Summary
Samenvatting Politicologie
- Course
- Institution
Samenvatting van 24 pagina's voor het vak politicologie aan de HW
[Show more]
2 reviews
By: Dannyplass • 8 year ago
By: rickie313 • 9 year ago
Seller
Follow
Nickzak
Reviews received
Content preview
Alles voor politicologieReader: HFD1 uit Politiek een politieke wetenschap
Politiek heeft betrekking op het sturen van de samenleving. Wanneer mensen iets
samen willen doen, wordt het al snel noodzakelijk om een aantal duidelijke
afspraken te maken, om dingen te regelen. Als de groep groter is en de afspraken
ingewikkelder worden, neemt het aantal regels toe en zullen z ook opgeschreven
worden, om ze goed te bewaren en om ernaar te kunnen verwijzen als er
onenigheid bestaat over wat er nu moet gebeuren.
Het sturen van een samenleving betekent ook altijd omgaan met verschillen en
met conflicten. Elke samenleving kan op verschillende manieren georganiseerd
worden.
Politiek is alles wat te maken heeft met het besturen van een samenleving
1.2 Variaties in politiek
Als de politiek betrekking heeft op het besturen van een samenleving, dan is die
samenleving in kwestie ook het eerste en misschien wel het belangrijkste aspect
van de politiek dat kan variëren.
1.2.1 Politiek en territorium
Wij associëren politiek met samenlevingen die verbonden zijn aan een
territorium: gemeenten, provincies, regio's, landen, internationale organisaties
van landen. Regels die gelden voor de inwoners van een territorium, zijn niet
zomaar te ontwijken. Om ze te ontwijken moet je verhuizen. En dan kom je
terecht in ander grondgebied met andere regels.
Politiek: het bestuur van een samenleving op een territorium. Zo zien wij politiek
nu, hieraan vooraf is een historische evolutie geweest. Vandaag is de wereld
verdeeld in staten, en die staten hebben een grondgebied dat ze intern besturen
en eventueel tegen externe vijanden beschermen. De staat is de hedendaagse
structuur waarin zich de sturing van samenlevingen afspeelt.
Een organisatie die in de Europese geschiedenis een heel belangrijke rol gespeeld
heeft is de Rooms-katholieke kerk. Dit is een vereniging die geen grondgebied
heeft.
In dit stuk concentreren we vooral op de territoriale politiek, en dan in het
bijzonder op de wijze waarop die in nationale staten vorm en inhoud krijgt.
Politiek kan variëren in het aspect 'samenleving', maar ook 'inhoud' en
'reikwijdte'.
1.2.2 De verschuivende culturele grenzen van de politiek
In de westerse samenleving wordt veel belang gehecht aan het onderscheid
tussen prive en publiek. Het priveleven is een sfeer waarin de politiek niet
aanwezig is of mag zijn. Maar er is steeds veel discussie over de grens tussen
beide sferen.
1.2.3 De vormen en structuren van de politiek
Politiek varieert dus door de soort samenleving die bestuurd wordt. Ook kan
politiek dus een verschillende inhoud hebben. Politiek kan als derde soort vatiatie
verschillende vormen aannemen. Bij het sturen van een samenleving kunnen en
moeten bijzonder veel keuzes gemaakt worden. Dat heeft tot gevolg dat de
,dagelijkse praktijk van het politieke bedrijf er in verschillende landen op
verschillende momenten heel anders uit kan zien.
Classificaties van politieke vormen kunnen in eerste instantie gebouwd worden
op de vraag wat de grote principes zijn die ten grondslag liggen aan het
functioneren van een bestel. We hebben het dan over het politiek regime. Om
regimes van elkaar te onderscheiden, moet een antwoord gegeven worden op
een aantal vragen die betrekking hebben op de politieke basisprincipes. Wie
heeft het recht om beslissingen te nemen? Wordt dat recht gegeven aan de
erfgenamen van de vorige machthebbers etc.
Het antwoord op al deze vragen maakt het onder meer mogelijk om een
onderscheid te maken tussen democratische en autoritaire regimes. De
democratische regimes zijn die waar de macht tijdelijk is en verspreid is over
verschillende groepen. De toestemming om regels te maken en op te leggen
wordt verleend door het verkiezen van vertegenwoordigers door de bevolking op
wie de regels van toepassing zullen zijn.
Aan de hand van het antwoord op de vraag of het hele territorium vanuit een
punt bestuurd wordt, dan wel of deelgebieden ook hun eigen bestuur hebben,
kan een classificatie gemaakt worden tussen unitaire staten en federale staten.
Variatie in politieke instellingen en procedures.
In democratische regimes wordt het recht om te besturen veroverd door
verkiezingen. Maar die verkiezingen kunnen op veel verschillende manieren
georganiseerd worden.
1.3 Politieke wetenschap
De politieke wetenschap vertelt over de politiek. Maar als politiek het sturen van
een samenleving is, heeft die samenleving en hebben al haar leden voortdurend
met politiek te maken. Iedereen heeft het constant over de politiek, niet alleen de
politieke wetenschappers.
Consequentie van de doelstelling van de politieke wetenschap: politieke
gebeurtenissen en instelling proberen te begrijpen en te berklaren. De politieke
wetenschapper wil analyseren.
Intellectuele distantie(streven naar objectiviteit): het is niet de eerste bedoeling
van de politieke wetenschap om aan het politieke debat deel te nemen, om t
zegen hoe het moet en hoe het niet moet. Dat is echter niet eenvoudig. Politieke
wetenschappers zijn immers lid van de samenleving die zij bestuderen. Zij
hebben ook hun eigen mening over dingen.
Regels van de wetenschappelijke methode moet gerespecteerd worden door de
wetenschappers. Deze regels zijn heel breed en complex, en het aanleren van de
geschikte methoden en techtnieken is daarom een belangrijk onderdeel van de
opleiding tot politiek wetenschapper.
De politicoloog verzamelt voortdurend en systematisch data(gegevens) over
verschijnselen, en daardoor kunnen die ook onderling vergeleken worden en in
soorten en varianten geclassificeerd worden.
Naast het bewust en systematisch verzamelen van zo veel mogelijk data over het
te onderzoeken verschijnsel, moet de politieke wetenschapper ook een bewuste
en doordachte keuze maken uit het ruime arsenaal aan methoden en technieken
,om die data te analyseren. De gebruikte methode hangt af van de vraag die
beantwoord moet worden, en van de aard van de verzamelde data. Je moet dus
teksten analyseren en daarin op zoek gaan naar inhoud en betekenis. Je kunt
daarbij opteren voor een meer kwantitatieve benadering. De data die je
verzamelt, hebben dan de vorm van cijfers, en die kun je met behulp van
statische technieken analyseren. Maar je kunt ook opteren voor een meer
kwalitatieve benadering door op zoek te gaan naar de structuur van interventies,
de manier van praten, de wijze waarop thema's aan elkaar verbonden worden, de
interactie tussen de deelnemers etc. De politieke wetenschapper moet de juiste
keuze maken, en die keuze ook expliciet maken. Of je voor kwantitatief of
kwalitatief moet kiezen ligt aan de onderzoeksvraag die je stelt.
Openheid, dit is erg belangrijk voor een politieke wetenschapper die data
analyseert. Het betekent dat je altijd zegt wat je doet en waarom je dit doet.
Anderen moeten je onderzoek altijd over kunnen doen. Dat kan alleen maar als
alles openbaar en zichtbaar is.
De wetenschappelijke beroepscode vereist dat de bronnen bekendgemaakt
worden. Een politicoloog moet een nauwkeurig en zo objectief mogelijke analyse
van onderzoeksgegevens maken. Collega's proberen deze uitspraken te toetsen,
te weerleggen of toe te passen op nieuwe onderzoeksthema's.
Peer review: artikelen in tijdschriften worden eerst door een strenge anonieme
selectie door vakgenoten onderzocht.
Politicologie bestaat uit het nauwkeurig analyseren van feiten en processen, niet
uit het ventileren van politieke meningen.
1.4 De instrumenten van de politieke wetenschap
De bedoeling van het spreken van de politieke wetenschap is inzicht te
verwerven en verklaringen te geven voor wat zich afspeelt in de politieke sfeer
van een samenleving. Het is de bedoeling om de politiek begrijpbaar te maken,
te analyseren, inzichten aan te reiken over het hoe en waarom van de
gebeurtenissen. Een politicoloog gebruikt daarvoor een eigen taal, die niet
noodzakelijk de taal is die in de samenleving zelf gebruikt wordt. De politieke
wetenschapper wil de politieke wereld ordenen, de enorme complexiteit ervan te
maken tot een inzichtelijk verhaal. Om dit doel te kunnen bereiken houdt hij zich
aan een aantal regels van de wetenschappelijke methode. Daarnaast maakt hij
gebruik van een aantal instrumenten die heel typisch zijn voor het
wetenschappelijk denken.
- Concepten: dit is een begrip, een algemene categorie, een verschinsel dat
benoemd wordt met de bedoeling het precies te kunnen afbakenen. Een concept
dient om het denken te organiseren. Er zijn begrippen(concepten) nodig om
ergens over te kunnen praten. De bedoeling van concepten is dat ze ons denken
sturen, dat ze ons helpen om hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden.
- modellen: een model is een voorstelling van de realiteit, maar is niet zomaar
een reproductie ervan. Een model wil niet alleen maar dingen benoemen en
bespreekbaar maken, maar geeft ook relaties aan, vertelt eigenlijk ook hoe een
aantal dingen in elkaar zitten. Voorbeeld van een model is dat van de politieke
kringloop(David Easton).
In een politiek systeem functioneren verschillende mechanismen die de uiting
van politieke eisen reguleren. Men noemt ze gatekeepers of sluiswachters. Dit
, kunnen politieke instellingen en structuren zijn, maar ook culturele conventies.
Belangenorganisaties en politieke partijen functioneren als sluiswachters. Zijn
bundelen individuele eisen tot algemene principes en maken ze op die manier
makkelijker te behandelen. Thema's die niet van belang zijn komen niet door de
sluizen.
De tweede input van het politieke systeem is steun. Dit zijn uitingen van
vetrouwen in het systeem. Meestal is steun passief, gehoorzamen en naleven van
politieke beslissingen. Steun voor het systeem kan ook actief geuit worden. Het
niet naleven van steun is een uiting van afwezigheid van steun. Bijvoorbeeld het
weigeren om belasting te betalen. Geen steun leidt op den duur tot de ondergang
van het politieke systeem.
Eisen en steun worden omgezet in politieke beslissingen. Dit zijn de outputs van
het politieke systeem. Zij zijn de middelen waarmee de samenleving gestuurd
wordt. Die outputs hebben meteen weer gevolgen voor de eisen en de steun. Dit
wordt genoemd: de terugkoppeling/ feedback.
- theorieën: een derde instrument dat door de politieke wetenschappers ingezet
wordt om de politieke verschijnselen te beschrijven en te verklaren, is de theorie.
Een theorie is concreter en geeft aan hoe politieke verschijnselen met elkaar in
verband staan. Een theorie houdt altij een hypothese in. Een voorspelling
waarvan nagegaan kan worden of ze klopt.
Reader: Hfd 9 uit politiek en politicologie
9.1 Moderne democratie
De moderne democratie is een democratische rechtsstaat. Ze is democratisch
omdat de soevereine macht namens het volk wordt uitgeoefend. Ze is een
rechtsstaat omdat die macht aan banden is gelegd ter bescherming van
individuele vrijheden.
Er zijn twee tradities:
- Collectivisme: waarin gelijkheid en volkssoevereiniteit centraal staan.
- Individualisme:waarin vrijheid en rechtsbescherming centraal staan.
Kiesgerechtigde burgers zijn vrij te stemmen en hebben een gelijke stem. Toch
blijft er tussen de twee tradities een spanningsveld: meer gelijkheid betekent
soms minder brijheid en andersom.
Bij het omschrijven van het begrip democratie moet een onderscheid gemaakt
worden tussen:
- formele definities: volgens deze kenmerkt democratie zich door een bepaalde
besluitvormingsmethode. Bijvoorbeeld volgens de meerderheidsregel wordt een
besluit genomen.
- materiële definities: volgens deze kenmerkt democratie zich door bepaalde
waarden. Bijvoorbeeld gelijkheid van de wet, vrijheid van meningsuiting etc.
Democratie beschreven door Bonger, die verwijst naar de essentiële elementen
van democratie:
- een meerderheid beslist(besluitvormingsprocedure).
- De rechten van minderheden zijn gewaarborgd (rechtsstaat).
- vrijheid en gelijkheid worden in bepaalde mate gerespecteerd (waarden).
Twee soorten democratie:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nickzak. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now