Summary
7:TOP: samenvatting REM. zie bundel voor verkoop
- Course
- Institution
Samenvatting van 11 pagina's voor het vak Recht, Economie En Maatschappij aan de EUR (probleem 7)
[Show more]
Seller
Follow
Max1998
Content preview
04-03-2021REM Leerdoelen Probleem 7
Leerdoelen:
1. Welke risico’s lopen partijen als ze een rechtszaak willen starten?
2. Welke oplossingen zijn er voor de risico’s?
3. Wat is het bewijsrisico en hoe wordt dat verdeeld?
Vraag 1: Welke risico’s lopen partijen als ze een rechtszaak willen
starten?
Verschillende soorten kosten die komen kijken bij een rechtszaak:
Transactiekosten: alle kosten die betrekking hebben op het voeren van onderhandelingen en op (het
afdwingen van) naleving van de hieruit resulterende afspraken. In de context van een juridische casus
zijn vooral informatiekosten, onderhandelingskosten in enge zin en de kosten van het opstellen van
contracten relevant.
- Informatiekosten: kosten voor het achterhalen van informatie over de kwaliteit van goederen, het
zoeken van partijen met wie kan of moet worden onderhandeld, alsmede het verkrijgen van info
voer hun gedrag en de omstandigheden informatiekosten kunnen asymmetrisch zijn.
- Onderhandelingskosten in enge zin: o.a. eventuele reiskosten en tijdverlies, tijdsverlies gaat
vooral over het onderhandelen over de prijs. Een belangrijk aspect hiervan zijn de kosten van
strategisch gedrag die zien op de mogelijkheid dat ook in gevallen waarin voor alle betrokken
partijen een vooruitgang kan worden gerealiseerd, deze verbetering niet wordt bereikt omdat een
overeenkomst afketst door het streven van partijen het beste voor zichzelf te bereiken.
- Ststeemkosten = informatiekosten voor de rechter. Sommige rechtsregels vereisen minder
activiteit dan andere en brengen daarom lagere systeemkosten met zich mee.
Stappenplan:
a. geef aan wat de relevante informatiekosten, onderhandelingskosten, contracteerkosten en
afdwingingskosten voor partijen zijn;
b. bepaal of deze kosten in de weg staan aan onderhandelingen tussen partijen;
c. stel vast of alternatieve oplossingen verschillen in systeemkosten met zich meebrengen en
indien dit het geval is, of deze de balans doen doorslaan in het voordeel van een bepaalde
oplossing.
Risico-analyse: het gaat bij risico’s om de afweging van de zekerheid van een voor- of nadeel
tegenover een kans op een groter voor- of nadeel. Partijen kunnen risico-mijdend, risico-neutraal of
risico-zoekend zijn. Als een risico verschuift van een risico-mijdende partij naar een minder risico-
mijdende partij, zal de welvaart stijgen. Ook relevant is de mogelijkheid van partijen om zich voor
risico’s te verzekeren. In beginsel heeft het economisch model de voorkeur om het risico te leggen bij
de partij die zich het goedkoopst kan verzekeren. Ook kan het risico neergelegd worden bij de partij
die verzekerd is, maar je moet wel rekening houden met moreel risico en averechtse selectie.
a. stel vast of er in de casus kansfactoren een rol spelen;
b. beoordeel, als deze factoren aanwezig zijn, of er tussen partijen verschil is in hun houding
t.o.v. risico;
c. ga na in hoeverre verzekeringen risico’s van partijen kunnen overnemen;
d. geef aan op welke manier problemen van moreel risico en averechtse selectie kunnen worden
opgevangen
, Het aansprakelijkheidsrecht werkt via private handhaving. Het is aan de benadeelde(n) om een zaak
tegen de laedens te beginnen, om zo bijvoorbeeld een verbod of schadevergoeding te vorderen. Er
zijn verschillende redenen waarom een benadeelde dit niet steeds zal doen, hetgeen internalisatie van
externe effecten via het aansprakelijkheidsrecht bemoeilijkt, wat gevolgen heeft voor het zorg- en
activiteitenniveau van de laedens:
1. De kosten van procederen kunnen zo hoog zijn, dat de benadeelde dit niet zal doen. Dit speelt
vooral, maar niet alleen, in situaties van verspreide schade (= strooischade). De totale
maatschappelijke schade kan dan groot zijn, maar omdat deze over een groot aantal
benadeelden verdeeld is, kan de schade per individu zo klein zijn dat geen enkele benadeelde
een rechtszaak begint. Vanwege de afweging van de verwachte kosten (tijd, geld, moeite) en
baten (de opbrengst bij winst) van de procedure blijft men ‘rationeel apathisch’ (= zal niets
ondernemen).
2. Procederen brengt het risico van verlies met zich mee, waarna de verliezende partij
proceskosten moet betalen terwijl er geen baten tegenover staan. Zelfs als de individuele
schade hoog genoeg is om de kosten van een procedure waard te zijn, kan een risicoaverse
benadeelde van een procedure afzien uit angst voor de hoge kosten bij verlies. Hierbij speelt
mee dat het moeilijk kan zijn de kans op winst of verlies goed in te schatten, omdat de
benadeelde te weinig informatie en kennis heeft. Zelfs als de benadeelde de kans op succes
relatief hoog inschat, zou risicoaversie ertoe kunnen leiden dat hij, vanwege de vrees (hoge)
kosten te moeten dragen als hij toch verliest, geen zaak begint.
3. Gebrek aan informatie kan er ook voor zorgen dat een benadeelde bang is dat hij niet aan de
bewijslast m.b.t. bijvoorbeeld onzorgvuldigheid of causaliteit kan voldoen. Het kan ook dat het
slachtoffer de identiteit van de schadeveroorzaker niet kent, niet weet dat hij het slachtoffer
geweest is van een onrechtmatige daad, de veroorzaker weg is of als het lang duurt totdat de
schade zich openbaart (verjaring vordering). Hij kan dan besluiten geen procedure te starten
omdat hij (vanwege deze bewijsnood) de kans op succes zeer laag of zelfs afwezig inschat. Of
misschien weet hij niet eens dat hij slachtoffer is geworden van bijvoorbeeld een onrechtmatige
daad.
4. Benadeelden zouden kunnen afwachten om te kijken of iemand anders een rechtszaak begint,
waarvan men kan meeprofiteren, bijvoorbeeld omdat een verklaring voor recht of een verbod
wordt gevorderd, of omdat door die procedure bepaalde informatie beschikbaar komt die men in
een eigen zaak ook kan gebruiken. Dit is het free-riderprobleem en als te veel mensen zich zo
gedragen, wordt de laedens evenmin met de door hem veroorzaakte kosten geconfronteerd.
5. Er kunnen zich situaties voordoen waarin geen enkel individu als eiser ontvankelijk is, terwijl er
wel schade is, bijvoorbeeld door verminderde luchtkwaliteit of andere milieuschade. Ook hier is
het risico dus dat de veroorzaker van het externe effect deze kosten niet zal internaliseren.
Risico’s volgens L.T. Visscher in: ‘Procesfinanciering door derden’:
1. De eiser kan over de te weinig financiële middelen beschikken om een zaak te financieren.
2. Er kan sprake zijn van gespreide schade of strooischade, waardoor het vanwege de
proceskosten niet aantrekkelijk is om een claim te maken.
3. De uitkomst van een rechtszaak kan onzeker zijn, voor zowel het resultaat (winst of verlies) en
over de proceskosten die betaald moeten worden. Vanwege risico-aversie en de kans dat de
proceskosten hoger kunnen zijn dan het resultaat bij winst (vooral bij zaken met een relatief
kleine waarde) kan het zijn dat een potentiële eiser het niet aandurft om een zaak te
beginnen.
In alle drie de gevallen kunnen potentiële eisers ‘rationeel apathisch’ blijven: op basis van een
afweging van de verwachte kosten (en tijd), de verwachte baten en de mogelijke risico’s kan het
rationeel zijn om geen zaak te beginnen. Zelfs bij 100% zekerheid dat de zaak gewonnen wordt,
kunnen proceskosten hoger zijn dan de opbrengst. Omdat in een situatie van rationele apathie het
aansprakelijkheidsrecht niet de wenselijke gedragsprikkels kan geven, is het goed als er instrumenten
worden ontwikkeld waarmee de rationele apathie kan worden tegengegaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Max1998. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now