Summary
Samenvatting Straf en Strafprocesrecht Deel 1 & 2
- Course
- Institution
Samenvatting Straf en Strafprocesrecht Deel 1 & 2
[Show more]
Seller
Follow
MarieMulder
Reviews received
Content preview
Straf- en StrafprocesrechtDeel 1: Algemene oriëntatie
Hoofdstuk 1: Wat is strafrecht?
1. Introductie
2. Materieel strafrecht
Materieel strafrecht
o De rechtsnormen die bepalen wie, waarvoor, wanneer strafbaar is en waarom
en welke sancties opgelegd kunnen worden
Wat moet strafbaar zijn? (wat wordt verboden?)
Misdrijven
Wie moet gestraft worden
Misdadigers (alleen natuurlijke personen of ook
rechtspersonen ?)
Wanneer moet iemand gestraft worden voor iets wat strafbaar is?
Voorwaarden voor individuele aansprakelijkheid &
strafrechtelijke sancties
o “Wat men niet mag” (let op: soms wat men niet mag weigeren te doen)
o Belangrijkste bron = het Strafwetboek (Sw.).
Formeel strafrecht
o De regels aangaande het verloop van het strafproces
Deze regels moeten gevolgd worden om te bepalen wie gestraft moet
worden
o Strafprocedure, strafvordering, strafrechtspleging, tenuitvoerlegging,
rechtshulp
“Wat er moet gedaan worden als er een misdrijf is gepleegd”
o Belangrijkste bron = het Wetboek van Strafvordering (Sv.).
o Geen materieel strafrecht zonder formeel strafrecht.
De procedurele regels van het strafproces moeten gekend zijn om de
waarheid te onderzoeken
Wie moet wat doen om te bepalen of iemand een misdrijf heeft
gepleegd?
o “Wat er moet gedaan worden als er een misdrijf is gepleegd?”
Het vaststellen van misdrijven
De opsporing, vervolging en berechting van verdachten
1
, De rechtsregels m.b.t. de organisatie, bevoegdheid en werking van de
publiekrechtelijke instellingen en organen die daarmee belast zijn
o Strafproces bestaat uit 2 fasen: de onderzoeks- en vonnisfase
Onderzoeksfase: verdachten
De vonnisfase: beklaagden en beschuldigden
De fase waarin de verdachte een beklaagde/beschuldigde
wordt
Het einde: veroordeelden
Misdadiger? -> pas aan het einde! + in geval van veroordeling
2.1 Doel Strafrecht
Doel?
o Straffen!!
Doel van straffen?
o Reactie tegen/vergelding voor laakbare gedragingen
Bv. taliowet: ‘oog om oog, tand om tand’ (Twaalftafelenwet)
o Preventie van laakbare gedragingen
Positieve: voorkomen dat daders/criminelen wederom in de fout gaan
Negatieve: voorkomen dat mensen (alle burgers) in de fout gaan
o Resocialisatie van misdadigers
o Andere?: maatschappij reguleren, moraliteit beschermen …
2.2 Wortels strafrecht
Modern Strafrecht – Verlichting
o Montesquieu, Voltaire, Bentham, Feuerbach, Beccaria …
o Rationaliseren
Wat is de grondslag van het recht op straffen?
o Humaniseren (menselijker maken)
o Vermijd willekeur
2
,Het Belgisch Strafwetboek (in 1867) = een uitvloeisel van klassieke strafrechtsdenken
(klassieke school)
Oorsprong van ‘klassieke school’ van strafrechtsdenken:
o homo economicus met vrije wil
rationele afwegingen
vrije wil
verantwoordelijkheid voor eigen handelingen
o Strafrecht als ultima ratio (het laatste middel) – utilitarisme
Het strafrecht werd enkel uitgevoerd als het strikt noodzakelijk was
Te veel verbieden zou de vrijheid van de burgers bedreigen
Repressieve functie - beperkt tot schending van essentiële goederen
(vb. leven, eigendom …)
o Aandacht voor “criminele feiten” (meer dan voor daders)
2.3 Theorie van het nieuwe sociaal verweer
Tweede helft van 19de eeuw, begin 20ste eeuw
Reactie op de klassieke school
Positieve school
o Vooral vertegenwoordigd door Ferri, Lombroso
Strafrecht dient om maatschappij te beschermen
o Preventieve functie
Aandacht voor de oorzaken van criminaliteit
Maatschappelijke oorzaken en biologische oorzaken
Aandacht voor de misdadigers (ook potentiële misdadigers), meer dan
voor de criminele feiten
3
, Hoofdstuk 2: Codificatie
1. Strafwetboek
1.1 Algemeen deel vs bijzonder deel
Twee boeken
o Algemeen gedeelte (boek I)
Elf hoofdstukken
Fundamentele regels die van toepassing zijn op alle misdrijven
o Bijzonder gedeelte (boek II)
Specifieke misdrijven (vb. moord, corruptie, diefstal …)
X Titels + IV (I-bis, I-ter, VI-bis, IX-bis)
Misdrijven tegen:
openbare trouw, personen, eigendommen, de familiale orde
en de openbare zedelijkheid, openbare veiligheid, openbare
orde …
Verdeling volgens verschillende rechtsgoederen
1.2 Codificatie
= Alle wetten in één boek
Niet verplicht om alles op te nemen in het wetboek
Maar is wel aangeraden!!
Duidelijkheid
Meer en meer vervuild door recente wetten
Complementaire wetten
o Wetten die niet in Boek I van het Strafwetboek staan, maar … die er logisch
en integraal deel van uitmaken
Bv: Wet van 8 april 1965 Jeugdbescherming; Wet van 29 juni 1964
opschorting, uitstel en probatie; Wet 1 juli 1964 ter bescherming van de
maatschappij tegen de abnormalen en de gewoontemisdadigers; Wet 26 april
2007 terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank; Wet 21 april
2007 betreffende internering van personen met geestesstoornis (opgeheven
door Wet 5 mei 2014 betreffende de internering, op zijn beurt gewijzigd door
Wet 4 mei 2016 [= Potpourri III]) …
o Die soms ook specifieke regels inhouden (afwijking van algemeen deel: Boek I
Strafwetboek)
Bijzonder strafrecht (Boek II Strafwetboek + bijzondere strafwetten)
o Bevatten specifieke misdrijven: bijzonder deel van strafrecht
(bv. Boek II Strafwetboek, Drugswet 24 februari 1921 …)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarieMulder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now