In dit document vind je alle hoofdstukken omtrent natuur. Zowel uit de papieren cursus als uit het handboek de basis. Alle PowerPoints zijn erin verwerkt.
1) waarnemen binnen het natuuronderwijs
2) evolutie P182-202
3) planten p228-330
4) schimmels p331-348
5) periodieke verschijnselen bij p...
Klasseren = objecten onderbrengen in de juiste categorie.
- Determineren = op naam brengen van organismen of objecten
- Doel: kinderen gericht leren observeren en klasseren
Classificeren = men moet zelf classificatiecriteria bedenken en groepen vormen, een eigen ordening
aanbrengen.
- Denkontwikkeling = nauwkeurig observeren en de informatie ordenen
Rubriceren = op zoek gaan naar het classificatiecriterium, het verschil tussen groepen benoemen.
4.3 DIDACTISCHE OPBOUW: GELEID ONTDEKKEND LEREN BIJ DE OBSERVATIE VAN
LEVENDE WEZENS OF VERSCHIJNSELEN
Waarnemingscyclus = onderzoekscyclus waarbij we organismen bestuderen
Onderzoekscyclus = we focussen ons meer op een verschijnsel waarbij we verschillende factoren onderzoeken.
Waarnemingscyclus in stappen:
We leren de kinderen vaardigheden
aan zoals het formuleren van een
onderzoeksvraag, besluiten
trekken, stapsgewijs uitdenken en -
voeren van een onderzoek…
HOE we dat doen is even belangrijk
om visueel aan de kinderen mee te
geven.
1
,4.3.1 INTRODUCTIE/CONFRONTATIE
▪ Belangstelling = nieuwsgierigheid opwekken bij de kinderen.
→ Door de kinderen zelf vragen te laten stellen
▪ Afspraken maken bij het introduceren van een waarnemingscyclus! (Als je met dieren werkt →
diervriendelijk te werk gaan)
▪ Aanschouwelijkheids- en activiteitsprincipe in je achterhoofd houden.
→ Multisensorieel te werk gaan
▪ Aansluiten bij de leef- en beleefwereld van kinderen
▪ Eens rondgaan met het dier (zo komen kind en dier tot rust)
4.3.2 VRIJE VERKENNING/AANROMMELEN
Leerkracht = zwijgen, luisteren, beginsituatie analyseren en goed luisteren naar de denkwijze van de kinderen
om hier later klassikaal vragen over te stellen
→ Leerlingen starten het onderzoek door het observeren, experimenteren, vormen van hypotheses en vragen.
De leerlingen uiten spontaan hun gedachten → Leerkracht kan preconcepties (voorkennis) en misconcepties
opsporen.
Het laten formuleren van onderzoeksvragen → verhoogt de betrokkenheid, je les heeft een doel
Onderzoeksvragen:
▪ Zijn eenduidig, de kinderen weten wat onderzocht moeten worden.
▪ Hebben een doel
▪ De leerlingen formuleren zelf de vraag
▪ Kan je op het bord schrijven
▪ Schrijfkader kan de leerlingen helpen:
▪ Gebruik maken van de vragenmachine:
De leerlingen noteren hun eigen hypothesen of veronderstellingen en ze onderzoeken dan de juistheid van die
veronderstellingen.
→ Geef duidelijk aan dat het hypothesen zijn door een vraagteken bij de zinnen te plaatsen, zo krijgen de
leerlingen niet de indruk dat deze veronderstellingen waarheid zijn.
2
,4.3.4 GELEIDE WAARNEMING/ONDERZOEK
De leerlingen moeten zelf zoveel mogelijk waarnemen en zelf de kennis opbouwen. → Stellen van richtvragen!!
→ In deze fase leren kinderen kijken en verbanden leggen.
Verschillende goede werkvormen:
1) Onderwijsleergesprek (klassikaal werken)
2) Demonstratie (kinderen worden actief betrokken)
3) Practicum
4) Werkblad waardoor de leerkracht de waarneming richt
4.3.5 VERSLAGGEVING (=HET ANTWOORD)
Je koppelt terug naar de onderzoeksvragen die de kinderen stelden → onbeantwoorde vragen zijn je startpunt
voor de volgende fase.
Zelfstandig verwerkt?
→ Bespreking van wat ze gevonden hebben en hoe ze het gevonden hebben.
→ Kinderen verwoorden nauwkeurig hoe ze gewerkt hebben, wat ze hebben waargenomen, wat hun
verklaring is.
→ Leerkracht geeft extra duiding bij moeilijkheden
Klassikaal onderzocht?
→ Met eigen woorden inhoud kunnen uitleggen, herhalen.
Men gaat na in hoever de geformuleerde hypothesen juist of fout waren.
4.3.6 VERBREDING/VERDIEPING
Zelf info laten zoeken, je geeft zelf best het startpunt van de zoektocht.
4.4 LEERMIDDELEN
4.4.1 DIRECTE AANSCHOUWING
Foto’s zijn vaak niet duidelijk voor kinderen omdat ze enkel met hun ogen waarnemen, kinderen moeten
waarnemen met al hun zintuigen. Daarom is het belangrijk naar de natuur te gaan, of de natuur naar jou te
brengen:
1) Met de klas in de natuur:
Op de excursie wordt alleen aandacht besteed aan de waarnemingen die in een klassituatie niet kunnen
gebeuren:
▪ Seizoensgebonden veranderingen
▪ Dieren en planten in hun biotoop
▪ Groenten/fruit in de tuin, de winkel…
▪ Milieuproblemen zoals vervuiling van water, afval…
3
, Het waarnemen in de natuur zelf heeft veel voordelen:
▪ Leren de organismen kennen in hun eigen leefomgeving
▪ Zien de natuur als een geheel
▪ De normale gedragingen van een dier observeren
▪ Reëel beeld van de natuur
▪ Sfeer in de natuur
▪ Respect en zorg leren
▪ Ingaan op hun vragen en opmerkingen
▪ Ze maken gebruik van al hun zintuigen
▪ Ontdekkings- en exploratiedrang kinderen is groot
2) Natuur in je klas
Iedere leerling een exemplaar geven of de klas schikken naar 1 exemplaar (→ Maken van een observatiekring)
De leerlingen spontaan laten reageren op de dieren, bestuderen van het dier…
4.4.2 INDIRECTE AANSCHOUWING
Indirecte aanschouwing = een middel om tot abstractie te komen.
1) Stilstaande beelden:
Tonen dieren in hun natuurlijk milieu, vergroten details
2) Bewegende beelden:
Kunnen aspecten van de levenswijze van dieren aanbieden die we moeilijk zelf kunnen observeren.
3) Geluiden:
Het geluid van dieren laten waarnemen
4.4.3 BORDPLAN BIJ EEN WAARNEMINGSLES
Stap 1: benoem alle delen op de tekening correct
Stap 2: geef bij elk deel kort de functie weer
Stap 3: groepeer de lichaamskenmerken per aspect van de levenswijze
Stap 4: transfer: door gebruik te maken van foto’s van andere dieren met gelijkaardige aanpassingen.
4.5 PROCESSEN ERVAREN
Verschijnselen zoals het broeikaseffect, de bloedsomloop zijn moeilijk waar te nemen
→ NIET onmiddellijk overschakelen naar een video of schema
→ Via spelvormen de kinderen zelf laten ervaren
4.6 DOORBREEK HET 50 MIN DENKEN
Je kan elementen ook doorheen het jaar bekijken of misschien zelf door een volledige schoolcarrière.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maritvandenabbeele. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.98. You're not tied to anything after your purchase.
