1. Inleidende begrippen
1.1 Epidemiologie: Studie van het voorkomen en de verspreiding onder de bevolking
Incidentie: het aantal nieuwe gevallen van een ziekte per tijdseenheid, per aantal van de bevolking
Nut: opsporen van oorzaken, leren over mechanismen van ziekten en preventie
Prevalentie: Aantal gevallen per duizend op een specifiek moment in de bevolking
Morbiditeit: Het aantal personen van een bepaalde bevolkingsgroep dat binnen een bepaalde tijdsperiode door een bepaalde ziekte wordt aangetroffen
Mortaliteit: Aantal sterfgevallen in de bevolking als gevolg van een bepaalde ziekte, -medicijn- of drugsgebruik gedurende een bepaalde tijdsperiode
1.2 Etiologie: Oorzaak van de ziekte (genetisch, infecties, chemisch, straling of mechanisch)
1.3 Pathogenese: Het stapsgewijze ontstaan of ontwikkelen van een aandoening
1.4 Classificatie naar oorzaak
1.4.1 Endogene ziekteoorzaken
1.4.1.1 Erfelijke aandoeningen
Fout in DNA: 23 chromosomen bevatten alle informatie voor al onze functies en eigenschappen
Tabel I. soorten erfelijke aandoeningen, numeriek vs. structureel
Numeriek Structureel
Trisomie 21 Down syndroom Deletie: verdwijning
Trisomie 13 Patau syndroom Duplicatie: verdubbeling
Trisomie 18 Edwards syndroom Inversie: invoeging fragment
Monosomie X Turner syndroom Insertie: verplaatsing
47 XXY Klinefelter syndroom
1.4.1.2 Aangeboren, niet erfelijke aandoeningen
Schadelijke inwerking op foetus (tijdens organogenese tijdens het eerste trimester van zwanger, meest kwetsbaarst)
Teratogeen effect: misvormde invloed op de foetus
Tabel II. Soorten teratogeen effecten
Effect
Infecties Besmetting m.o kan door placenta
overgaan naar king
Straling Rontgenfoto’s ontwijken
Chemisch Medicatie en drugs
Zuurstoftekort Lange en moeizame bevalling
Erythroblastosis foetallis Rhesusantagonisme tussen moeder
en kind
Thalidomide: inhibeert de angiogenese = vorming van nieuwe bloedvaten = GM bij kanker
Werd oorspronkelijk gebruikt als slaapmiddel tegen ochtendmisselijkheid
1.4.2 Exogene ziekteoorzaken
Fysische ziekteoorzaken z.a trauma, temperatuur, luchtdruk etc…
Chemische ziekteoorzaken
Voeding als ziekteoorzaak
Biologische ziekteoorzaak
Psychische ziekteoorzaak
1
,Pathologie samenvatting 2020-2021
Fysische ziekteoorzaken:
- Mechanische geweldinwerking: Trauma
- Temperatuur als ziekteoorzaak: Temperatuur stijging: hypermetabolisme met tekort zuurstofaanvoer
Afkoeling: vasoconstrictie: verminderde weefselperfusie
Sterke afkoeling: regeling vaattonus gaat verloren: vasodilatatie: verhoogde permeabiliteit
Bevriezing: vorming intracellulaire ijskristallen: beschadiging organen
- Luchtdruk: inspuiten van lucht in vene (gasembolie) of decompressie van duikers (Caissonziekte): afremming circulatie
- Geluid: beschadiging van haarcelllen worden signalen onderbroken en de hersenen gaan zelf dan de stilte opvullen door geluiden te creeren: Tinnitus: oorsuizen
- Elektriciteit: Electrische shock zorgt voor schade als gevolg van verhitting door passage
- Straling:
o ioniserde straling veroorzaakt radiolyse waarbij water de radicalen H+ en OH- vrijkomen
Deze reageren met macromoleculen -> indien DNA: strengbreuken en mutaties
o UV-stralen induceren pyrimidineimeren in het DNA deze worden door enzymen uit DNA gesneden en vervangen door oorspronkelijke nucleotiden
Xeroderma pigmentosum: defect enzymsysteem
Chemische ziekteoorzaken:
- Hypoxie: Cellen krijgen onvoldoende zuurstof
o Stremming van bloedtoevoer = ischemie: artherosclerose of veneuze thrombose door afsluiting
o Onvoldoende zuurstoftransportcapaciteit: koolmonodioxide vergiftiging of anemie
- Vergiftiging
o Acute kwikvergiftiging: necrosr van PT doordat kwik interfereert met sylfhydrylbruggen en beschadigen hierdoor enzymsystemen die verantwoordelijk zijn voor transport ionen (cellen zwellen
op)
o Cyanide bindt aan mitochondriale cytochroomoxidasesysteem: terminale acceptor in transportketen van elektronen
Voeding als ziekteoorzaak:
- Tekort of te veel aan voeding
- Alcoholconsumptie: leveraandoeningen
- Vetconsumptie: hart-en vaatziekten
- Dieet: ontstaan van sommige kankers
- Vitaminedeficientie
o Vit b12: cobalamine en foliumzuur: Tekort leidt tot megaloblastaire anemie
Tekort door ondervoeding, verminderde absorptie
o Vit D3: celciferol. Tekort leidt tot botmineralisatie
Osteomalacie, rachitis: voldoende beenweefsel maar onvoldoende verkalking
Tekort door te weinig inname of te weinig UV licht
Biologische ziekteoorzaken:
- Infecties: binnendringen en vermenigvuldigen van een levend micro-organisme
2
, Pathologie samenvatting 2020-2021
2. Ziektemechanismen
2.1 Celschade
2.1.1 Definitie
Door extracellualire of intracellulaire invloeden is de cel niet in staat haar interne milieu binnen bepaalde grenzen te handhaven (homeostase inbalans)
2.1.2 mechanismen
2.1.2.1 gestoorde cellulaire energievoorzieningen
Hypoxie (reversibel/ irreversible) (te weinig zuurstof)
o ATP tekort
Defect Ca2+ transport
Na/K pomp valt stil
Eiwitsynthese daalt
2.1.2.2 Abnormale permeabiliteit van biologische membranen
In mitochondrium
Integriteit mitochondriale membraan door hypoxie of
Toxines
Verlies van protonpopfunctie
Cytochroom C uit mit.matrix in cytosol -> apoptose
2.1.2.3 Verlies van essentiele ezymactiviteit
Cyanide: cytochroom axidase -> geen ATP vorming
Loodintoxicatie: anemie (bloedarmoede)
2.1.2.4 Aantasting van genoom
Aanwezigheid van vrije radicalen (door ioniserende
Stralen) kunnen pathologien veroorzaken (zoals kanker)
o Endogene bronnen
Fagocyterende cellen
Oxidatieve enzymen (SOD en katalase)
adedmhalingsstelsel
o Exogene bronnen
Bepaalde eten/voeding
Sigaretten
Medicijnen
Luchtvervuiling
o DNA schade >>> herstelcapaciteit: p53 (tumorsupressorgen)
Apoptose wanneer de schade groot is (geprogrameerde celdood)
Caspases worden gesynthetiseerd in de cel als inactieve procaspases
o Activatie caspase: samenkleven van caspase + procaspase die een caspase cascade vormen (actief)
o Caspasen kleven ook aan andere onderdelen aan de cel waardoor deze zichzelf vernietigt en opruimt
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Esperanzadaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.10. You're not tied to anything after your purchase.