Strafrecht
Deel 1: Basisprincipes van het strafrecht
1.Definitie van het strafrecht
Strafrecht = geheel van regels, opgesteld heersende gemeenschap, waarbij gedragingen van personen
strafbaar/gesanctioneerd worden.
- Strafrecht wijzigbaar =evolueert doorheen de tijd. (vb. Het kraken van een pand)
2.Belangrijke beginselen
- Proportionaliteitsbeginsel/evenredigheidsbeginsel = straffen in verhouding met misdrijven.
- Legaliteitsbeginsel = geen misdrijf zonder wet en geen straf zonder wet.
- Subsidiariteitsbeginsel = minst zware straf gebruiken.
- Personaliteitsbeginsel = enkel persoon straffen, niet familie.
o Detentieschade = schade die detentie teweegbrengt voor naasten.
(vb. kinderbezoek: speciale plaats voor schade te beperken)
3.Toepassing Strafwet in tijd en ruimte
- Strafwet geen terugwerkende kracht, tenzij mildere straf
o Strafwet geldt alleen voor toekomst, niet voor verleden
- Belgische strafwet toepassing iedereen op Belgisch grondgebied
‘Lex locus delicti’ = wet van de plaats van het misdrijf.
4.Wettelijke indeling misdrijven
Soorten straffen Soorten misdrijven Sancties
Criminele straf Misdaad = poging is altijd Gevangenisstraf +5j
→BR: Hof Van Assisen strafbaar. (vb. moord) Geldboete -€26 (x8)
Correctionele straf Wanbedrijf = poging is strafbaar Gevangenisstraf 8 dagen – 5j
→BR: Correctionele rechtbank indien in StrafWetboek staat. Werkstraf 46u – 300u
(vb. diefstal) Geldboete -€26 (x8)
Politiestraf Overtreding = poging niet Gevangenisstraf 1 – 7 dagen
→BR: Politierechtbank strafbaar. Werkstraf 20u – 45u
Geldboete tot €25 (x8)
- Belang wettelijke indeling:
o Bevoegde rechtbank BR
o Verjaring van de strafvordering = in verloop van tijd feit niet meer strafbaar.
▪ Belang andere strafrechtelijke aspecten (poging misdaad strafbaar, poging
wanbedrijf niet strafbaar, werkstraffen overtredingen/wanbedrijven)
- Openbaar Ministerie:
o Is feit strafbaar?
o Welke straf is voorzien?
o Bepaling van misdrijf en rechtbank
- Opmerking:
o Correctionalisering = misdaad behandelen als wanbedrijf.
o Contraventionalisering = wanbedrijf behandelen als een overtreding.
o Uitdrukkelijke toekenning van bevoegdheden aan politierechtbank
1
, - Potpourri II wet = alle misdaden behandelen als correctionalisering. (vb. De kasteelmoord)
o Potpourri II vernietigd door arrest Grondwettelijk Hof → Assisen in ere hersteld.
5.Opsporingsonderzoek: openbaar ministerie
Opsporingsonderzoek = geheel van handelingen; die misdrijven, daders en de bewijzen
opsporen/verzamelen.
- Openbaar ministerie: alle handelingen die niet door wet aan onderzoeksrechter zijn toegewezen
(vb. huiszoeking onder dwang)
- Vrijheidsberoving → 48 u → Onderzoeksrechter → 5d → Raadkamer → 24 u beroep → K.I. (Vb. OR
kan iemand thuis zetten met elektronische enkelband)
- Mini-instructie/mini-onderzoek = onderzoeksrechter verricht zelfstandig 1 onderzoekshandeling,
maar daarna zaak terug naar openbaar ministerie. (vb. openen van brief)
- 2 beslissingen die openbaar ministerie kan nemen:
o Seponering/vervolging = zaak wordt geklasseerd, niet voor rechter gebracht.
o Onderzoeksrechter betrekken of niet
6.Salduz
1. Recht op vertrouwelijk overleg met advocaat voor verdachte
2. Schriftelijke verklaring met rechten (vb. zwijgrecht)
3. Bijstand van advocaat tijdens verhoor/toezicht, geen verdediging
7.Gerechtelijk onderzoek: onderzoeksrechter
- Zware misdrijven en bepaalde onderzoeksdaden
- Leidt gerechtelijk onderzoek
- Verzamelen van gegevens:
o Bewijzen à charge = bewijzen tegen de verdachte.
o Bewijzen à décharge = bewijzen voor de verdachte.
- Daden van gerechtelijk onderzoek
Rol onderzoeksgerechten in kader van gerechtelijk onderzoek
- Raadkamer en Kamer van Inbeschuldigingstelling kunnen geen straf opleggen
- Gerechtelijk onderzoek uitgevoerd door onderzoeksrechter
- Maar! Rol van onderzoeksgerechten:
o Tijdens onderzoek: toezien op werkzaamheden onderzoeksrechter
o Einde onderzoek: beslissen de gevolgen van gerechtelijk onderzoek op basis van resultaat
van onderzoeksrechter en eindvordering van Procureur
2
, 8.Waarmee houdt strafrechter rekening?
Misdrijf = een waarneembare gedraging/verzuim, van een persoon, door strafwet omschreven en sanctie is
gesteld.
- 3 verschillende elementen:
o Materieel bestanddeel = een handeling die iemand verricht of juist niet. (vb. geen hulp
bieden aan persoon in nood)
o Moreel bestanddeel = het weten en willen plegen van een misdrijf.
o Wederrechtelijk karakter = het strafbare karakter van het feit.
3 elementen moeten verenigd zijn
- Rechter houdt rekening met:
o Rechtvaardigingsgronden = strafbare karakter laten verdwijnen. (vb. wettige verdediging)
o Schulduitsluitingsgronden = de schuld bij de dader wegnemen. (vb. geestesziek)
o Verzachtende omstandigheden = verzachting van de straf.
o Verzwarende omstandigheden = verzwaring van de straf.
Invloed op misdrijf zelf of gevolgen van misdrijf
9.Welke straf kan rechter uitspreken?
- Verschillende straffen (vb. werkstraf, geldboete, vrijheidsstaf,…)
10.Algemene strafuitvoeringsmodaliteiten
Externe rechtspositie (= modaliteiten waardoor gedetineerde uit gevangenis kan gaan) van gedetineerde.
(vb. uitgaansvergunning, penitentiair verlof, onderbreking strafuitvoering, beperkte detentie, elektronisch
toezicht, voorwaardelijke invrijheidsstelling)
11.Beroepsgeheim
- Straffen van schending beroepsgeheim → sterk verstrengd
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yenthemaes2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.93. You're not tied to anything after your purchase.