Dit 2de deel van de samenvatting Algemene ziekteleer en Medicatie is aansluitend op het 1ste deel en behandeld college 7 tot en met college 10. Aan het einde zijn er oefenvragen en extra leerstof voor de toets. De grijs onderstreepte onderdelen kwamen voor onze klas voornamelijk aanbod tijdens de t...
College 7: Pijn op de borst (acute medische situatie 2)
Inleiding en leerdoelen:
- Deel 1 ging over benauwdheid en in dit deel gaan we het hebben over pijn op de
borst. Je moet de ziektebeelden kunnen plaatsen in de algemene context van de
praktijk. Een aantal dingen kunnen differentiëren met behulp van een anamnese
tussen verschillende ziektebeelden. Je moet voldoende kennis en inzicht hebben
voor het opstellen van een differentiaaldiagnose en je moet vooral weten hoe je
moet handelen tijdens een acute situatie in de praktijk. Pijn op de borst kan
voorkomen bij aandoeningen als myocardinfarct, aortadissectie, refluxklachten,
bot/spier/huid en cholelithiasis. Bij de aandoeningen angina pectoris, pneumonie,
longembolie en hyperventilatie komt ook pijn op de borst voor, maar in verband met
de symptoom benauwdheid staan ze daarom al in het eerdere deel vermeld dus deze
aandoeningen geven zowel benauwdheid als pijn op de borst.
Casus:
- Meneer van Dalen is 63 jaar oud. In de wachtkamer van de
praktijk kijkt hij ineens heel moeilijk, omdat hij plotseling heel
hevige pijn op zijn borst (= dit wordt afgekort als POB) ervaart.
Niet alleen artsen houden ervan, maar tandartsen houden er ook
van om alles af te korten dus dat is altijd wel handig om een
beetje te weten wat er staat. Deze meneer heeft een drukkende
pijn en die uitstaling gaat naar de kaak. Daarnaast is hij bang dat hij doodgaat. Een
idee wat het zou kunnen zijn is angina pectoris, maar het kan ook een hartaanval zijn.
Vooral die uitstraling naar de kaak past daar heel goed bij en zit ook heel dicht bij
elkaar.
Bij pijn op de borst vraag je je deze vragen af:
- Wat kan het zijn?
- Wat vereist spoed?
- Hoe te handelen?
POB – Waar kan de pijn vandaan komen?
- Pijn op de borst is een vage klacht en kan van heel veel dingen komen. Veel mensen
denken meteen aan het hart en raken daardoor een beetje in paniek. Nou paniek is
in het vorige college besproken en dat is nooit goed dus het advies is om rustig te
blijven. Als je dan kijkt naar de anatomie van het lichaam dan zijn er eigenlijk best
wel veel plekken waar pijn op de borst vandaan kan komen, maar niet alle organen
die je hier ziet kan per se pijn op de borst veroorzaken, maar wel een hele boel en
vooral veel meer organen zijn er vaak bij betrokken dan alleen het hart wat veel
mensen vaak denken. Organen waar pijn op de borst vandaan kan komen zijn =
▪ Hart
▪ Aorta (= een rode ader die uit het hart komt en voor een deel eerst
omhooggaat, maar dan met een boog naar beneden loopt)
▪ Bronchiën (= de grote luchtwegen)
▪ Longen
▪ Pleura (= longvliezen)
, ▪ Pericard (= hartzakje dus het zakje om het hart heen
en kan bv. als hij ontstoken is ook pijn veroorzaken)
▪ Ribben/kraakbeen/spieren/huid
▪ Slokdarm (= loopt langs de luchtpijp en gaat naar de
maag toe)/maag
▪ Galblaas (= ook een belangrijk orgaan waar pijn
vandaan kan komen)
▪ Alvleesklier
▪ Luchtpijp
Myocardinfarct (= dit noemen we ook wel een hartinfarct. Bij een myocardinfarct is er een
(bloed)stolsel wat het hele bloedvat afsluit dus die sluit de kransslagader af waardoor er
echt niks meer doorheen komt. Dan krijgt dat achterliggende deel van de hartspier een
zuurstoftekort wat vergelijkbare klachten geeft als een angina pectoris behalve dat het
nog wat ernstiger is dus een myocardinfarct is eigenlijk de volgende stap, want een angina
pectoris is tijdelijk):
- Symptomen =
▪ Centrale pijn op de borst wat kenmerkt als een snoerend, drukkend, benauwd
gevoel
▪ Uitstaling van de pijn naar de linkerarm,
-schouder of -kaakhoek dat ook in rust
aanwezig is terwijl dat bij angina pectoris alleen
optreedt tijdens een bepaalde hoeveelheid
inspanning
▪ Vaak misselijkheid met braken
▪ Klam, bleekheid en transpireren (= zweten)
▪ Snel en moeilijk palpeerbare hartslag dus de
hartslag is vaak heel lastig te vinden, omdat het
hart dus veel moeite heeft om zijn werk te
doen
▪ In ernstige gevallen kunnen mensen bewustzijnsverlies ervaren dus
bewusteloos raken, cyanose (= blauwe verkleuring van de huid en lippen) of
volledige circulatiestilstand krijgen dus dat het hart helemaal stopt met
kloppen.
▪ Een belangrijk kenmerk is als je nitroglycerine hebt toegediend dat het dan
geen verlichting van de klachten geeft.
- Overigens is het wel van belang dat als mensen bewusteloos zijn je nooit dingen
moet toedienen. Die nitroglycerine spray kun je wel toedienen onder de tong, want
dat wordt opgenomen in het slijmvlies alleen tabletjes of water kunnen mensen zich
in verslikken en dat kan de luchtweg instromen waardoor je nog verder van huis bent
- Bij een electrocardiogram (= afgekort ECG wat een hartfilmpje is) wordt de
elektriciteit van het hart gemeten. De elektriciteit hoort op een bepaalde manier
door het hart te stromen, maar als een bepaald deel van het hart geen bloed meer
krijgt dan werkt/klopt dat niet meer en dan manifesteert er een ander patroon in dat
hartfilmpje dus op basis van al die patronen kun je dan zien als je kundig genoeg bent
om het goed af te lezen heel specifiek zeggen welk deel het aan ligt dus het de linker-
, of rechterkant, voor- of achterkant, onder- of bovenkant van het hart is dat het niet
meer zo goed doet.
- In de praktijk =
▪ Staak de behandeling en alles wat een probleem kan geven intra-oraal dat
haal je er natuurlijk uit.
▪ Bel 112
▪ Je geeft zuurstof
▪ Indien bij bewustzijn kun je eventueel een Ascal tablet van 500 mg geven
gezien dat een bloedverdunner is. Dit geef je, omdat er bij een
myocardinfarct ergens een stolsel zit en als je op tijd iets bloedverdunnends
geeft kan het zo zijn dat dat in principe heel snel kan werken.
▪ Als zorgverlener blijft je bij de patiënt. Je blijft voortdurend het bewustzijn,
ademhaling en hartslag controleren in verband met het risico op een
hartstilstand, want het gevolg van een myocardinfarct kan zijn dat het hart
stopt met kloppen of verkeerd gaat kloppen dus bij reanimatie is er ook de
aanwezigheid van een AED van belang.
▪ Indien nodig dan start je met BLS en zorg hierbij er natuurlijk voor dat je hulp
krijgt met reanimeren ook al kun je reanimeren wel alleen je wordt er niet
gelukkig van, want het kost echt veel energie om iemand goed te reanimeren.
Aortadissectie (= de aorta is de allerbelangrijkste slagader in je lichaam wat een hele grote
boog is die vast zit in je lijf dat niet los komt, maar een dissectie houdt in dat er 2 delen
van elkaar af scheuren dus je krijgt dan een acute scheur in je aortawand en als dat
scheurt heb je onmiddellijk een probleem. Gelukkig is dit iets wat niet zo heel vaak
voorkomt):
- Normaal gesproken ziet je vaatwand er dus zo uit als op
de afbeelding. Je vaatwand is opgebouwd uit
verschillende lagen en dit is de binnenkant van je
bloedvat. Bij een aortadissectie wat natuurlijk niet
zomaar ineens optreedt bij een gezond mens daar is heel
vaak iets aan vooraf gegaan waardoor er een open
ruimte kan ontstaan op een plek waar die niet hoort en
dat kan gaan lekken en/of bloeden en daar kunnen
mensen heel acuut aan dood gaan. Dat is een hele acute
scheurende pijn wat mensen dan voelen dus ergens in
het borstgebied, maar ook heel vaak voelen ze dat
tussen de schouderbladen dus het is wat meer naar achter dan
bv. de pijn op de borst die mensen ervaren bij een hartaanval.
- In de praktijk =
▪ Hier ga je in de praktijk natuurlijk helemaal niks aan
kunnen doen behalve je behandeling staken
▪ Bel 112
▪ Geef eventueel zuurstof
▪ Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag, maar als er echt iets aan de
hand is dan moet die patiënt gewoon heel snel geopereerd worden
▪ Start BLS
, Refluxklachten (= de maag heeft een hele zure inhoud om te zorgen dat al het voedsel
afgebroken kan worden. Om te voorkomen dat die maaginhoud omhoog komt zit er boven
de maag dus onder aan de slokdarm hiervoor een klep. Het wordt ook wel vaak gastro-
oesofagale refluxziekte of GOR genoemd, omdat gastro de maag is en oesofagus staat voor
slokdarm dus je krijgt terugvloeien van maaginhoud de slokdarm in. De slokdarm vindt die
zure inhoud niet prettig en daar krijg je dus pijn van en dat gebeurt allemaal in hetzelfde
gebied als je hart dus dat voelt allemaal een beetje aan alsof er op je hart iets gebeurt als
het ware):
- Klachten kunnen worden uitgelokt door een zware maaltijd dus
bij heftig en veel eten of het opeten van chocolade. Als je een
liggende houding aanneemt dan is die terugstroming ook
natuurlijk makkelijker, want bij het staan heb je de
zwaartekracht die het eten omlaag houdt alleen als je gaat
liggen dan kan het omhoog komen.
- Symptomen =
▪ Branderig gevoel (= zuurbranden)
▪ Soms kan het zo zijn dat bepaalde mensen met hele
Op het plaatje zit ongeveer hier die klep
heftige klachten van gastro-oesofagale refluxziekte dat die en dat voorkomt dat de maaginhoud
niet zo meer goed kunnen liggen en dat ze zelfs misschien weer omhoog komt wat de bedoeling is
wel omhoog slapen soortvan zittend of met een extra
kussen slapen, omdat ze anders zo veel terugstroom van ingeslikt voedsel
krijgen dus dat zelfs het voedsel mee omhoog komt (= regurgitatie)
▪ Pijn op de borst of in het maagkuiltje
- In de praktijk =
▪ Veel mensen die hiermee bekend zijn hebben er wel wat voor. Omeprazol is
één van de bekendste maagbeschermers, maar tijdens een behandeling kan
de patiënt eventueel ook een zuurremmer innemen die maakt de zuurinhoud
van je maag wat anders (bv. een Rennie)
▪ Als iemand heel veel last van zuurbranden heeft dan kun je de patiënt
doorverwijzen naar de huisarts. Om dit te adviseren is voor jou als
mondzorgverlener van belang om te weten wat de achterliggende reden is
van deze klachten in verband met erosie wat heel veel desastreuze gevolgen
kan hebben voor het gebit.
Bot/spier/huid:
- Hierbij kan het chronisch zijn waarbij mensen eigenlijk
standaard pijn van hun botten, spieren en/of huid hebben,
maar het kan ook door een trauma komen dus door een
ongeval als mensen gevallen zijn met een fiets of wat dan
ook. Hier kan je op zich niet zo heel erg veel mee.
- Pijn ter gevolge hiervan in de praktijk =
▪ Voor de behandeling kan je de patiënt eventueel
een pijnstiller laten nemen
▪ Als het dermate heftig is dan kun je de patiënt
adviseren langs de huisarts te laten gaan. Dat heeft niet meteen gevolgen
voor de behandeling, maar het is nog wel goed om even bij stil te staan dat
dat een reden kan zijn waarom mensen pijn hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsevanderelst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
