Vandaag gaan we het hebben over ovk of contracten. Dat zijn synoniemen van elkaar. We gaan het in
deze les hebben over de vraag hoe overeenkomsten tot stand komen.
De vorige modules gingen over:
- Openbare orde, dwingend recht en aanvullend recht: openbare orde = maatschappelijk belang,
dwingend recht = bescherming van private belangen, aanvullend recht = afwijkbaar en die wordt
geïmplementeerd waar het mist in het contract
- het juridisch statuut van een ia, het verschil tussen ar en ia,
- De 3 definities/ voorwaarden van een onderneming (WER): zelfstandige, rendementgericht, WBBH
- De verzekeringsplicht van een ia (Wet-Ducarme), schadevergoeding, verzekeringsdekking (wat wel
en wat niet), soorten verzekeringen: jaarpolis vs werfpolis en individuele polis vs globale polis,
- voornaamste rechtsbronnen: WB, WER, NWB
- B2C- en B2B- contracten (is de opdracht professioneel/ niet-professioneel?)
- Werking verbintenissen: schuldeiser en schuldenaar en wat is het voorwerp (3 opties),
- Gewilde contracten: meerzijdige rechtshandeling vs eenzijdige rh
- Niet- gewilde contracten: onrechtmatige daad (schade door rijden door rood licht),
zaakwaarneming (ongemandaat een kostende beslissing maken in het belang van de bouwheer),
onverschuldigde betaling (dubbel betaald)
- (1) Soorten verbintenissen: resultaats- en inspanningsverbintenis,
-(2) Verbintenissen met verscheidene SA werking: deelbare/ samengevoegde verbintenis, hoofdelijk,
ondeelbaar, in solidum (met 2 ovk en elk 1 SA ipv 1 ovk met 2 schuldenaren)
- (3) Voorwaardelijke verbintenis: opschortende en ontbindende voorwaarde (hypothecaire lening)
AFDELING 1. INLEIDING
We gaan even de algemene principes van ons contractenrecht bespreken.
1) BEGRIP EN GRONDBEGINSELEN – vrijheid om ovk te sluiten in theorie, in praktijk = relatief
Wat is het begrip ovk (overeenkomst = contract)? Een ovk is het samentreffen van de wil van 2 of
meer personen waarbij de contractspartijen beogen rechtsgevolgen te doen ontstaan. Een ovk is
zoals we eerder hebben verteld, een rechtshandeling (gewild: meerzijdige RH/ eenzijdige RH). Men
gaat die handelingen rechtstreeks stellen aan die rechtsgevolgen die eraan verbonden zijn. Een ovk
veronderstelt dus de wilsovereenstemming, het feit dat mensen het met elkaar eens zijn om
bepaalde gevolgen te doen ontstaan. Die rechtsgevolgen kunnen er in ontstaan, die zakelijke rechten
of verbintenissen, maar ook overdragen (van een bep. contractpartij naar een andere), wijzigen of
1
,doen tenietgaan. We kunnen denken aan een koop-verkoop ovk waarbij het eigendomsrecht wordt
overgedragen van de verkoper op de koper.
De basis van ons Belgisch contractenrecht is wilsautonomie. Het idee is dat iedereen een vrije wil
heeft en dat zich dat ook vertaald naar het sluiten van contracten en meer bepaald dus, die
wilsautonomie wordt omgezet in het principe van de contractsvrijheid. Die laatste impliceert een
aantal elementen:
- Vrijheid om al dan niet een ovk te sluiten. Men is vrij om een ovk te sluiten of niet. De
rechter kan niemand dwingen.
- Er is een principieel vrije keuze ook van de medecontractant. Kan kiezen wie je specifiek als
medecontractant kiest met wie je een ovk aangaat.
- Ten slotte is er ook de vrijheid om de inhoud van de ovk te bepalen.
Je ziet dus 3 elementen. MAAR in de 21ste eeuw is die contractsvrijheid de facto relatief! Waarom?
Als u bv alleen maar het beroep van ia wilt uitoefenen, dan hebt u niet zonder meer de vrijheid om al
dan niet overeenkomsten te sluiten. U zal noodzakelijker wijze met uw bouwheer ovk moeten
sluiten, een ovk waarin u wederzijdse plichten als ia en bouwheer worden vast gelegd. U heeft ook
niet steeds de vrije keuze vd medecontractant. Als ia hebben we ook gezien in les 1 dat u verplicht
bent om een beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Dit is eveneens een vb waaruit blijkt
dat u niet zonder meer vrij bent om een ovk al dan niet te sluiten. We zitten in deze dag van vandaag
hard gebonden aan andere regels die buiten de gewilde ovk vallen.
Wilt u het beroep van ia op een correcte manier uitoefenen, bent u verplicht om die
beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. U heeft daarbij niet een volledig vrije keuze van
medecontractant. Er zijn slechts in België een beperkt aantal verzekeringsondernemingen die
dergelijke polis beroepsaansprakelijkheid voor ia effectief aanbieden. DUS u hebt wel een zekere
keuze, maar die keuze is relatief beperkt.
Als we verder gaan op dat vb van de verzekeringsonderneming, zal ook de vrijheid van die inhoud in
de ovk relatief beperkt zijn. Verzekeringsondernemingen werken met algemene voorwaarden. In die
algemene voorwaarde zal u niets kunnen wijzigen. Je moet niet vragen om een bepaalde clausule
daarin weg te laten, want ze zullen dat niet doen. U heeft wel een zekere marge om te
onderhandelen over de bijzonder polisvoorwaarden en daar zal u wel een zekere inhoud van de ovk
kunnen bepalen. Zeker niet wat dat betreft de algemene voorwaarden: DIE LIGGEN VAST.
Ten ander, in het dagelijkse leven: als u even nadenkt, u heeft allemaal een smartphone. Je kan
zeggen dat je geen ovk sluit, maar dan kan je met die smartphone weinig doen. U moet als u dat ding
wilt gebruiken, noodzakelijkerwijs een ovk sluiten met een provider. Ook daar is uw keuze van
mogelijke medecontractanten relatief beperkt. Er is een keuze, maar die is niet zo uitgebreid. Ook
daar is de vrijheid om de inhoud van de ovk te bepalen eigenlijk quasi onbestaande. Het enige wat u
kan doen is kiezen voor een tariefplan dat past bij uw noden.
AFDELING 2. WELK SOORT CONTRACT SLUIT IA?
Welk contract sluit nu de ia af? We gaan even bekijken wat de kenmerken zijn van het contract dat
een zelfstandige ia met zijn bouwheer sluit. Dat is eigenlijk ongeacht of het gaat om een aanneming
van zuiver diensten of een gecombineerde aanneming van diensten en werken (design & build).
2
, Eerst en vooral is het belangrijk dat een contract dat de ia sluit CONSENSUEEL is. Dat betekent dat de
loutere toestemming tussen ia en bouwheer volstaat om ovk geldig tot stand te doen komen. Het
gaat hem hier specifiek over de geldigheid van de ovk. Er is geen geschrift vereist voor de
rechtsgeldigheid van de ovk. Je kan perfect met je bouwheer een geldige ovk mondeling gaan
afsluiten.
Het grote probleem is dat rechtshandelingen mbt de som of waarde van 3.500 euro, dat die in
principe moeten bewezen worden door de partijen door een ondertekend geschrift. Dat is het
uitgangspunt van het NBW, dat wanneer het gaat over rh, en dus voornamelijk ook ovk, wanneer het
gaat over eenzijdige rh zijn er specifieke bewijsregels, maar rh met een som van 3500 euro of meer,
moet er een beginsel door partijen worden bewezen.
De ovk van een ia is ook wederkerig. U ziet dat hier ook getekend:
A en B hebben een ovk gesloten. De ene keer is de bouwheer schuldeiser en en ia
schuldenaar. Omgekeerd, is dan op andere verbintenis de ia schuldeiser en de bouwheer
schuldenaar. Er zijn verbintenissen die over en weer gaan, waarbij de ene keer de bouwheer
schuldeiser is en de andere keer schuldenaar en hetzelfde voor de ia. Bij wijze van vb. U zal
als ia ontwerpen moeten afleveren voor de werken die de bouwheer wenst uit te voeren.
Omgekeerd zal de bouwheer een verbintenis hebben om u daarvoor een ereloon te betalen.
Die verbintenissen zijn er over en weer en hangen ook met elkaar samen. Dat wordt
weergegeven met blauwe ovaal. Dat brengt met zich mee, dat wanneer verbintenissen niet
naar wens worden uitgevoerd, er dan bepaalde extra sanctiemogelijkheden zijn van de
schuldeiser.
1) WELK SOORT CONTRACT SLUIT IA?
De ovk van een ia is ook INTUITU PERSONAE. Dat wil zeggen dat de identiteit of persoonlijke
kwaliteiten van de medecontractant doorslaggevend is voor de toestemming door de andere partij.
In dit geval is het dus zo dat de identiteit van de ia doorslaggevend zijn voor de toestemming van de
bouwheer. Maw, de bouwheer gaat een contract sluiten met een bepaalde specifieke ia, en niet met
een andere ia omwille van de identiteit met wie dat hij dat contract heeft. Het kan bijv zijn dat die
bouwheer zegt “ik vind de stijl van die ia heel mooi”.
Het kan natuurlijk ook te maken hebben met een zekere specialisatie. Stel dat ik een kantoor wil
inrichten, dan ga ik kijken naar een ia die daarin de noden gegarandeerd kan voorzien, omdat die
daarin gespecialiseerd is. Die kan mij op dat vlak optimaal bijstaan. Het is doorslaggevend.
Misschien heb ik ook gewoon een budget en wil ik een ia die grondige controle houdt op naleving
van dat budget. Die ia waarmee ik nu in zee gaat heeft een reputatie van grondige controle in budget
en uitvoering.
Wat zijn dan de GEVOLGEN van het feit dat de ovk met de ia intuitu personae wordt
afgesloten? Eerst en vooral is er een zeer morbide gevolg. Dat is met name dat de ovk eindigt
met het overlijden of een faillissement van de ia. Van zodra die ia is overleden of in faling is,
eindigt de overeenkomst MAAR, bij overlijden wil dat niet zeggen dat de aansprakelijkheid
van die ia meteen ook beëindigd is. Als die erfgenamen heeft en er zouden fouten zijn
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller archi2020. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.