Summary
Samenvatting Economie integraal hoofstuk 15, 16, 17, 18 samengevat Havo
- Course
- Level
Economie integraal hoofstuk 15, 16, 17, 18 samengevat Havo
[Show more]
Seller
Follow
AnnexD
Reviews received
Content preview
Economie hoofdstuk 15 t/m 18§15.1
Productiecapaciteit in land is de hoeveelheid producten die in een jaar maximaal kan
worden geproduceerd. Capaciteit is afhankelijk van productiestructuur in bedrijven en bij
overheid. Productiestructuur wordt bepaald door hoeveelheid en kwaliteit van
productiefactoren arbeid, kapitaal en natuur. Als bijv. omvang of kwaliteit van
beroepsbevolking toeneemt neemt capaciteit ook toe. Dat gebeurt ook als investeringen
door bedrijven en overheid toenemen.
Beroepsbevolking behoren alle werkenden en werkzoekenden. Het gaat om werknemers en
zelfstandigen. Omvang van Nederlandse beroepsbevolking hangt af van pensioen gerechtige
leeftijd en leerplichtige leeftijd. Kwaliteit van de Nederlandse beroepsbevolking is
toegenomen. Er wordt geïnvesteerd in Human Capital: gestegen kwaliteit van onderwijs en
bedrijfsopleidingen en toegenomen deelname aan onderwijs zijn belangrijkste oorzaken.
Maar ook verhouding tussen vrije tijd en werktijd, technische ontwikkelingen en
toegenomen volksgezondheid. Hierdoor stijging arbeidsproductiviteit.
Arbeidsproductiviteit is productie per werkende per periode. Arbeidsproductiviteit (a)is
bruto binnenlands product (bbp) delen door aantal werkenden arbeidsjaren (Av =
arbeidsvraag, arbeidsvolume of werkgelegenheid).
bbp
a = –––––––––
Av
Hoogte arbeidsproductiviteit wordt niet alleen bepaald door kwaliteit van arbeid maar ook
kwaliteit van productiemiddelen: mechanisatie, automatisering.
Omvang van kapitaalgoederenvoorraad in land hangt af van de al beschikbare hoeveelheid
kapitaal en van omvang van investeringen. Investeren is inkopen van kapitaalgoederen.
Wanneer zullen bedrijven meer investeren?:
Bedrijven investeren als ze verwachten dat het winst oplevert. Dat kan geval zijn als
met beschikbare productiecapaciteit niet voldoende kan worden geproduceerd om
aan verwachte verkopen te voldoen
Meeste investeringen gefinancierd met geleend geld kan lagere rentestand de
investeringen stimuleren
Bij stijging van loonkosten in verhouding tot kapitaalkosten zijn bedrijven geneigd
werknemers voor machines te vervangen
Technologische vernieuwingen die productie kunnen versnellen en goedkopen
maken, kunnen investeringen bevorderen
Verstrekken van investeringssubsidies door overheid of scheppen van een voor
bedrijven gunstig belastingklimaat stimuleert de omvang van investeringen
,Kwaliteit van kapitaalgoederenvoorraad is toegenomen als gevolg van technische
vooruitgang. Als technische vernieuwingen worden ingevoerd in productieproces is er sprake
van procesinnovatie. Voorbeelden zijn: mechanisatie, automatisering, robotisering.
Bedrijven passen procesinnovatie toe om kosten te besparen of kwaliteit van geproduceerde
goederen en diensten te verhogen.
Wanneer investeringen leiden tot besparing van arbeid, kapitaal of natuurlijke hulpbronnen
is er sprake van diepte investeringen. Diepte investeringen leiden tot stijging van de
productiviteit.
Breedte investeringen leiden niet tot productiviteitsstijging: het gaat dan om het kopen van
kapitaalgoederen van dezelfde kwaliteit als voorheen. De arbeid/kapitaalverhouding blijft
gelijk.
Diepte investeringen leiden meestal tot toename van mechanisatiegraad: de verhouding
kapitaal/arbeid wordt groter. De productie wordt dan kapitaalintensiever en
arbeidextensiever.
Kapitaalproductiviteit is de gemiddelde productie per eenheid kapitaal per jaar.
Kapitaalproductiviteit (k) wordt berekend door het bruto binnenlands product (bbp) te delen
door waarde van gebruikte vaste kapitaalgoederenvoorraad (Kv).
bbp
k= –––––––
Kv
Omvang van beschikbare hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen is afhankelijk van klimaat,
aanwezigheid van bodemschatten, grondoppervlakte, geografische ligging maar ook
ontdekking van nieuwe voorraden en economische gebruik van natuur.
Kwaliteit van natuurlijke hulpbronnen is door milieuvervuiling aangetast. Verstoring van
natuurlijk evenwicht kan vervolgens leiden tot verstoring van economisch evenwicht. Met
behulp van natuurlijke hulpbronnen worden cosumptie en kapitaalgoederen geproduceerd.
Productie en zo ook welvaart in land komen hierdoor in gevaar.
Ondernemer kan worden gezien als persoon die productiefactoren arbeid, kapitaal en
natuur combineert om daarmee voor eigen risico goederen en diensten te produceren.
Werknemers verdienen inkomen uit arbeid. Zelfstandigen verdienen inkomen uit winst. Deel
daarvan is als vergoeding voor arbeid aan te merken.
Totale loonsom bedrijven + toegerekend loonzelfstandigen
Arbeidsinkomensquote bedrijven= –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––x100%
Netto toegevoegde waarde bedrijven
, Totale loonsom is totale aan werknemers betaalde arbeidsinkomen. De toegerekende
beloning voor zelfstandigen wordt berekend door aantal arbeidsjaren van zelfstandigen te
vermeningvuldigen met gemiddelde loon van werknemers. Netto toegevoegde waarde in de
bedrijven komt overeen met productiewaarde in de bedrijven. En productiewaarde in
bedrijven is gelijk aan het totaal aantal van in bedrijven verdiende inkomens. De
arbeidsinkomensquote geeft daarom aan hoeveel procent van het in bedrijven verdiende
inkomen wordt uitbetaald in de vorm van arbeidsinkomen.
Arbeidsinkomensquote neemt toe als arbeidsinkomen sterker stijgt dan toename van netto
toegevoegde waarde in bedrijven. Netto toegevoegde waarde productiewaarde in bedrijven
neemt toe als verkoopprijzen van producten toenemen en/of als arbeidsproductiviteit
toeneemt.
Vermogensinkomens zijn inkomens uit bezittingen. Spaarders ontvangen rente, eigenaren
van eenmanszaken ontvangen winst, aandeelhouders ontvangen als winstuitkering dividend,
huiseigenaren ontvangen huur als zij hun woning verhuren en grondeigenaren ontvangen
pacht als zij grond verhuren. Vermogensinkomensquote in bedrijven geeft aan hoeveel
procent van het in bedrijven verdiende inkomen wordt uitbetaald in vorm van
vermogensinkomen.
Vermogensinkomens bedrijven
Vermogensinkomensquote bedrijven=––––––––––––––––––––––––––––––––––––––x 100%
Netto toegevoegde waarde bedrijven
Winstquote is de verhouding tussen behaalde winsten en de netto toegevoegde waarde in
de bedrijven.
Arbeidsinkomen plus vermogensinkomen is gelijk aan netto toegevoegde waarde. De
verdeling van het in een land verdiende inkomen in arbeidsinkomen en vermogensinkomen
wordt de categoriale inkomensverdeling genoemd. Veranderende categoriale
inkomensverhoudingen in bedrijven hebben invloed op soort en omvang van investeringen
en aantal arbeidsplaatsen. In sectoren waar arbeidsinkomen sterk stijgt en als gevolg
daarvan ook winstquote kan dalen zijn volgende ontwikkelingen zichtbaar:
Dalende winst en winstverwachtingen in de bedrijven leiden tot minder
investeringen. Hierdoor neemt de groei van aantal arbeidsplaatsen af
Als winsten omslaan in verliezen kunnen bedrijven failliet gaan. Aantal
arbeidsplaatsen daalt, er vallen ontslagen
Door dalende winsten neemt kredietwaardigheid van bedrijven af.
Voor zover er nog wel wordt geïnvesteerd, gaat het veelal om arbeidsbesparende
diepte-investeringen. Vanwege toegenomen reële arbeidskosten per werknemer
worden arbeidskrachten vervangen door kapitaal.
Ondernemingen verplaatsen productie naar lagelonenlanden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AnnexD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now