participatie vanuit de samenleving centraal. Inwoners, bedrijven en
belanghebbenden krijgen een rol bij het opstellen van een omgevingsvisie in het omgevingsplan.
2.3 De fysieke leefomgeving
De Omgevingswet geeft aan dat onder fysieke leefomgeving in ieder geval dient te worden verstaan:
- bouwwerken
- infrastructuur
- watersystemen
- water
- bodem
- lucht
- landschappen
- natuur
- cultureel erfgoed
- werelderfgoed
In deze opsomming zijn de hoofdonderdelen van de fysieke leefomgeving te onderscheiden: ruimtelijke
ordening, milieu en de natuurlijke omgeving (water, bodem, lucht enz.).
De klassieke fysieke leefomgeving plus de materiele door de mens gemaakte omgeving (bouwwerken,
infrastructuur enz.)
Daarnaast zijn er maatschappelijke relevante thema’s in de fysieke leefomgeving van personen, waaronder
voorzieningen, mobiliteit, gezondheid, veiligheidsaspecten enz.
Al deze aspecten zullen bij een omgevingsvisie en een omgevingsplan eveneens moeten worden geadresseerd.
2.3.1
De nadruk lag lange tijd op het beschermen van de fysieke leefomgeving en niet op het benutten ervan. De
Omgevingswet komt aan veel wensen vanuit de praktijk tegemoet. De fysieke leefomgeving is dan ook veel
ruimte dan het begrip ‘ruimte’.
2.3.2 Verruimde werking
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iqbalkarimabbas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.